در آستانه ضربالاجل 30 ژوئن (9 تیر) برای رسیدن به توافق جامع هستهای، وزیر خزانهداری آمریکا روز یکشنبه در کنفرانس سالانه روزنامه صهیونیستی«جروزالم پست» در نیویورک از مذاکرات هستهای دولت باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا با ایران به ویژه از منظر اقتصادی دفاع کرد و جزئیات انتظارات از یک توافق نهایی را ارائه کرد.
افراد حاضر در این کنفرانس که اغلب از صهیونیستهای مخالف مذاکرات هستهای با ایران بودند، جک لو، وزیر خزانهداری آمریکا را به دلیل این سخنانش مورد تمسخر قرار دادند. همزمان نخستوزیر رژیم صهیونیستی نیز با انتقاد از توافق لوزان گفت که این یک خطای تاریخی است.
هیاهوی مخالفت صهیونیستها در شرایطی است که اتحادیه اروپا نیز در آستانه برگزاری نشست شورای حکام اعلام کرد که بدون امکان تحقیق درباره فعالیتهای هستهای گذشته ایران، توافقی حاصل نخواهد شد. به گزارش «ایرنا»، وزیر خزانهداری آمریکا با بیان اینکه یک توافق هستهای نهایی باید شامل نظارت و بازرسی از تمام جاهایی باشد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی دلیلی برای بازدید از آن دارد، به موضوع تحریمها اشاره کرد و گفت: «ما هنوز در حال تعیین سازوکاری هستیم که از طریق آن قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران دوباره به کار گرفته شوند. اگر چه اقدامات دقیق برای بازگشت فوری تحریمها هنوز مشخص نیست.»
لو در ادامه تاکید کرد: «ما به هیچ یک از اعضای دائم شورای امنیت شامل روسیه و چین اجازه نمیدهیم تا مکانیسم بازگشت فوری تحریمها را وتو کنند.» این مقام ارشد دولت آمریکا افزود: توافق هستهای نهایی با ایران باید شامل نظارتهای قدرتمند باشد و به آژانس اجازه دهد از هر مکانی که دلیلی برای ورود به آن دارد، بازرسی کند.» او با اشاره به تاثیر تحریمها بر اقتصاد ایران ادامه داد: «بنابراین، این تصور که اقتصاد ایران بلافاصله پس از توافق احیا میشود افسانهای بیش نیست چون این کار نیاز به زمان دارد. با این حال انتظار میرود ایران با برداشتن گامهای اولیه پس از توافق برای محدود کردن برنامه هستهایاش پس از کاهش تحریمها صد میلیارد دلار (از داراییهای بلوکه شدهاش) را دریافت کند.»
این مقام آمریکایی در بخش دیگری از سخنانش به گزارش اخیر روزنامه نیویورک تایمز درباره فعالیتهای هستهای ایران پرداخت و آن را یک ادعا توصیف کرد و گفت: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی هیچگاه چنین نتیجهای نگرفته است.» نیویورک تایمز هفته گذشته در گزارشی مدعی شد ذخایر اورانیوم غنی شده ایران با وجود اجرای برنامه اقدام مشترک، افزایش 20 درصدی داشته است. وزیر خزانهداری آمریکا علاوه بر این به مساله تاثیر حصول یک توافق هستهای بر روابط تهران و واشنگتن پرداخت و گفت: «این توافق هیچگاه برای حل تمام اختلافات میان ایران و آمریکا نبوده است، چون هدف توافق این نیست و آمریکا همواره در کنار همپیمان خود یعنی اسرائیل میایستد.» جک لو در پاسخ به برخی اعتراضات در این کنفرانس تاکید کرد: «دیپلماسی برای دوستانمان به کار گرفته نمیشود، بلکه در برابر رقبایمان از آن استفاده میشود.»
خشم صهیونیستها
اظهارات وزیر خزانهداری آمریکا درباره ایران در کنفرانس سالانه روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» در شرایطی در نیویورک برگزار شد که خشم صهیونیستها را برانگیخت تا آنجا که این وزیر دولت اوباما را هو کردند. روزنامه صهیونیستی «هارآتص» در مطلبی نوشت هنگامی که جک لو در این کنفرانس به تعهد دولت اوباما بر امنیت رژیم صهیونیستی تاکید کرد، این اظهارات او با واکنش خصومتآمیز مخاطبانش مواجه شد و حضار در مخالفت با تاکید وزیر خزانهداری آمریکا، او را هو کردند و این اظهارات را پوچ و بیهوده خواندند.این روزنامه صهیونیستی نوشت: «واکنش حضار به اظهارات جک لو، بازتاب ناراحتی و بیاعتمادی در قبال دولت اوباماست که در بحبوحه نزدیک شدن به مهلت نهایی توافق با ایران، در بین یهودیان آمریکایی جناح راست در حال افزایش است.» هاآرتص در ادامه نوشت: «این امر همچنین اختلافات در مباحث سیاسی میان آمریکاییها بهطور اعم و در داخل جامعه یهودیان بهطور اخص را نشان میدهد.»
«جروزالم پست» دیگر روزنامه صهیونیستی نیز نوشت: «سخنرانی روز یکشنبه وزیر خزانهداری آمریکا در کنفرانس سالانه این روزنامه با واکنش متناقض مخاطبانش مواجه شد.» این روزنامه صهیونیستی نوشت: «با وجود اختلاف نخستوزیر رژیم صهونیستی و رئیسجمهوری آمریکا در مورد برنامه هستهای ایران، لو همواره تاکید کرده سطح همکاری و هماهنگی واشنگتن و تل آویو هرگز به این اندازه خوب نبوده است.» این روزنامه صهیونیستی نوشت: «متاسفانه برخی نمیتوانند بین رابطه دوستانه و نزدیک با اسرائیل و بنبست موقت بر سر مساله هستهای ایران تمایز قائل شوند.»
همزمان با خشم صهیونیستها، نتانیاهو با تکرار اعتراضش به توافقی در حال دستیابی میان ایران و گروه 1+5 ادعا کرد: «متاسفانه چارچوب توافق لوزان، راه را برای تولید اورانیوم غنی شده توسط ایران فراهم میکند تا زرادخانهای بزرگ از سلاح اتمی داشته باشد.» به گزارش «عصرایران»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در پیامی به نشست هماندیشی روزنامه جروزالم پست در نیویورک مدعی شد که تهران در چند ماه اخیر موشکهای خیلی پیشرفتهای به حزبالله لبنان و حماس داده است.
نتانیاهو درباره توافق هستهای احتمالی میان ایران و گروه 1+5 نیز گفت: «هم اکنون همچنان زمان برای دستیابی به توافق بهتر با ایران وجود دارد، نباید گذاشت زمان از دست برود.» او با تکرار انتقاد و اعتراضش به محتوای متن توافق هستهای با ایران گفت: «این یک خطای تاریخی است. اگر متن این توافق تایید شود توافق بدی خواهیم داشت.» او افزود: «آنچه ما به آن نیاز داریم صبر و عزم و پایداری برای دستیابی به توافق و معامله بهتر است. دستیابی به معامله بهتر همچنان ممکن است قبل از اینکه زمان از دست برود.»
تحقیق درباره فعالیتهای هستهای گذشته ایران
چند هفته پس از تفاهم سیاسی لوزان، پروتکل الحاقی و موضوع بازرسیها یا دسترسیهای مدیریت شده به اختلافات جدید میان ایران و 1+5 دامن زده است. اختلافی که با واکنش منتقدان داخلی مذاکرات هم همراه شده است. پیشتر سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در گفت وگو با شبکه العالم گفت که مصاحبه با دانشمندان هستهای در پروتکل الحاقی نیامده است و ایران نیز مخالف بازرسیهای عام است.
در تازه ترین تحول، اتحادیه اروپا در آستانه برگزاری نشست شورای حکام اعلام کرد: «بدون امکان تحقیق درباره فعالیتهای هستهای گذشته ایران، توافقی حاصل نخواهد شد.»به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، اتحادیه اروپا در حالی که کمتر از یک ماه تا پایان ضربالاجل 30 ژوئن برای دستیابی طرفین به یک توافق جامع هستهای فرصت باقی مانده است، از تهران خواست تا با تحقیقات سازمان ملل درباره اتهاماتی که درخصوص فعالیتهای هستهای گذشته ایران مطرح میکند، همکاری کند. اتحادیه اروپا همچنین تاکید کرده است که رسیدگی به این اتهامات برای حصول یک توافق هستهای ضروری است.
در این دوره از نشست فصلی شورای حکام آژانس، قرار است گزارش 2014 همکاریهای فنی آژانس، گزارش اجرای پادمان 2014، گزارش حادثه فوکوشیما، اجرای پادمان در کره شمالی، سوریه و ایران بررسی شود. یوکیا آمانو مدیرکل آژانس، 29 ماه مه(8 خرداد ماه جاری) جدیدترین گزارش خود را درباره برنامه هستهای ایران به اعضای شورای حکام آژانس ارائه کرد که نخستین گزارش وی پس از بیانیه لوزان سوئیس بود. این گزارش نشان میدهد که تمام فعالیتهای هستهای صلح آمیز در تاسیسات هستهای ایران تحت نظارت آژانس ادامه دارد و هیچ انحرافی از مقاصد صلح آمیز نداشته است.
همچنین مدیرکل آژانس در سخنرانی دیروز خود در شورای حکام اعلام کرد که در صورت اجرای توافق لوزان، شفافسازی مساله در ابعاد احتمالی امکانپذیر است. به گزارش خبرگزاری فارس، یوکیا آمانو بار دیگر اعلام کرد که مساله ابعاد احتمالی نظامی گذشته برنامه هستهای ایران قابل شفافسازی است. در بخشی از متن سخنرانی او که خبرگزاری رویترز به بخشی از آن دست یافته، آمده است: «اطمینان دارم که اگر ایران تمهیدات اندیشیده شده در اعلامیه لوزان را اجرایی کند، شفافسازی موضوعات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی، در یک چارچوب زمانی معقول، قابل انجام است.»
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/34540