وزیدن نسیم رونق در بورس در حالی روی می‌دهد که سرمایه‌گذاران بنا بر الگوی تاریخی نیز کمابیش در انتظار بازگشت بازار بوده‌اند زیرا به طور سنتی اوایل اسفند ماه تا اواخر بهار، پربازده‌ترین فصل سرمایه‌گذاری در بورس تهران در اکثر سال‌های دو دهه اخیر بوده است. در این میان، مهم‌ترین‌ عامل تداوم روند کنونی، آرامش در فضای پیرامونی بازار به ویژه در حوزه سیاسی است که شاید همین بی‌خبری این روزها در عرصه سیاست‌ بین‌الملل بهترین خبر برای بازار حساس بورس باشد.

بازگشت تمرکز به سهام ارزشمند

پس از مدت‌ها گوشه‌‌نشینی شرکت‌های بزرگ و جولان دادن سهام کوچک که بعضا با انگیزه‌های سفته‌بازانه همراه بود، این هفته سهام بزرگان فرصتی جهت عرض اندام پیدا کردند. در این راستا، سهام فولاد سازان، معدنکاران و تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی نوسانات مثبتی را تجربه کردند تا شاخص استخراج کانه‌های فلزی 6/5 درصد، فلزات اساسی 4/4 درصد و محصولات شیمیایی 3 درصد رشد را در این هفته ثبت کند. اقبال به سهام گروه‌های مزبور در حالی صورت می‌گیرد که به لحاظ وضعیت بنیادی، شرکت‌های فعال در این صنایع از توجیه مناسبی جهت رونق برخوردارند و P/E سهام آنها در صورت محاسبه سود سال 91 (با فرض ثبات شرایط موجود) در محدوده 4 تا 5 واحد قرار می‌گیرد. در این میان، هر چند معمای نرخ تبدیل ارز که تاثیر شگرفی در سودآوری این بنگاه‌ها دارد برای بازار حل نشده است، اما شواهد غیر‌رسمی از حرکت قیمت محصولات به سمت تطابق با دلار آزاد حکایت دارد؛ رویدادی که بازار هنوز به دلیل فرورفتن در لاک احتیاط زمستانی خود، تاثیر قابل ملاحظه آن در سودآوری بنگاه‌ها را در نظر نگرفته است. از این منظر، چرخش نقدینگی خریداران از سهام شرکت‌های کوچک با دیدگاه سفته‌بازانه به سهام شرکت‌های بزرگ را می‌توان رویدادی مبارک تلقی کرد که با توجه به پشتیبانی سودآوری از رشد قیمت سهام، زمینه رونق منطقی و توجیه پذیر بورس را فراهم می‌آورد.

سیگنال‌های امیدوار‌کننده از بورس کالا

رشد 18 درصدی قیمت اکثر محصولات پتروشیمی (عمدتا در تولیدات پلیمری) در این هفته که با چانه زنی بازرگانی پتروشیمی در بورس کالا محقق شد، عملا یک گام دیگر در جهت آزادسازی نرخ محصولات تولیدی شرکت‌ها به شمار می‌رود. در حالی که تا پیش از این، دلار مناطق آزاد (میانگین قیمت دلار رسمی و آزاد) مبنای قیمت گذاری محصولات پتروشیمی در بورس کالا بود، اینک با تک نرخی شدن دلار در سطحی کمتر از آن، نه تنها کاهش قیمت محصولات محقق نشده بلکه پیکان قیمت‌گذاری محصولات به جای حرکت به سمت دلار دولتی، جهت دلار آزاد را نشانه رفته است. این اتفاق پیشتر در مورد قیمت‌های فولاد و مس نیز در بورس کالا روی داده بود به نحوی که اکنون شمش فولاد خوزستان و کاتد ملی مس با نرخ دلار بیش از 1600 تومان در بورس کالا قیمت خورده‌اند و جهت نوسانات هم به سمت افزایش بیشتر است. بدین ترتیب افزایش اخیر قیمت محصولات در نهایت به نفع شرکت‌های تولید‌کننده و اقتصاد داخلی است. در تحلیل تاثیر رویدادهای اخیر در بورس کالا، تولید‌کنندگانی نظیر پتروشیمی شازند، اصفهان و مارون را می‌توان برندگان اصلی دانست که عمده افزایش قیمت‌ها در محصولات تولیدی این شرکت‌ها محقق شده است. تحولات اخیر و قیمت‌های کشف شده در بورس کالا فارغ از تحلیل آثار جامع آن، برای اهالی بورس تهران هم رویدادی مثبت ارزیابی می‌شود و انتظار می‌رود آثار این پدیده با یک فاز تاخیر در رشد سودآوری سال آینده شرکت‌ها آشکار شود.

نفت 120 دلاری؛ یکی بر شاخ و بن می‌برید!

افزایش فسار گسیخته قیمت نفت شاید برای اعضای اوپک و صادرکنندگان جهانی نفت خوشایند باشد اما برای اقتصاد بیمار جهانی به هیچ عنوان خبر خوشی نیست. برآوردهای مستقل در این زمینه نشان می‌دهد هر 10 دلار افزایش قیمت جهانی نفت نسبت به سطح 90 دلار در یک سال می‌تواند رشد اقتصادی جهان را تا 7/0 درصد تحت تاثیر منفی قرار دهد. تفسیر ساده این تحلیل آن است که تثبیت قیمت جهانی نفت در سطح 120 دلار در یک سال می‌تواند رشد نحیف سه درصدی اقتصاد جهان را با شکنندگی حادی مواجه کند. بدین ترتیب باید گفت هر چند افزایش این روزهای قیمت نفت که عموما تحت تاثیر تنش‌های سیاسی (و نه عدم توازن عرضه و تقاضا) رخ داده است در کوتاه مدت به نفع فروشندگان است اما در بلند مدت این قیمت نفت در صورت تثبیت به مثابه مته‌ای است که کف زورق اقتصاد جهانی را می‌شکافد و همه کشتی نشستگان را به طور دسته جمعی به بستر دریای متلاطم می‌سپارد تلاطمی که ترجمان آن در عمل، سقوط قیمت کل دارایی‌ها از جمله همین طلای سیاه در روزهای رکود آینده خواهد بود.