بانک مرکزی از هفته های گذشته برای مدیریت بازار ارز و هدایت مصرف‌کنندگان واقعی بازار برای تأمین نیازهای ارزی‌شان از سامانه جدید پرتال ارزی رونمایی کرد.

رونمایی از این سامانه و بعد بهره برداری از فاز نخست آن جزء مهمترین اقدامات بانک مرکزی طی این هفته ها بوده است؛ اما طی روزهای اخیر که معاون اول رئیس جمهور از برنامه جدید دولت برای گشایش ارزی بزرگ خبر داد تعدادی از رسانه‌ها از همزمانی اعلام این برنامه با اجرای فاز دوم سامانه پرتال ارزی بعنوان "بمب ارزی دولت" خبر دادند.
  گفت و گویی با معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی انجام شد؛ ادیب در این مصاحبه به هر گونه سؤال احتمالی در خصوص پرتال ارزی پاسخ داد.



  "صادرات" فاز دوم سامانه پرتال ارزی نیست



شاهرخ ادیب در ارتباط با انتشار برخی اخبار مبنی بر اجرای فاز دوم پرتال ارزی و رونمایی از بمب ارزی بانک مرکزی با این طرح اظهار داشت: برخی رسانه‌ها در روزهای اخیر با انتشار اخباری مبنی بر جزئیات فاز دوم سامانه پرتال ارزی به بیان اخباری نادرست پرداخته‌اند.

وی افزود: در فاز دوم سامانه پرتال ارزی مباحث مربوط به کنترل‌های الکترونیکی مورد اجرا خواهد شد ولی در اخباری که طی روزهای اخیر با این عنوان منتشر شد فاز دوم را مربوط به صادرات عنوان کرده بودند.

معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی با تأکید براینکه فاز دوم سامانه پرتال ارزی هیچ ارتباطی به صادرات ندارد، تصریح کرد: فاز دوم سامانه پرتال ارزی صرفاً به راه‌اندازی کنترل‌ها به صورت الکترونیکی اختصاص داده شده است.

ادیب در ادامه ضمن اشاره به اینکه سامانه‌های مربوط به "صادرات" جزء مراحل بعدی اجرایی سامانه پرتال ارزی است، گفت: هم اکنون در بخش واردات و مبادلات مربوط به دریافت و پرداخت های ارزی هستیم و در ادامه مباحث کنترل‌های الکترونیکی در دستور کار قرار دارد؛ زمانی که این مراحل تمام شود نوبت به اجرایی شدن سامانه صادرات کالا می رسد.



  انفجار بمب ارزی دولت، اشتباه یک رسانه‌ بود



معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به انتشار برخی اخبار دیگر در رسانه‌ها با عنوان "بمب ارزی دولت منفجر شد" بیان کرد: این خبر برداشت برخی رسانه‌ها بوده است چراکه فاز دوم سامانه پرتال ارزی مربوط به کنترل‌های الکترونیکی است و هیچ ارتباطی با صادرات ندارد.

ادیب در ادامه تأکید کرد: مرحله کنترل‌های الکترونیکی بین بانک مرکزی، گمرک و سازمان توسعه تجارت است و هیچ ارتباط مستقیمی با برنامه اعلام شده توسط دولت مبنی بر گشایش ارزی بزرگ ندارد.

وی در همین ارتباط ارائه جزئیات درباره گشایش ارزی بزرگ را در حیطه ارزی بانک مرکزی دانست و افزود: حتی اگر بنده هم در جریان باشم اجازه ندارم این مسائل را بیان کنم؛ مدیران ارشد ارزی بانک مرکزی به طور حتم در صورت صلاحدید این مسأله را تشریح خواهند کرد.



  اثرات پرتال ارزی در بلند مدت مشخص می‌شود



معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی در ادامه تأکید کرد: سامانه پرتال ارزی مربوط به صادرات و واردات، مدیریت بازار ارز و کالا و همچنین هدایت مصرف ارز به معنای واقعی خود است؛ اگر این مسائل تحقق یابد طبعاً اثرات مناسبی در بلند مدت در بازار ارز خواهد داشت.

وی همچنین درباره اثرات سامانه پرتال ارزی در بازار ارز طی مدتی که به بهره برداری رسیده است، افزود: اداره نرم افزار بانک مرکزی در این مدت به مقامات بالا گزارش‌هایی را درباره اثرات سامانه پرتال ارزی و اطلاعات جمع اوری شده در این خصوص ارائه داده است.

این مقام مسئول در بانک مرکزی ضمن تأکید براینکه قطعاً اثرات سامانه پرتال ارزی بسیار مثبت خواهد بود، تصریح کرد: البته شاید اثرات این سامانه به این سرعت و در کوتاه مدت مشخص نشود ولی در بلند مدت حتماً اثرات این سامانه مثبت خواهد بود.

ادیب درباره اینکه چرا با وجود بهره برداری سامانه پرتال ارزی قیمت‌ ارز همچنان در بازار آزاد بالا است، گفت: نگاه هر کسی به بازار ارز متفاوت است؛ بازار ارز فقط قیمت‌هایی نیست که در بازار آزاد و صرافی‌ها تعیین می‌شود و بعضاً هم بالا و پایین می‌رود.

وی اضافه کرد: بازار ارز در حقیقت ابعاد گسترده ای دارد که حجم بسیار گسترده آن مربوط به واردات کالا است که اگر این مسأله در بازار ساماندهی شود مسائل دیگر به صورت خود به خود درست می‌شود.



  پرتال ارز به طور حتم بازار صرافان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد



معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی ادامه داد:‌ بازار آزاد ارز که بیشتر مورد توجه عده خاصی قرار دارد مربوط به مسافران یا عده‌ای که بنا به هر دلیلی می‌خواهند ارزی را تهیه کنند می‌شود؛ وقتی نیازهای ارزی اصلاً ضروری نباشد به طور طبیعی در جایگاه پایین‌تری قرار خواهند گرفت.

به گفته ادیب، یکی از نتایجی که می توان از اتفاقات اخیر بازار ارز گرفت این است که دلالان به این موضوعات دامن می زنند.

وی با اشاره به اینکه عده ای ذینفع در بازار ارز به این مسائل و نوسانات دامن می زنند، گفت: حجم مبادلات ارزی درصد خیلی پایینی را به خود اختصاص می‌دهد از همین رو راه اندازی سامانه پرتال ارزی به طور حتم این بازار را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد.



  اجرای فاز دوم پرتال ارزی تا یک ماه آینده یا اوایل 91



معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی در ادامه درباره زمان اجرای فاز دوم سامانه پرتال ارزی بیان کرد: فاز دوم که مربوط به اجرایی کردن کنترل‌های الکترونیکی است که نهایتاً ظرف یک ماه آینده و یا اوایل سال 91 اجرایی می شود.

ادیب در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر قوانین و مسائل حقوقی مربوط به فاز دوم پرتال ارزی در بانک مرکزی مطرح شده و بخشنامه‌های مربوطه نیز در حال آماده سازی است.



  صرافی‌ها هم به پرتال ارزی متصل خواهند شد



این مقام مسئول بانک مرکزی در ادامه این گفت‌وگو درباره اینکه سامانه پرتال ارزی چه اقداماتی را در خصوص فعالیت صرافی‌ها انجام خواهد داد، گفت: صرافی‌ها از طریق سامانه دیگری که قبلاً در بانک مرکزی راه‌اندازی شده به سامانه پرتال ارزی در آینده متصل خواهد شد.

وی با بیان اینکه سامانه مربوط به صرافی‌ها سامانه "سنا" است، تصریح کرد: بانک مرکزی برنامه دارد که در آینده نزدیک ارتباط سامانه سنا را با پرتال ارزی برقرار کند.

معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی درباره زمان اتصال سامانه سنا به سامانه پرتال ارزی، افزود: از آنجایی که فعلاً اجرای فاز دوم پرتال ارزی در اولویت قرار دارد بانک مرکزی قصد دارد در مرحله اول کنترل‌های الکترونیکی را اجرایی کند و اگر در حین اجرا شرایط فراهم شد این اقدام نیز انجام می شود.

ادیب با اشاره به اینکه هم اکنون سامانه سنا در حال فعالیت است، ادامه داد: البته به خاطر اینکه بازار تک نرخی شد گردش مبادلات در صرافی‌ها کمتر خواهد شد چراکه صرافی‌ها فقط به فروش دلار نمی‌پردازند بلکه حوالجات را نیز انجام می‌دهند.



  مراحل اجرای سامانه پرتال ارزی توسط بانک مرکزی



این مقام مسئول در بانک مرکزی در ادامه درباره مراحل اجرای سامانه پرتال ارزی، اظهار داشت: پرتال ارزی دارای سه بخش است؛ بخش اول مربوط به واردات کالا بوده که بخش عمده ای از این مرحله انجام شده است.

وی افزود: بخش دوم نیز که مربوط به دریافت و پرداخت‌های ارزی است به صورت گسترده به مرحله اجرا در آمده همچنین بخش سوم این سامانه مربوط به صادرات می‌شود که اقدامات ویژه این مرحله هنوز انجام نشده و در آینده اجرایی خواهد شد.

معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی ادامه داد: بعضی از رسانه‌های به اشتباه فاز دوم را در قالب صادرات عنوان می‌کنند در حالی که تمام سامانه پرتال ارزی در سه بخش انجام خواهد شد.

وی تصریح کرد: با استناد به این موارد، واردات کالا و دریافت و پرداخت‌های ارزی دارای فاز یک و دو شده است که اگر بخش صادرات نیز شروع شود دارای چند فاز می‌شود.



  زمان اجرای تمام مراحل پرتال ارزی مشخص نیست



این مقام مسئول در بانک مرکزی در ادامه تأکید کرد: "صادرات" مرحله سوم از پرتال ارزی است که اگر مراحل ابتدایی انجام شود بلافاصله این مرحله توسط بانک مرکزی اجرایی خواهد شد.

ادیب درباره زمان نهایی شدن و اجرای تمام مراحل سامانه پرتال ارزی، گفت: بانک مرکزی اجرای این سامانه را در اولین اولویت خود قرار داده است؛ تمام منابع و امکانات موجود برای اجرای این سیاست بسیج شده است.

وی تأکید کرد: شاید بتوان بازه زمانی اجرای این سامانه را پیش‌بینی کرد ولی زمان دقیق اجرای این سیاست را نمی‌توان به صورت دقیق اعلام کرد.

معاون اداره مهندسی نرم افزار بانک مرکزی درباره اهداف سامانه پرتال ارزی اظهار داشت: این سامانه در حقیقت با هدف هدایت مصرف‌کنندگان واقعی ارز به منابع ارزی مشخص در شبکه بانکی راه اندازی شده است.



  هدف بانک مرکزی حفظ ارز تک نرخی است



وی گفت: در این سامانه به عبارتی مشخص می‌شود که سهم هر مصرف‌ کننده ارزی از بازار ارز چه میزان باید باشد؛ این سیاست منجر به مدیریت بازار ارز و به طبع آن مدیریت کالا می‌شود.

ادیب تأکید کرد: سامانه پرتال ارزی نیازهای مصرف کنندگان واقعی را با نرخ ارزی که خود به صورت تک نرخی تعیین کرده تأمین خواهد کرد؛ هدف بانک مرکزی حفظ ارز تک نرخی است.

این مقام مسئول در بانک مرکزی در خاتمه با تأکید براینکه سهمیه‌بندی های ارزی جزء سیاست‌های سامانه پرتال ارزی نیست، بیان کرد: این مسأله در حوزه اداره نظارت ارز مورد بررسی قرار می‌گیرد.