پایگاه خبری ساندیز زمان ترکیه طی گزارشی نوشت رشد سریع حضور شرکت های ایرانی در ترکیه به صورت بی سابقه، توانایی ایران برای دور زدن تحریم ها علیه خود را افزایش داده است.

بر اساس این گزارش ترکیه نگران است، برخی فعالیت های شرکت های ایرانی موجب افزایش خطر رویارویی ناخواسته آنکارا با دولت های غربی متحد این کشور در مورد نقض تحریم های آمریکا و اروپا علیه ایران شود.

یک مقام دولتی ترکیه در گفتگو با ساندیز زمان گفت: «ما به دقت در حال بررسی اقدامات این شرکت ها هستیم تا ببینیم آیا آنها مرتکب  نقض قوانین ترکیه و یا قوانین بین المللی که ترکیه متعهد به اجرای آنهاست شده اند یا نه.»

این مقام  ترک که به دلیل حساسیت موضوع و تاثیر آن بر روابط دوجانبه بین دو کشور، ترجیح داد ناشناس باقی بماند، افزود: «ما اجازه نمی دهیم که هیچ یک از این شرکت ها منافع ملی مان را به خطر بیاندازند.»

بر اساس آمار اتحادیه اتاقهای بازرگانی ترکیه ، تعداد شرکت های خارجی ای که با سرمایه ایرانیان در سال 2011 در این کشور تاسیس شده اند، 590 شرکت بوده، که در مقایسه با سال گذشته، 41 درصد رشد را نشان می دهد. این موضوع ایران را در صدر کشورهای تاسیس کننده شرکت های خارجی در سال 2011 قرار داده است. از جهت رشد تعداد شرکت های خارجی در ترکیه نیز شرکت های ایرانی مقام اول را دارا هستند. از 31 دسامبر 2011 تا کنون، تعداد شرکت های تاسیس شده با سرمایه ایرانیان در ترکیه به 2 هزار و 140 شرکت رسیده که عملیات مربوط به تاسیس یک چهارم این شرکت ها در سال گذشته انجام شده است.

اتحادیه اتاقهای بازرگانی ترکیه همچنین در ژانویه 2012، ایران را با ثبت 63 شرکت، در صدر لیست کشورهای تاسیس کننده شرکت در این کشور قرار داد که تمامی این شرکت ها به جز یکی با مسئولیت محدود ایجاد شده اند که تناسبی با حجم فعلی مبادلات تجاری بین دو کشور ندارد.

در سال گذشته میلادی، حجم مبادلات تجاری ایران و ترکیه به 16 میلیارد دلار رسید، که بخش عمده ای از این مبادلات مربوط به معاملات نفت و گاز بوده است. ترکیه با خرید روزانه حدود 200 هزار بشکه نفت از ایران، حدود 30 درصد از نفت مورد نیاز خود را از این کشور تامین می کند. این میزان نفت، بیش از 7 درصد صادرات نفت ایران را تشکیل می دهد. ایران همچنین یک سوم نیاز ترکیه به گاز طبیعی را تامین می کند. در مقابل، آلمان، اصلی ترین شریک تجاری ترکیه، با حدود 37 میلیارد دلار مبادلات تجاری غیر از انرژی، تنها 36 شرکت در ژانویه 2012 در ترکیه تاسیس کرده است.

یک مقام سابق عالی رتبه یک شرکت ترک که سرمایه گذاری چند میلیون دلاری در ایران انجام داده است گفت: «روشن است که برخی از این شرکت ها برای تامین و انتقال کالاهای تحت تحریم به ایران و نقض آشکار تحریم ها  ایجاد شده اند... آنها از قاچاقچیان برای انتقال کالا به داخل ایران استفاده می کنند.» وی افزود: «اکثر قراردادهای ما در ایران بدین معناست که آنها می توانند هر چیزی را با قیمت واقعی اش، بدون ارتباط با بازرسان گمرک در اختیار داشته باشند.» وی خاطر نشان ساخت در برخی موارد، تجهیزات حساس ابتدا به عراق می رود و سپس به ایران صادر می شود.

بر اساس لیستی که توسط اتاق بازرگانی استانبول تهیه شده، از ابتدای سال 2011، بیش از نیمی از شرکت های تاسیس شده با سرمایه ایرانیان در ترکیه (1200 شرکت)  در شهر استانبول واقع شده اند. این شامل 25 درصد کل شرکت های خارجی در استانبول است. بنابر اعلام اتاق بازرگانی استانبول، این شرکت ها اکثرا در زمینه های برق، الکترونیک، ارتباطات و ساخت و ساز فعالیت می کنند.