پر شدن انبارها از لوازم خانگی و رکود حاکم بر بازار نشان از حال ناخوش صنعت لوازم خانگی دارد. صاحب‌نظران این عرصه برای نجات از این وضعیت نسخه‌هایی همچون ارائه تسهیلات بانکی برای خرید کالای ایرانی، نوآوری و رشد مراکز تحقیق و توسعه، تبلیغات و نشان(برند)سازی، تخصیص سهم یارانه تولید و برطرف کردن موانع صادراتی را پیشنهاد می‌کنند.

باورهای غلط نسبت به آثار پس از توافق

علیرضا خزاعی، نایب‌رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری درباره وضعیت تولیدات لوازم خانگی و صوتی و تصویری در کشور گفت: قیمت محصولاتی که مواد اولیه آنها به نرخ ارز وابستگی دارد، متاثر از تغییرات نرخ ارز است و هر زمان که شاهد افزایش قیمت ارز باشیم تقاضای کاذب برای این محصولات بیشتر می‌شود اما در مقاطعی که ثبات به وجود آمده، بازار با نیاز واقعی مصرف‌کننده مواجه می‌شود. البته این موضوع علت رکود فعلی بازار که موجبات توقف تولید شده، نیست.

خزاعی در ادامه افزود: بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید شاهد ثبات اقتصادی و حرکت به سمت تعادل بوده‌ایم اما آنچه بر تولید و تقاضا نه‌تنها در بازار لوازم خانگی بلکه در بیشتر تولیدات کشور سایه انداخته، انتظاری است که در اقتصاد کشور نسبت به نتایج مذاکرات ۱+۵ به وجود آمده است.

نایب‌رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری با بیان اینکه تصور حاکم بر جامعه این است که بعد از توافق هسته‌ای و آزاد شدن دلارهای بلوکه شده، قیمت ارز و به دنبال آن قیمت محصولاتی که با ارز سروکار دارند کاهش خواهد یافت، ادامه داد: این شرایط باعث شده تا بازار در حالت انتظار فرو برود و تولیدکنندگان با انباشت محصولات تولیدی در انبارها مواجه شوند. بنابراین تولیدکنندگان ناچارند برای جلوگیری از هزینه‌های جاری فعالیت‌های خود را کاهش دهند.

وی با تاکید بر اینکه برای تحریک بازار باید تقاضا ایجاد شود که این امر با تزریق نقدینگی میسر می‌شود، تصریح کرد: بحث‌هایی انجام شده تا بانک‌ها تسهیلاتی برای خرید کالای تولید داخلی اعطا کنند، همچنین به تشکل‌های صنفی اعلام شده تا واحدهای تولیدی زیرپوشش خود را مطلع سازند که محصولات لوازم خانگی را می‌توانند به صورت اقساطی با پشتیبانی بانک‌ها به فروش برسانند.

فاصله ۴۰ درصدی قیمت کالای قاچاق و رسمی

خزاعی درباره تاثیر واردات لوازم خانگی بر رکود تولید گفت: واردات رسمی لوازم خانگی ساخته شده براساس تعرفه‌های موجود با قیمت‌های بالا امکانپذیر است، اما آنچه بسیار محسوس و تاثیرگذار خواهد بود، بحث قاچاق لوازم خانگی است.

وی افزود: در طول سال‌های گذشته قاچاق لوازم خانگی بیشتر در محصولات کم حجمی همچون تلویزیون مرسوم بود اما اکنون محصولات سنگینی مانند یخچال و ماشین لباسشویی نیز با نشان(برند)هایی که در ایران نمایندگی رسمی دارند وارد کشور می‌شود که قیمت آنها حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد با کالای رسمی فاصله دارد.

خزاعی افزود: براساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۹۲ حدود ۲۵ میلیارد دلار قاچاق کالا انجام شده که حدود ۱۷ میلیارد دلار مربوط به بحث واردات است که از این رقم مقداری مربوط به قاچاق لوازم خانگی و صوتی و تصویری بود. نایب‌رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری درباره دلایل اینکه کالاهای انباشته‌شده در انبار به صادرات اختصاص پیدا نمی‌کند، اظهارکرد: در صنعت لوازم خانگی، تولید کنندگانی که دارای نشان(برند)های بین‌المللی هستند معمولا امکان صادرات ندارند چراکه شرکت‌های صاحب نشان(برند) مجوز فروش کالای آنها را به کشورهای دیگر نمی‌دهند بلکه نیاز کشورهای دیگر را از طریق نمایندگی‌های نشان(برند)های خارجی در همان کشور هدف تامین می‌کنند. نشان (برند)های داخلی نیز به دلیل قیمت تمام‌شده بالا و هزینه تبلیغات امکان صادرات محصول را ندارند. ضمن اینکه صادرات لوازم خانگی به ملزومات دیگری همچون خدمات پس از فروش و... در کشور مقصد نیاز دارد.

خزاعی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته تولیدکنندگان موفقی در صنعت لوازم خانگی کشور شکل گرفته‌اند، افزود: متاسفانه با استمرار وضعیت فعلی، این تولیدکنندگان نیز توان ادامه فعالیت خود را نخواهند داشت.

وی با تاکید بر اینکه بسترسازی صادرات لوازم خانگی در بازارهای هدف و کشورهای همسایه نیاز به کار جدی و موثر نشان (برند)سازی و تبلیغات موثر و کارا در آن بازارها دارد، تصریح کرد: تحقیق و توسعه کارآمد و طراحی مدل‌های به روز با قابلیت‌های مشتری‌پسند از دیگر ضروریات لوازم خانگی ایرانی برای صادرات است که نیاز به صرف زمان، اهتمام ویژه و حمایت دولت دارد.

نبود تقاضا، عامل رکود صنعت لوازم خانگی

حبیب‌الله انصاری، دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی در گفت‌وگو با درباره خبرهایی که در زمینه تعطیلی و تعدیل نیروی واحدهای صنعتی لوازم خانگی منتشر می‌شود، گفت: اینکه در صنعت لوازم خانگی رکود حاکم است مسئله غیرقابل انکاری است اما نباید با بزرگنمایی، این رکود را مطرح کرد. درحال‌حاضر تولیدات لوازم‌خانگی کاهش پیدا کرده که علت آن نبود تقاضا برای خرید است اما اینکه بازار لوازم خانگی کاملا راکد بوده و واحدهای تولیدی در حال تعطیلی هستند، به طور قطع صحت ندارد.

انصاری با اشاره به اینکه لوازم‌خانگی نیازی ضروری برای مردم است، گفت: کارخانه‌ها به دلیل افزایش کیفیت محصولات و رعایت نکاتی همچون کاهش مصرف انرژی هنوز مورد تقاضای بازار هستند اما همواره ظرفیت‌های واحدهای صنعتی بیشتر از نیاز بازار و تولیدات واقعی بوده است.

وی با اشاره به اینکه تنوع کالا در لوازم خانگی بالا بوده و محصولات با کیفیت‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند، افزود: لوازم خانگی مورد مصرف در آشپزخانه به ۱۵۰ نوع می‌رسد بنابراین نمی‌توان برای تمامی لوازم خانگی یک نسخه واحد پیچید.

دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی با اشاره به اینکه رکود در برخی لوازم خانگی ناشی از رکود در صنعت ساخت‌وساز است، اظهار کرد: به طور مثال رکود در محصولاتی همچون سینک ظرفشویی، پکیج، کولر، هود، تهویه و... ناشی از رکود مسکن است.

تخصیص ندادن سهم یارانه تولید

انصاری با بیان اینکه در تولیدات محصولاتی که به فناوری و کیفیت مناسب در آنها دست پیدا کرده‌ایم، واردات توجیهی ندارد، افزود: درحال حاضر از نظر مواد اولیه قابلیت‌های بالایی در کشور وجود دارد که با تقویت تولید داخل بالفعل خواهد شد، تامین‌کنندگان مواد اولیه دولتی همچون «پتروشیمی‌ها» و «فولاد» نیز نباید قیمت مواد خود را روزبه‌روز افزایش دهند تا قیمت تمام‌شده کالا کاهش یافته و تقاضا برای کالای ایرانی افزایش یابد.

وی با اشاره به تخصیص ندادن سهم تولید از درآمدهای ناشی از هدفمندی یارانه‌ها گفت: تسهیلات بالای بانکی و تخصیص ندادن سهم یارانه تولید و... از مواردی است که باعث کمبود نقدینگی و مشکلات مالی برای واحدهای صنعتی شده است.

دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی با اشاره به شرایط تبلیغات در کشور اظهار کرد: برای تقویت تولید ملی باید تمام مجموعه‌ها دست به دست یکدیگر دهند تا مصرف کالای داخلی افزایش یابد.
انصاری یکی دیگر از راه‌های رونق صنعت و بازار لوازم خانگی را ارائه تسهیلات بانکی به مردم برای خرید کالای ایرانی عنوان و تصریح کرد: اقداماتی در این زمینه انجام شده که باید عملیاتی شود تا مردم بتوانند به صورت اقساطی نسبت به خرید کالا اقدام کنند و این تسهیلات تنها برای خرید کالای ایرانی اختصاص یابد.

وی با بیان اینکه توسعه صادرات نیازمند یک برنامه‌ریزی مدون است، گفت: تدوین قوانین گمرکی، اعطای جایزه‌های صادراتی، فراهم کردن مواد اولیه، ایجاد بازار هدف و... مواردی است که نیازمند برنامه‌ریزی مدون برای توسعه صادرات است تا هر واحد صنعتی بخشی از تولیدات خود را به امر صادرات اختصاص دهد و این درحالی است که سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون دلار صادرات لوازم خانگی انجام شد که رفع تحریم‌ها و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند این رقم را افزایش داد.

بنا بر این گزارش، برای خروج از رکود صنعت لوازم خانگی نباید منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات ماند چراکه براساس پیش‌بینی کارشناسان اتفاق چشمگیری بلافاصله بعد از به نتیجه رسیدن مذاکرات نخواهد افتاد و به نوعی انتظار برای تغییرات چشمگیر بی‌حاصل است، بنابراین برای نجات صنعت از رکود باید با یک برنامه‌ریزی مدون، تقاضا را در بازار تحریک و موانع صادراتی را برطرف کرد.