با انتشار اطلاعیه سازمان هدفمندی و بازگشایی سامانه refahi.ir ایجاد شد
ابهامات جدید در انصراف یارانه‌ای
سازمان هدفمندی یارانه‌ها: خودانصرافی اختیاری است، نه اجباری

 زهرا واعظ: با وجود آنکه سازمان هدفمندی یارانه‌ها در اولین واکنش به ارسال پیامک‌های خود انصرافی یارانه‌ای، اقدام به صدور اطلاعیه‌ای در این راستا نموده و در عین حال مدیرعامل این سازمان نیز اعلام داشته که «خود‌انصرافی یارانه‌ای اختیاری است و نه اجباری» اما افزایش ابهامات موجود در این زمینه همچنان شائبه‌هایی را برای شهروندان ایجاد کرده و البته تناقضاتی را نیز به وجود آورده است.
پس از آنکه پیامک‌های دعوت به انصراف از دریافت یارانه نقدی، واکنش‌های انتقادی شمار زیادی از خانوارها را - که خود را جزو «پردرآمد»های مدنظر دولت نمی‌دانستند- برانگیخت؛ در اولین واکنش منابع خبری به نقل از ایرنا (خبرگزاری رسمی دولت) نوشتند که یک منبع آگاه در ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها به این خبرگزاری گفته: «پیامک‌ها با درصدی از خطا ارسال شده است.» ضمن اینکه دریافت این پیامک‌ها به معنی «قطع یارانه» نیست و صرفا جنبه «خود انصرافی» دارد. اما در پیامک ارسال شده هیچ کلمه‌ای مبنی بر «اختیاری» بودن انصراف از سوی خانوارها وجود نداشت و متن پیامک این نکته را القا می‌کرد که انصراف، اجباری است. در واکنش به این نگرانی‌ها، سازمان هدفمندی یارانه‌ها سه‌شنبه شب اطلاعیه‌ای صادر کرد. این اطلاعیه می‌گوید: «از مدت‌ها پیش تعداد کثیری از مردم خیر... خواستار ایجاد ساز و کاری شده‌اند تا بتوانند بر اساس آن از دریافت تمام یا بخشی از یارانه سهم خود صرف‌نظر کنند و از این طریق با تخصیص بیشتر و بهتر منابع ناشی از هدفمند کردن یارانه‌ها موجبات بهبود زندگی خانوارهای کم درآمد و محروم جامعه را فراهم کنند. لذا در پاسخ به این درخواست مردمی و اجابت آن راهکاری عملیاتی طراحی و در اختیار مردم عزیز قرار می‌گیرد تا به طور «داوطلبانه» به افزایش سهم یارانه طبقات با درآمد پایین کمک کنند.»
در ادامه این اطلاعیه آمده است: «جهت ایجاد سهولت و تمهیدات لازم برای تعامل و همکاری خانوارهای داوطلب از طریق ارسال پیامک با شماره 300025 اطلاع‌رسانی انجام شده است که سرپرست خانوارها باید وارد سامانه الکترونیکی www.refahi.ir شده و در بخش گزینه انصراف یکی از موارد معین شده را انتخاب و علامت بزنند. بدیهی است پیامک‌هایی که از طریق این شماره ارسال نشده باشد، اعتبار ندارد.» سازمان هدفمندی یارانه‌ها تاکید کرده است: «فرآیند کلیه مراحل انصراف از دریافت یارانه به ترتیب از طریق پیامک‌های بعدی اطلاع‌رسانی خواهد شد و جای هیچ نگرانی در این خصوص وجود ندارد.»
نقاط مبهم جدید
با وجود اطلاعیه سازمان هدفمندی یارانه‌ها، هنوز ابهامات زیادی در زمینه نحوه انصراف از دریافت یارانه نقدی وجود دارد؛ از جمله اینکه چنانچه سرپرست خانوار برای اعلام انصراف یا عدم انصراف از دریافت یارانه به سایت رفاهی مراجعه نکند، آیا این به منزله خود انصرافی تلقی می‌شود یا اینکه مفهوم آن درخواست متقاضی یارانه مبنی بر ادامه روند دریافت یارانه نقدی است؟
از طرف دیگر هنوز مشخص نیست که ارسال پیامک‌ها برای خود انصرافی بر اساس چه فاکتورهایی صورت گرفته است؟ آیا همان‌گونه که پیش تر مطرح بود دریافت حقوق بیش از 3 میلیون تومان در ماه ملاک بوده است (موضوعی که بسیاری از دریافت‌کنندگان پیامک آن را رد می‌کنند) یا داشتن خانه و خودرو شخصی و موضوعاتی از این دست نیز در این زمینه دخیل بوده‌اند.
از دیگر ابهامات موجود در این زمینه نامشخص بودن تعداد پیامک‌ها است. به این معنی که هنوز مشخص نیست که جامعه هدف پیامک‌های خودانصرافی شامل چند میلیون نفر می‌شود. در عین حال پیش‌تر یک مقام آگاه در ستاد هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده بود که ارسال پیامک‌ها با درصدی از خطا همراه بوده است و به همین دلیل برخی از کم درآمد‌ها جزو پردرآمدها محسوب شده‌اند. این در حالی است که مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها هیچ اشاره‌ای به اشتباه احتمالی در ارسال پیامک‌های خود انصرافی ندارد.
پیامک‌ها التهابی نداشت
در شرایطی که ارسال این پیامک‌ها واکنش‌های انتقادی شماری از خانوارها را برانگیخته و به التهاباتی در جامعه دامن زده است، مدیر عامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها در گفت‌وگو با یک برنامه تلویزیونی هرگونه ایجاد التهاب در جامعه را رد کرده و می‌گوید: در کل کشور تنها هزار پیامک [اعتراض به پیامک‌های یارانه‌ای] برای ما ارسال شده است. بهروز مرادی در گفت‌وگو با برنامه خبری 20:30 سه‌شنبه شب با اعلام اینکه انصراف از دریافت یارانه نقدی به هیچ‌وجه اجباری نیست و کاملا اختیاری است، درباره اینکه چرا واژه اختیاری در متن پیامک نیامد، اظهار کرده که متن پیام به دلایل فنی نمی‌تواند بیشتر از 70 کاراکتر باشد.
به گزارش خبرگزاری فارس، بهروز مرادی یادآور شد: در پیامک‌هایی که برای مردم ارسال شد، به آنها گفته شد به سامانه www.refahi.ir مراجعه کرده و در آنجا نیز چهار گزینه خود انصرافی وجود دارد که در یک دقیقه وارد این سامانه می‌شوند و در آنجا خواسته شده است، چنانچه موافقید این گزینه را انتخاب کنید و اصولا این امر اختیاری است.
مرادی در مورد سوال مجری برنامه که اعلام کرد این پیامک در مردم التهاب ایجاد کرده، گفت: هیچ التهابی وجود نداشته. سازمان هدفمندی یارانه‌ها با مجموعه تشکیلات دولتی در 335 فرمانداری، 31 استانداری و هزار بخشداری کشور، تاکنون هزار پیامک [اعتراضی] دریافت کرده‌است که در هر استان حدود 35 پیامک دریافت شده است.
تناقض در سایت رفاهی
از طرف دیگر در شرایطی که مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها عنوان کرده است که متقاضیان انصراف از دریافت یارانه نقدی به هنگام ورود به سامانه رفاهی با 4 گزینه انصراف از تمام یارانه‌ها، انصراف از نیمی از یارانه‌ها، عدم دریافت مابه‌التفاوت این مرحله و مرحله بعدی و گزینه عدم انصراف مواجه می‌شوند، اما در این زمینه تناقضاتی وجود دارد؛ به گونه‌ای که با ورود به سایت رفاهی و پس از وارد کردن شماره ملی و شماره سریال شناسنامه سرپرست خانوار صفحه‌ای برای افراد باز می‌شود که در آن نوشته شده: «اینجانب ... انصراف خود را از دریافت «کل مبلغ یارانه» اعلام می‌کنم.»
همچنین در حالی که شماره تلفن همراه سرپرست خانوار در آن صفحه درج شده و دو گزینه تایید و عدم تایید در انتها درج شده است، در ادامه مطلب آمده است: «جهت قطعی نمودن انصراف، یکی از تلفن‌های همراه لیست زیر را انتخاب کنید؛ کد انصراف قطعی به تلفن همراه شما ارسال می‌شود که با وارد نمودن آن در صفحه بعد انصراف شما قطعی می‌شود.»
به این ترتیب این تناقض وجود دارد که بالاخره سرپرست خانوار برای دریافت یارانه با چند گزینه انتخابی مواجه است، یا اینکه تنها باید انصراف خود را از دریافت کل مبلغ یارانه اعلام کند؟ ضمن آنکه همچنان نامعلوم است که اگر کسی توجهی به ارسال پیامک‌ها نکند چه سرنوشتی در انتظار اوست. این در حالی است که مرادی چند بار تاکید کرده است انصراف از دریافت یارانه مبتنی بر اختیار است و هیچ اجباری وجود ندارد و مردم نباید نگران باشند.