بورس ایران این روزها واکنش متفاوتی به نتیجه مذاکرات هسته ای نشان داده و با وجود اینکه به نظر می‌رسید بورس پس از اعلام نتایج مثبت شود و شاخص روندی صعودی به خود بگیرد اما این اتفاق نیفتاد. چند روز پیش از اعلام نتایج شاخص مثبت بود و ارزش بازار سرمایه در پی افزایش روند معاملات بالا رفت اما در روزهای پس از اعلام نتایج شاخص منفی شد. این واکنش متفاوت از سوی تحلیلگران به روایت‌های مختلف تعبیر می‌شود. برخی می‌گویند که این نشان از پختگی بورس دارد و برخی می‌گویند که بورس دچار یک سردرگمی شده است اما در نهایت بورس در بلندمدت متاثر از رفع تحریم‌ها و احتمال حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بورس و حتی تنها سرمایه گذاری آنها در صنایع مختلف و به صورت غیرمستقیم در بورس، تاثیرات خود را در این بازار و صنایع آن خواهد گذاشت.  

با این حال، گرچه بورس کشور پس از اعلام نتایج مذاکرات هسته‌ای واکنش چندان مثبتی را نشان نداد و در روزهای اخیر افت‌های پی‌در‌پی را برای خود ثبت کرد اما کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند که باید با احتیاط به این بازار نگریست.

بورس آماده پذیرش خارجیان می‌شود؟

این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود برخی از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بین‌المللی، آماده ورود به بازار سهام ایران شده‌اند اما برخی دیگر با احتیاط عمل می‌کنند و چندان عجله‌ای نشان نمی‌دهند ولی با ورود اولین شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در بورس ایران، به نظر می‌رسد که بقیه سرمایه‌گذاران بین‌ المللی هم خود را برای ورود به بازار ایران آماده خواهند کرد. به هر حال بورس ایران در حال حاضر ارزشی حدود ۲۹۵ هزار میلیارد تومان را برای خود رقم زده است و با بیش از ۷ میلیون سهامدار و بیش از ۴۰ صنعت اعم از شرکت‌های پالایشی، سنگ آهنی، خودروسازی، بورسی و غیره در آماده باش به سر می‌برد. در اصل اولین جاذبه سرمایه‌گذاران خارجی به اعتقاد برخی‌ها، برای سرمایه گذاری در ایران، بورس است؛ بورسی که هنوز نو پا است و البته با پهن کردن فرش قرمز در انتظار سرمایه‌گذاران خارجی است.

چشم انداز بورس چگونه است؟

فردین آقا بزرگی کارشناس و تحلیلگر بورس در این زمینه گفت: پس از رفع ابهامات اولیه درباره مسایل هسته‌ای و از ابتدای سال ۹۴ و پس از مذاکرات متعددی که صورت گرفت، گمانه‌زنی‌ها در مورد روند بورس مثبت شد و قیمت‌ها تحت تاثیر قرار گرفت و بالا رفت؛ به طوریکه در مقطعی نرخ بازده بورس ۱۲ درصد افزایش یافت، اما دوباره منفی شد و در حال حاضر هم ۹ درصد مثبت شده است.

وی با بیان اینکه به دلیل مبهم بودن نتیجه نهایی مذاکرات و آثار رفع تحریم‌ها، هنوز تردیدها درباره وضعیت آینده بورس وجود دارد، تصریح کرد: اما واکنش‌ها در بورس درست است و این واکنش‌ها بستگی به وضعیت متغیرها دارد؛ در اصل بورس معلول است و این متغیرها هستند که واکنش‌ها را می سازند. تا زمانی که نتیجه قطعی توافقات نه فقط بر روی کاغذ بلکه به صورت ملموس مشاهده نشود، آثار بر روی وضعیت بورس نمایان نخواهد شد اما رفته رفته با مشخص شدن وضعیت آثار رفع تحریم‌ها را خواهیم دید.

آقا بزرگی با ذکر اینکه تا زمانی که کشورهای اروپایی و سایر سرمایه گذاران در کشورهای دیگر به صورت رسمی وارد اقتصاد ما نشوند و تاثیرات خود را بر روی سود و زیان شرکت‌های بورسی نگذارند، هیچ چیز مشخص نخواهد شد، تصریح کرد: اثرات این حضور در سود و زیان و سهام شرکت‌ها متفاوت خواهد بود به طوریکه برخی از صنایع بیشتر و برخی کمتر تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

وی در مورد انتظارات از آینده بورس عنوان کرد: عملکرد عمده شرکت‌ها در سال ۹۳ و پیش بینی ۶ ماهه اول سال ۹۴ نشان می دهد که نباید انتظار داشته باشیم در سال جاری آثار سود و زیان قابل توجهی در سهام شرکت‌ها مشاهده شود. این تحلیلگر مسائل بازار سرمایه گفت: با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران خارجی تاکنون در اقتصاد و بورس  کشورمان حضور نداشتند، حتی اگر این اتفاق با وقفه هم صورت گیرد، دارای جذابیت است. البته به نظر می‌رسد بخش‌هایی مانند نفت، صنایع بنیادی و خودرو از جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران خارجی برخوردار است و بورس کمتر، زیرا سرمایه‌گذاران خارجی کمتر ترجیح می‌دهند که آورده نقدی داشته باشند و مستقیم در بورس سهام خرید و فروش کنند اما به هر حال سرمایه‌گذاری در بخش‌های مذکور، تاثیر خود را بر روی صنایع بورسی و شرکت‌های حاضر در بورس خواهد گذاشت.

وی چشم انداز بورس کشورمان را مثبت ارزیابی کرد و گفت: در این شرایط تصمیمات و اقدامات اقتصادی که با تلاطم و نوسان کمتری همراه باشد، به نفع بورس ما است و دولتی‌ها هم نباید با تصمیمات خاص خود بر روی شرکت های بورسی تاثیرات منفی ایجاد کنند.

سرمایه‌گذاری خارجی یک شبه اتفاق نمی‌افتد

در همین رابطه جامد ستاک کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه گفت: بورس کشومان علی رغم اینکه همواره باید منطبق بر اتفاقات اقتصادی و سیاسی و هماهنگ با این جریانات باشد، در مواردی این هماهنگی وجود ندارد و این وضعیت را در این روزهای بازار سرمایه شاهد هستیم.

وی افزود: علی رغم گشایش‌های سیاسی و اقتصادی محتملی که بازار سرمایه کشورمان مدت‌ها منتظر آن بوده اما قیمت‌ها و شاخص روند نزولی به خود گرفته است. مهمترین عامل این اتفاقات بروز رفتارهای هیجانی از جانب سرمایه‌گذاران است و اصلی‌ترین عامل بروز این رفتارهای هیجانی، روند نزولی یک سال و نیم گذشته در بازار است که بسیاری از فعالان بازار سرمایه که سرمایه خود را دچار زیان در مدت گذشته دیده‌اند، روند صعودی و مداوم بازار را هنوز باور نکرده‌اند و با افزایش مقطعی که ایجاد شد، اقدام به خارج شدن از بازار و فروش سهم خود کرده‌اند.

این تحلیلگر مسائل بازار سرمایه درباره آماده بودن بورس برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی، عنوان کرد: در مورد ورود سرمایه‌گذاری خارجی به نظر می‌رسد نیازمند ارائه راهکارهایی مناسب و عملیاتی هستیم؛ به شکلی که براساس اصول ارزش گذاری، بسیاری از سهم‌های حاضر در بازار سرمایه، به صورت معناداری پائین تر از خالص ارزش دارایی های آن شرکت در حال معامله است.

وی ادامه داد: در صورت وجود امنیت سرمایه گذاری، جذابیت بالایی برای ورود سرمایه گذاران خارجی وجود خواهد داشت که همین ورود احتمالی سرمایه گذار خارجی موجبات رشد بازار سرمایه را در پی خواهد داشت. البته ورود این دسته از سرمایه گذاران به این شکل نیست که یک شبه اتفاق بیافتد و فرآیندی است که در میان مدت و در صورت امنیت سرمایه گذاری برای آنها، محقق خواهد شد.

ستاک، توصیه ای را هم به سهامداران داشت و در این زمینه بیان کرد: پیش بینی درباره بازار سرمایه و آینده آن از آنجا که با عوامل بسیاری مرتبط است، با احتمال خطای بالایی بوده و بارها دیده شده است که تمام پیش بینی‌ها در عرض چند ساعت شکل دیگری به خود گرفته است اما با توجه به داده‌های اطلاعاتی امروز به نظر می رسد نگه داشتن سهام برای سهامداران در میان مدت نتیجه مطلوبی داشته باشد. در عین حال، بهروز خدارحمی دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری درباره ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار سرمایه یاد آور شد: با لغو تحریم‌ها و با آزادسازی جریان نقدینگی شرایط برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بازار سهام فراهم شده است و این امر می‌تواند موجبات جایگاه ویژه این بازار را  فراهم کند. در بازار فعلی سهام با آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده کشور حجم نقدینگی در جریان افزایش پیدا کرده و در نتیجه رونق بازار سرمایه را به همراه خواهد داشت.

وی در ادامه افزود: بازار سرمایه می‌تواند در حداقل یک تا دو سال آینده و مطابق با برداشته شدن تحریم‌ها بازدهی مطلوبی را برای سرمایه‌گذاران داشته باشد. با وجود لغو تحریم‌ها به تعبیری حباب قیمتی بازار سرمایه برداشته شده و می‌توان انتظار روند تعال در این بازار را در بلند مدت داشت، همچنین با وجود ایجاد شرایط رونق در بورس تهران به سهامداران توصیه می‌شود از رفتارهای هیجانی در معاملات دوری کنند و از بازار سرمایه در کوتاه مدت انتظار کمتری داشته باشند، زیرا بازدهی مطلوب از این بازار را می‌توان در یک دوره بلند مدت مشاهده کرد.