درحالی که هنوز یک ماه از توافق ایران با کشورهای 1+5 نمی گذرد،بازرگانان ایران و آمریکا فعالیت خود را پیش از لغو رسمی تحریم‌ها و آنچه سیاستمداران کنگره آمریکا ونمایندگان مجلس ایران قرار است تصمیم بگیرند،آغاز کرده‌اند.

در ایران البته خبرها هنوز رسمی نیست. برخی نمایندگان اتاق بازرگانی ایران-آمریکا تنها به ارایه بیانیه‌های رسمی اکتفا کرده و منتظرتصمیم لغو تحریم‌ها درایران هستند.این درحالی است که درآمریکا فعالیت‌ها برای برقراری روابط تجاری با ایران از طریق بخش خصوصی و اتاق بازرگانی مشترک دو کشور به سرعت در حال پیگیری است وتجار آمریکایی جلسات هم‌اندیشی خود را برای تسهیل روابط تجاری با ایران آغاز کرده‌اند.

از تبریک تا فعالیت رسمی

یک روز بعد از توفق وین  خبرگزاری ایرنا به نقل از مدیرعامل اتاق بازرگانی ایران و آمریکا از با صدور اطلاعیه‌ای خبرداد که توافق هسته‌ای میان ایران کشور های 5+1 را فرصتی تازه برای تقویت روابط اقتصادی میان دو کشور ذکر کرده بود. در این اطلاعیه همچنین از آمادگی اتاق بازرگانی برای گسترش فعالیت در زمینه تجارت آزاد خبرداده بود. هادی صادقی مدیر عامل اتاق بازرگانی ایران و آمریکا با امضای این اطلاعیه‌ای نوشته بود: اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان در طول یک قرن اخیر کم و بیش به اشکال مختلف با شرکت‌های بازرگانی و موسسات مالی آمریکا رابطه داشته‌اند، اما تحریم های اقتصادی ناعادلانه به خصوص در 10 سال گذشته مانع ارتباط آزاد و شرکت ها و بازرگانان دو کشور شده است.

در بیانیه مذکور گفته شده بود که اتاق بازرگانی ایران و آمریکا بر این باور است که روابط دو کشور در حال حاضر که دولت‌ها تمایل به تنش‌زدایی دارند در مرحله حساسی قرار دارد و اقدامات مدبرانه در این برهه تاریخی می‌تواند آینده بهتری را به همراه داشته باشد.

در اولین سفر رسمی رییس دولت یازدهم به نیویورک برای شرکت در اجلاس سالانه سازمان ملل متحد، محمد نهاوندیان رییس دفتر رییس جمهور که پیش از این رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران بود،با بازرگانان ایرانی مقیم امریکا مذاکراتی را انجام داد. او بعدها از  از تصویب نهایی تشکیل شوراهای مشترک با کشورهای آمریکایی در اتاق بازرگانی خبر داد و گفته بود" موضع اتاق ایران همیشه این بوده که از وارد کردن عناصر سیاسی در محدود کردن روابط تجاری و اقتصادی پرهیز جدی کند."

البته او به طور مستقیم نگفته بود که هدف از تشکیل این شورا چیست اما اشاره کرد که برنامه اتاق‌های بازرگانی گسترش اتاق‌ها و شوراهای مشترک است و از همین رو شورای مشترک ایران و آمریکای جنوبی ، ایران و آمریکای مرکزی و شورای مشترک بازرگانی ایران و آمریکای شمالی تشکیل خواهد شد.

یک ماه بعد از اعلام این خبر، ابراهیم خانیکی، دبیرکل انجمن مدیران و متخصصین صنعتی و اقتصادی ایران از تشکیل این شورا خبرداد. او گفته بود طبق ماده ۵ قانون اتاق بازرگانی و آئین نامه‌های نحوه تشکیل اتاق‌های مشترک بازرگانی، برای توسعه روابط اقتصادی در تمام بخش‌های صنعتی، بازرگانی، معادن، کشاورزی، خدمات، تشویق مبادلات و سرمایه گذاری‌های دو جانبه بین ایران و آمریکا شورای مشترک بازرگانی ایران و آمریکا تاسیس می‌شود. به گفته او مؤسسین شورای بازرگانی ایران و آمریکا از افراد شناخته شده و با سابقه اتاق بازرگانی بوده و در بخش‌های مختلف اقتصادی مشغول فعالیت هستند.

همزمان ابوالفضل حجازی عضو هیات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز از افتتاح اتاق مشترک بازرگانی ایران و آمریکا خبرداد، خبری که در ایران محقق نشد اما ظاهرا دفتری به همین نام در امریکا دایر شده است.

او گفته بود تهران و واشنگتن در حال راه‌اندازی اتاق بازرگانی در عرض کمتر از یک ماه هستند و همچنین از آمادگی ایران برای برقراری خط پرواز مستقیم میان دو کشور خبرداده بود. ضمن اینکه رئیس بانک‌مرکزی ایران از دستور ویژه نهاوندیان برای تشکیل اتاق بازرگانی ایران و آمریکا خبر داد و گفته بود که این موسسه به ثبت رسیده است. ظاهرا قرار بود که مقدمات کار در جزیره کیش انجام بگیرد، زیرا این جزیره منطقه آزاد تجاری است و اتباع آمریکایی برای ورود به آنجا نیازی به دریافت ویزا از ایران ندارند. حتی از برقراری پرواز بین کیش- نیویورک هم خبرهایی منتشر شد.

در آمریکا چه خبر است؟

شعبه دیگر اتاق بازرگانی ایران-آمریکا اما ظاهرا فعالیت گسترده‌تری نسبت به همتای خود در ایران داشته است. چه آنکه در ایران فقط تصمیماتی گرفته شده و روی کاغذ مانده است اما در شعبه آمریکا وب‌سایتی هم برای آن طراحی شده است. گفته می‌شود بعد از اعلام خبر تصویب توافق وین در شورای امنیت، فعالیت این اتاق سرعت بیشتری گرفته است.

در وب‌سایت اتاق بازرگانی ایران و آمریکا به جاذبه‌های سرمایه‌گذاری و تجاری ایران اشاره شده و گفته شده است که ایران بازاری 80 میلیونی دارد که بیش از 12 میلیون نفر آن دارای اسمارت‌فون (گوشی های تلفن همراه با تکنولوژی جدید) هستند. این وب‌سایت تجار و سرمایه گذاران آمریکایی را برای ورود به بازار ایران تشویق کرده است.

در میان انبوه خبرهایی رسمی و غیر رسمی که این روزها درباره از سرگیری روابط تجاری بین ایران و آمریکا منتشر می‌شود، آنچه بیش از همه خودنمایی می کند،ورود برند های آمریکایی به بازار ایران است. برندهایی مثل مک دونالد، اپل و استارباکس که همگی محصولات مصرفی برای بازار ایران هستند.

براساس آمار گمرک ایران برای شش ماهه نخست سال جاری، صادرات ایران به آمریکا در این مدت ۵۷۵ هزار و ۳۶۹ دلار و واردات ایران از آمریکا نیز ۵۶ میلیون و ۱۹۱ هزار و ۷۷۲ دلار بوده است. در این دوره نیم‌ساله، عمده صادرات ایران به آمریکا کشمش بوده و عمده واردات از آمریکا دارو و اقلام پزشکی بوده است.

اینکه در نهایت دو کشور چه تصمیمی برای روابط تجاری خود خواهند گرفت، هنوز مشخص نیست. آنچه قطعی است این است که اتاق‌های بازرگانی نهادهایی خصوصی هستند که با شکل‌گیری و هماهنگ شدن بنگاه‌های تجاری مهم که می‌خواهند از امکانات و تسهیلات مساوی بهره ببرند، به‌وجود می‌آیند. در دنیای کنونی که اقتصاد حرف اول را می‌زند،باید منتظر ماند و دید که آیا اقتصاد در روابط ایران و آمریکا از سیاست پیشی خواهد گرفت؟