مدیرعامل شرکت پتروشیمی بین‌الملل از جزییات مذاکرات در وین سخن گفت. او همچنین از سفر یک هیات انگلیسی در ماه سپتامبر به ایران در راستای سرمایه‌گذاری خبر داد. طبق گفته مشایخی هیات ایرانی در وین با مدیران شرکت لینده که یک شرکت پتروشیمی مطرح آلمانی است، دیدار داشته‌اند. همچنین در انتهای گزارش، فرصت‌های سرمایه‌گذاری معرفی شده و نرخ‌های بهره درنظر گرفته شده نیز منتشر شده است.

آیا در نشست وین به اهداف از پیش تعیین شده خود دست یافتید؟

همان‌طور که در گفت‌وگوی قبل از ماموریت خود نیز اظهار کردم هیات ایرانی در اجلاس وین به‌دنبال چند هدف مشخص بود. اگر در یک دوره‌ای اعلام شد که دوران طلایی پتروشیمی رقم خورده و بیش از 6میلیارد یورو منابع مالی توسط پتروشیمی بین‌الملل به‌عنوان نماینده شرکت ملی صنایع پتروشیمی جذب شد، زمانی بود که مشارکت‌های بین‌المللی اتفاق افتاد. یعنی زمانی بود که موسسات بیمه صادراتی بین‌المللی نظیر هرمس آلمان، کوفاس فرانسه و... و اعتبار‌دهندگان بین‌المللی مانند بانک دوئیچه آلمان، بانک HSBC و... با ما همکاری می‌کردند.

بنده در سخنرانی خود در کنفرانس وین اشاره کردم که اگر قرار به تکرار دوباره دوران طلایی پتروشیمی باشد نیاز به همکاری مجدد با شرکای بین‌المللی دارد. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد موضوع تاثیرپذیری شرایط سیاسی بر محیط جذب منابع مالی خارجی و تامین مالی است و تحریم قطعا یکی از موارد عمده سیاسی تاثیرگذار بر محیط جذب منابع مالی است که بحمدالله با اعلام توافق این معضل نیز در حال از بین رفتن است. نکته دیگری که قابل‌توجه است بحث اعلام موارد بانکی (لجیتسیشن بانکی) و اقدامات لازم است که گمان می‌برم حداکثر تا 5 الی 6ماه تعیین‌تکلیف شود. علاوه بر آن، بهبود رتبه اعتباری ایران نزد موسسات بیمه صادراتی بین‌المللی نظیر هرمس آلمان، کوفاس فرانسه، ONDD بلژیک، CESECE اسپانیا، ساچه ایتالیا و... که از مقررات سازمان توسعه همکاری‌های اقتصادی OECD پیروی می‌کند، مطرح است که منجر به تسهیل در جذب سرمایه خارجی و تامین منابع مالی می‌شود.

مساله بعدی که به آن اشاره شد بحث بحران مالی اروپاست که به اعتقاد ما کشورهای اروپایی از بحرانی که در سال2008 آغاز شده هنوز رهایی پیدا نکرده‌اند بنابراین سرمایه‌گذاران باهوش به‌دنبال فرصت سرمایه‌گذاری در ممالکی هستند که اولا بازده بالایی داشته باشند و ثانیا ریسک کمتری داشته باشد. بدین‌ترتیب ایران «پساتحریم» به‌دلیل نرخ‌های بازده داخلی بالای 25درصد قانون حمایت از سرمایه‌گذاری در تعیین ریسک بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری است. همچنین در سخنرانی خود به این نکته نیز اشاره کردم که این شرکت قصد شروع مجدد مشارکت با خارجی‌ها را داشته و موضوع آغاز از نقطه صفر مطرح نیست و چون زیرساخت‌ها و شرایط برای این مساله قبلا فراهم شده سریع‌تر می‌توان پیش رفت. نتیجه تمام این بحث‌ها این بود که با رفع تحریم‌ها و سرمایه‌گذارانی که بازار ایران را ازدست بدهند زیان بزرگی را متوجه خود خواهند کرد. همچنین به معرفی قابلیت‌های شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس «هلدینگ» اشاره شد. در نتیجه این معرفی توجه اعتباردهندگان و سرمایه‌گذاران به ارزش بالای 20میلیارد یورویی هلدینگ معطوف شد و امیدواریم که در آینده به تامین منابع مالی با اتکا به ترازنامه هلدینگ بتوانیم اعتبارات لازم را جذب کنیم.

در این نشست با چه هیات‌هایی و از چه کشورهایی دیدار داشتید؟

در این نشست شرکت‌ها از کشورهای مختلف اروپایی مانند فرانسه، انگلیس، آلمان، نروژ، هلند، سوییس، سوئد و حتی ترکیه نیز حضور داشتند. در حاشیه این نشست با شرکت‌های بزرگ در زمینه پتروشیمی مانند Linde آلمان و با بانک‌های معروف مثل KFW، HSBC و... دیدار داشتیم. ضمن اینکه قرار است به‌زودی هیات‌های مختلفی از کشورهای مختلف اروپا عازم ایران شوند که به‌نظر هیات فرانسوی در همین هفته وارد خواهد شد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که هیات انگلیسی در ماه اکتبر عازم ایران شود.

آیا نتیجه رسمی نیز از این نشست‌ها حاصل شد؟

مطلب مشخص و مهم این نکته بود که تمام شرکت‌ها فضای مثبت بعد از توافق را کاملا درک کرده بودند، این مساله بیش از هر چیزی محسوس بود. در این نشست تعریف و توافق شد که ارتباطات میان ایران و طرفین خارجی برقرار شود. درواقع آنچه می‌توان به‌عنوان نتیجه و چکیده این نشست عنوان کرد این است که یک تعریف رسمی از شروع مجدد مذاکرات و آغاز توافقات بین شرکت‌های اروپایی و ایرانی برای دوران پس از تحریم بین طرفین صورت گرفت، ضمن اینکه در این نشست آقایان نژادسلیم و پیوندی نیز حضور داشتند و درمورد هلدینگ خلیج‌فارس و شرکت ملی صنایع پتروشیمی تبادل‌نظر و اطلاعات به‌طور گسترده مبادله شد.

آیا درمورد حجم سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز توافقاتی صورت گرفت؟

هلدینگ خلیج‌فارس مجموعا به 15.6میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد که 6.2میلیارد یورو برای پروژه‌های در حال ساخت، 4میلیارد دلار برای پروژه‌های در فاز مهندسی و 5میلیارد دلار برای پروژه‌های در حال مطالعه اختصاص خواهد یافت. این موضوع به استحضار شرکت‌کنندگان همایش رسید.

همان‌طور که در صحبت‌های خود نیز اشاره کردید ایران جایگاه ویژه‌یی برای اروپایی‌ها برای رهایی از بحران اقتصادی گرفتار شده دارد. در این زمینه بیشتر توضیح می‌دهید.

اعتقاد ما این است اروپا هنوز از بحران به‌وجود آمده در سال2008 به‌طور کامل رهایی نیافته است. این مساله بدین معنی است که آنها به‌دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری با نرخ‌های بالا و ریسک کم برای رهایی پیدا کردن از این بحران هستند، منتها برای انجام این سرمایه‌گذاری نیازمند جایی هستند که ریسک پایین و بازده سرمایه‌گذاری بالایی داشته باشد و ایران «پساتحریم» مکان بسیار مناسبی برای این موضوع است. علت این امر قانون حمایت از سرمایه‌گذار خارجی در ایران است که حتی در دوران تحریم نیز سرمایه‌گذاران خارجی که در ایران فعالیت داشتند به‌راحتی سهم خود را از سرمایه‌گذاری در ایران دریافت کردند. مثال این موضوع، شرکت‌های تایلندی و ژاپنی‌ هستند که در پروژه پتروشیمی مهر فعالیت داشتند. بالطبع در دوران پس از تحریم نیز با بهبود اعتباری ایران نزد موسسات اعتباری و با نرخ بازده داخلی بالای 25درصد سرمایه‌گذاری که در دنیا کم‌نظیر است منجر به ورود بیشتر سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود.

به‌نظر شما قانون حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی در ایران مناسب است و امنیت سرمایه‌گذاران را تامین می‌کند؟

قطعا همین‌طور است. به‌نظر من این قانون بسیار جامع و مناسب است و نقطه ضعفی ندارد و هیچ مشکلی را برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد نمی‌کند و بهترین قانونی است که می‌توانست برای حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی تدوین شود.

هلدینگ خلیج‌فارس قصد دارد سرمایه‌های جذب شده را در کدام بخش‌ها هزینه کند؟

نیاز به منابع مالی لازم حدودا 2/6میلیارد دلار در دو واحد تولید اوره و آمونیاک، یک واحد متانول و دو واحد NGL و پالایشگاه بیدبلند مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

نیاز به تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی همچنین شنیده‌ها درمورد درنظر گرفتن نرخ خوراک ارزان‌تر برای واحدهای پایین‌دستی، چه تاثیری در هدایت سرمایه‌های خارجی به بخش‌های مختلف پتروشیمی دارد؟

اظهارنظر در این مورد در تخصص بنده نیست اما آنچه بیشتر به ذهن می‌رسد حتی اگر نرخ خوراک تا 30سنت نیز افزایش یابد باز هم پروژه‌های ایران باوجود نرخ بازدهی 25درصد برای سرمایه‌گذاران خارجی سودآور خواهد بود.

مجتمع‌های پتروشیمی رونمایی شده در وین

براساس داده‌هایی که از سوی شرکت پتروشیمی بین‌الملل در اختیار قرار گرفته است جزییات بیشتری از پروژه‌های معرفی شده در نشست مشترک هیات‌های تجاری ایران و اروپا به دست آمده است. در این نشست برای جذب سرمایه برای پروژه‌های اوره- آمونیاک، واحد تولید متانول ونیران- آپادانا، پروژه دومین واحد ریکاوری الفین و اتان، دو پروژه NGL 3200  و NGL 2300  و نیز پالایشگاه بیدبلند مذاکره شده است. پروژه‌ها‌ی NGL 3200 و NGL 2300 هم‌اکنون در فاز مطالعاتی قرار دارند. پروژهNGL 3200  قرار است در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و طی 48ماه ساخته شود. این پروژه به یک میلیارد و 54میلیون یورو سرمایه نیاز دارد که 30درصد آن از طریق تامین مالی توسط سهامداران و 70درصد آن از منابع اخذ وام تامین خواهد شد. پیشرفت واقعی این پروژه هم‌اکنون نزدیک به 6درصد برآورد شده است. همچنین پروژه NGL 2300  نیز در همین منطقه و در 44ماه ساخته خواهد شد. برای این پروژه 669میلیون یورو سرمایه مورد نیاز خواهد بود که نحوه تامین آن مشابه پروژه NGL 3200 خواهد بود.

پروژه تولید اوره- آمونیاک نیز با ظرفیت تولید 726هزار تن آمونیاک در سال و یک میلیون و 72هزار تن اوره در سال در فاز 2 منطقه ویژه اقتصادی پارس و طی 44ماه ساخته خواهد شد. برای ساخت این واحد تقریبا 380میلیون یورو مورد نیاز است. همچنین پروژه تولید متانول نیز در همین منطقه و در 41ماه و با سرمایه اولیه 462میلیون یورو در سال ساخته خواهد شد. ظرفیت تولید این واحد یک میلیون و 650هزار تن در سال است. نکته قابل توجه در نظر گرفتن نرخ خوراک 13سنت برای این دو مجتمع است و نرخ بازگشت سرمایه نیز حدود 25درصد اعلام شده است. همچنین پروژه پالایشگاهی بیدبلند نیز در بهبهان خوزستان نیز درحال ساخت است که از 47ماه پیش‌بینی شده برای ساخت آن 40ماه دیگر باقی مانده است. برای این واحد پالایشگاهی نیز 2میلیارد و 255میلیون یورو سرمایه مورد نیاز است که 30درصد آن از طریق سهامداران و 70درصد آن از طریق اخذ وام تامین خواهد شد. کارفرمای این پروژه شرکت کیسون جنوب و جهان پارس است. پیشرفت واقعی این پروژه تا الان 20درصد برآورد شده است. پروژه ریکاوری اتان و الفین و پروژه تولید اتیلن اکساید و اتیلن گلیکول در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در فاز مطالعاتی قرار دارد. پروژه ریکاوری اتان و الفین در 45ماه و با سرمایه 562میلیون یورویی ساخته خواهد شد. پروژه تولید اتیلن اکساید و اتیلن گلیکول نیز در 47ماه و با سرمایه 298میلیون یورویی ساخته خواهد شد. تامین مالی این دو پروژه نیز به صورت 30– 70 که در بالا ذکر شد، انجام می‌پذیرد و نرخ بازگشت به سرمایه 41درصد در نظر گرفته شده است.

طبق این داده‌ها، ‌پیش از این پروژه‌های Arya- SGS  با مشارکت سوییس، آریاساسول با مشارکت آفریقای جنوبی، پتروشیمی لاله با مشارکت هلند، پتروشیمی هگمتانه با مشارکت ایتالیا، پتروشیمی کارون با مشارکت آلمان و سوئد و پتروشیمی مهر با مشارکت تایلند و ژاپن به بهره‌برداری رسید. همچنین دو پروژه‌های اوره- آمونیاک در واحد هرمز با سرمایه‌گذاری 526 میلیون یورو و در واحد هنگام با سرمایه‌گذاری 474میلیون یورو و پروژه متانول ونیران آپادانا با سرمایه‌گذاری 500میلیون یورویی درحال ساخت است. طبق برنامه توسعه‌ای صنعت پتروشیمی ظرفیت تولید این صنعت درحال حاضر 44میلیون تن در سال است که طبق برنامه‌ریزی‌ها تا 10سال آینده باید به 120میلیون تن در سال و تا 20سال آینده به 180میلیون تن در سال برسد. همچنین درآمد فعلی این صنعت 22میلیارد دلار در سال است که پیش‌بینی می‌شود تا 10سال آینده با رشد 3برابری به 66میلیارد دلار در سال و تا 20سال آینده به 99 میلیارد دلار در سال برسد.