قالیباف: ضرورتی برای قرارگرفتن جزئیات طرح روی سایت شهرداری وجود ندارد
دفاتر خدمات الکترونیک از اجرای طرح اظهار بی‌خبری می‌کنند
دسترسی به جزئیات طرح‌تفصیلی فعلا ممنوع اعلام شده است

 بهشاد بهرامی: اجرای طرح تفصیلی تهران به صورت «نیم‌بند» آغاز شد و برخلاف آنچه پیش‌تر از زبان مدیریت شهری درباره «اغنای اطلاعاتی پایتخت‌نشینان همزمان با اجرای طرح تفصیلی» مطرح شده بود، هم‌اکنون دسترسی عمومی به جزئیات اسناد مکتوب طرح تفصیلی مسدود است و به جز نمایش یکسری کدهای رقومی در لینک طرح تفصیلی در سایت شهرداری ‌تهران، امکان اطلاع از تحولاتی که قرار است با اجرای این طرح در کلان‌شهر تهران اتفاق بیفتد، عملا وجود ندارد.
فعالیت‌های ساختمانی و تصمیم‌گیری‌های شهری در تهران مطابق آنچه روز گذشته محمدباقر قالیباف اعلام کرد از ششم فروردین‌ منوط شده به رعایت مفاد طرح تفصیلی تهران، اما پیگیری‌ها از برخی دفاتر خدمات الکترونیک در سطح شهر تهران طی دو روز اخیر نشان داد این طرح هنوز ملاک‌ عمل دفاتری که به نمایندگی از شهرداری‌های مناطق، مجوزهای ساختمانی صادر می‌کنند، قرار نگرفته است.
ما که خبر نداریم
آن دسته از دفاتر خدمات الکترونیک شهر که در این باره پاسخگوی «دنیای‌اقتصاد» بودند اعلام کردند که هنوز ابلاغیه‌ رسمی از طرف شهرداری بابت اجرای طرح تفصیلی دریافت نکرده‌اند و کماکان به شکل قبل برای متقاضیان ساخت‌وساز، مجوز صادر می‌کنند.
در طرح تفصیلی تهران برای هر منطقه از مناطق 22گانه، 4 پهنه مسکونی، تجاری، مختلط و فضای‌سبز پیش‌بینی شده و در هر یک از این پهنه‌ها، چندین ارتفاع مختلف برای ساخت‌وساز درنظر گرفته شده است که همه این طبقه‌بندی‌ها در طرح تفصیلی براساس یکسری کدهای سه رقمی روی نقشه شهر تهران و همچنین رنگ‌بندی محله‌ها براساس هر یک از پهنه‌ها، مشخص شده است.
نقشه گنگ
مطابق وعده‌‌های سال گذشته مدیریت شهری قرار بود جزئیات این طبقه‌بندی و نقشه طرح تفصیلی تهران همزمان با اجرای طرح، از طریق سایت شهرداری منتشر و اطلاع‌رسانی شود، اما هم‌اکنون در سایت شهرداری، هر شهروند می‌تواند با ورود شماره بلوک خود، فقط از موقعیت ملک خود آن هم به صورت کد‌ سه‌رقمی مطلع شود، بدون آنکه متوجه شود این کد چه معنی و مفهوم خاصی می‌دهد.
روز 14 فروردین برخی‌ رسانه‌ها به نقل از مدیران شهرداری‌تهران نوشتند طرح تفصیلی تهران از یک فروردین در تهران به اجرا درآمده است، اما دیروز محمد باقر قالیباف شهردار تهران به صورت ناگهانی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری نزدیک به شهرداری، گفت: «از 6 فروردین‌ماه تمامی ‌دفاتر الکترونیکی و معاونت‌های شهرسازی در مناطق بر اساس طرح تفصیلی پروانه صادر می‌کنند.»
قالیباف در گفت‌وگو با خبرگزاری‌مهر زمان رونمایی رسمی از طرح تفصیلی را اول اردیبهشت عنوان کرد و افزود: «ضرورتی برای قرار گرفتن جزئیات طرح تفصیلی روی سایت شهرداری وجود ندارد، اما شهروندان می‌توانند از اول اردیبهشت‌ماه در خصوص جزئیات محله و پلاک خود از طریق همین سایت اطلاعات لازم را کسب کنند.»به گزارش «دنیای‌اقتصاد» با آنچه مسوولان دفاتر خدمات الکترونیک عنوان می‌کنند از یک‌سو و ادعایی که مدیران شهری درباره آغاز اجرای طرح تفصیلی از 6 فروردین دارند از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود در روزهای آینده، سردرگمی نسبت به محتوای این طرح در بین مردم تهران به اوج برسد.
در حال حاضر وعده شهردار تهران برای اجرایی شدن طرح تفصیلی جدید از آغاز سال 91 عملیاتی شده این در حالی است که هنوز برخی دفاتر خدمات الکترونیک شهر به عنوان بازوهای اجرایی طرح از جزئیات و نحوه اجرای طرح اطلاع چندان دقیقی ندارند.در هفته‌های منتهی به پایان سال 90 با اعلام خبر اجرای طرح تفصیلی جدید تهران از اول فروردین ماه سال 91، تکاپوی جدیدی در پایتخت برای تشکیل پرونده و دریافت پروانه ساخت‌وساز شکل گرفت، به طوری که در مدتی کوتاه آمار دریافت مجوز تخریب و نوسازی شهر تهران چنان افزایش پیدا کرد که درآمد حاصل از این محل با شش ماه قبل آن برابری می‌کرد.
گرچه اجرایی شدن طرح تفصیلی جدید در ششم فروردین ماه تنها با اضافه شدن ورودی جدیدی در سایت اطلاع رسانی شهرداری تهران کلید خورد، اما با گذشت 10 روز از اجرای طرح تفصیلی هنوز نشانه‌ای از عملیاتی شدن طرح در دفاتر خدمات الکترونیک دیده نمی‌شود.
«ابهام» مهم ترین ضعف طرح تفصیلی
«فعلا تشکیل پرونده نداریم»، «هنوز نامه ای برای اجرای طرح جدید به ما ابلاغ نشده»، «تغییرات جدیدی رخ نداده» این جملات پاسخ‌های مدیران برخی از دفاتر خدمات الکترونیک شهر تهران در برابر چگونگی تشکیل پرونده و ضوابط جدید با اجرای طرح تفصیلی جدید تهران است. سوالی که در اغلب موارد به اعتراض برخی از مدیران دفاتر در رابطه با اطلاع‌رسانی و چگونگی اجرای طرح منجر می‌شود.
برخی از این مدیران معتقدند که اجرای طرح تفصیلی همزمان با شروع سال 91 صحت ندارد و بیشتر در راستای افزایش آمار تخریب و نوسازی در اواخر سال گذشته بوده است، چرا که در این زمینه هنوز نامه یا ابلاغ جدیدی به هیچ یک از دفاتر نرسیده است، اما برخی دیگر تغییرات در معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران را در واپسین روزهای سال گذشته به علاوه تغییر برخی از قوانین اجرای آن همچون اختیارات بیشتر به شهرداری‌های مناطق در تعداد طبقات نشانه‌ای بر جدیت اجرای طرح تفصیلی قلمداد می‌کنند. با این وجود ابهام در چگونگی تشکیل پرونده در چند روز گذشته یکی از ضعف‌های عمده اجرای این طرح عنوان می‌شود.
اما در سوی دیگر میدان گرچه مدیران شهرداری طرح تفصیلی جدید تهران را به عنوان پاسخگوی جدید حاضر در دفاتر خدمات الکترونیک می‌دانند، اما آگاهی از جزئیات طرح تفصیلی را جزو ملزومات اجرایی دفاتر خدمات الکترونیک نمی‌دانند و معتقدند کار طرح تفصیلی جزو وظایف حاکمیتی مناطق است که به کلی این دفاتر را از کارهای بعد از تشکیل پرونده مبرا می‌کند.البته گفته‌های مدیران شهری در حالی است که تا پیش از اجرای طرح تاکید بر الکترونیکی شدن تمامی‌مراحل دریافت مجوز ساخت وساز و دسترسی آسان تمامی‌شهروندان به جزئیات طرح از طریق سایت اطلاع‌رسانی شهرداری تهران بود.
دفاتر خدمات سرگردان در اجرا شدن یا نشدن
در این راستا مدیر یکی از دفاتر خدمات الکترونیک به «دنیای اقتصاد» گفت: در چند روز گذشته خبر اجرایی شدن طرح تفصیلی جدید را از رسانه‌ها شنیده‌ایم، حتی برخی از روزها سیستم‌ها با قطعی همراه بوده‌اند اما هنوز نامه یا ابلاغیه‌ای جدید در مورد تغییرات سیستم از طرح تفصیلی قدیم به طرح تفصیلی جدید به دست ما نرسیده است.
او افزود: البته گفته می‌شود اجرای این طرح شوک جدی را به بازار ساخت‌وساز وارد خواهد کرد، به همین دلیل باید مقدمه‌ای برای اجرای آن وجود داشته باشد، اما در این زمینه حتی کلاس آموزشی یا کارگاه عملی برای آشنایی با قوانین جدید برای ما نگذاشته‌اند.
یکی دیگر از مدیران دفاتر خدمات الکترونیک شهر تهران در پاسخ به این سوال که در چند روز گذشته برای تشکیل پرونده بر مبنای طرح تفصیلی قدیم عمل کرده‌اند یا جدید اظهار کرد: در چند روز گذشته پرونده جدیدی را تشکیل نداده‌ایم، چون هیچ چیز معلوم نیست و هنوز نمی‌دانیم که می‌توانیم بر مبنای طرح قدیم عمل کنیم یا نه.
او ادامه داد: اگر هم بخواهیم بر مبنای طرح تفصیلی جدید عمل کنیم چیزی در مورد آن نمی‌دانیم.
طرح تفصیلی در دست بدنه حاکمیتی شهرداری
با وجود سرگردانی مسوولان دفاتر خدمات الکترونیک از نحوه اجرایی شدن طرح تفصیلی جدید محمدباقر دشتگردی مدیر عامل موسسه فن‌آوران شهر به «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: طرح تفصیلی جدید تهران از ششم فروردین ماه در تمامی‌دفاتر خدمات الکترونیک اجرایی شد و تمامی ‌دفاتر بر مبنای طرح جدید پاسخگوی شهروندان بوده‌اند.
دشتگردی در مورد نحوه عملکرد دفاتر در چند روز اخیر گفت: دریافت مجوز در دفاتر براساس تصمیم شهرداری تهران در دو شاخه قرار می‌گیرد. در شاخه اول کسانی قرار دارند که از قبل تشکیل پرونده داده‌اند، این افراد براساس طرح تفصیلی قدیم پیش خواهند رفت.اما پرونده‌هایی که از ششم فروردین ماه سال‌جاری به بعد تشکیل می‌شوند بر مبنای طرح تفصیلی جدید خواهند بود.
او در عین حال به اجرای طرح تفصیلی در همه مناطق شهرداری تهران اشاره کرد و ادامه داد: دفاتر خدمات الکترونیک به نحوه اجرای طرح تفصیلی کاری ندارند، چون کار طرح تفصیلی جزو وظایف حاکمیتی مناطق است.
او افزود: این روند به این معنا است که کار تشکیل پرونده و بازدید بر عهده دفاتر خدمات الکترونیک است، اما از این مرحله به بعد پرونده برای بررسی، کنترل نقشه و شناسایی تخلفات به شهرداری منطقه خواهد رفت و در آنجا براساس طرح تفصیلی جدید تعداد طبقات مجوز خواهند گرفت.او در خصوص نحوه اطلاع‌رسانی و دسترسی شهروندان و مدیران دفاتر خدمات الکترونیک به جزئیات طرح تفصیلی اظهار کرد: به مرور اطلاعات روی سایت منتشر خواهد شد.
دشتگردی در پاسخ به این سوال که اجرای طرح در چند روز گذشته چه بازتابی در میان متقاضیان دریافت مجوز ساخت وساز داشته است، تصریح کرد: در این چند روز تنها تشکیل پرونده داده‌ایم و برای بازخورد باید منتظر پیشرفت پرونده‌ها بود.

دفاتر متوجه نشدند!

دشتگردی در پاسخ به اعتراض و سرگردانی مدیران دفاتر خدمات الکترونیک معتقد است: دفاتر متوجه تغییر سیستم‌ها و اجرای طرح نشده‌اند وگرنه تمامی‌دفاتر خدمات الکترونیک طرح تفصیلی جدید را اجرا می‌کنند.

آموزش بعد از اجرا

مدیر عامل موسسه فن آوران شهر وابسته به شهرداری تهران همچنین از برگزاری کلاس‌های آموزشی برای دفاتر خدمات الکترونیک خبر داد و گفت: این کلاس‌ها از امروز تا روز جمعه برای همه دفاتر در سطح آشنایی مدیران برگزار خواهد شد تا مدیران با نحوه پیشبرد پرونده‌ها آشنا شوند.
خلف وعده؟
شهردار تهران در حالی روز گذشته بر غیرضروری خواندن اعلام جزئیات طرح تفصیلی تاکید کرد که تابستان سال گذشته معاون شهرسازی و معماری شهرداری – مسوول تنظیم و ابلاغ طرح تفصیلی- در گفت‌وگو با سایت شهرداری ‌تهران (تهران‌سما) وعده داده بود: «طرح تفصیلی تهران پس از ابلاغ با همه جزئیات روی سایت شهرداری قرار می‌گیرد تا برای همه شهروندان قابل دسترسی باشد.»
معاون وقت شهرسازی شهرداری در این گفت‌وگو همچنین تصریح کرده بود: «هیچ اطلاعات محرمانه و هیچ رانت اطلاعاتی از این طرح وجود نخواهد داشت.»

تهران در لباس جدید گیج شد
فرید قدیری

از صحبت‌های قدیمی مسوولان شهرداری‌تهران این‌طور برداشت می‌شود که هدف بزرگ از اجرای طرح تفصیلی، توسعه بخش‌های مغفول‌مانده کلان‌شهر تهران است.
مدیران شهرداری طی سال گذشته برای آماده‌سازی پایتخت‌نشینان نسبت به لباس جدیدی که قرار است بر تن تهران شود، چندین و چند بار بر این موضوع تاکید داشته‌اند که برای شهری چون تهران بارگذاری جمعیتی به اندازه کافی شده و از حالا به بعد باید برای این جمعیت سرریز، شهر توسعه پیدا کند و مراکز مکمل همچون مجتمع‌های پارکینگ طبقاتی، نقاط سبز گردشگری و محل‌های رفاهی و توریستی احداث شود که باز هم مطابق همین نقل‌ قول‌ها، قرار است همه این سرمایه‌گذاری‌های جدید از طریق مسیرهای پیش‌بینی شده در طرح تفصیلی تهران با سرمایه مستقیم بخش خصوصی، شکل بگیرد.
حال سوال این است: چرا طرح تفصیلی تهران به شکلی کاملا گیج‌کننده و مملو از ابهام‌ و سوالات بی‌پاسخ، به اجرا درآمده؟
اولین نیازی که برای سرمایه‌گذار شهری در تهران بوجود می‌آید اطلاع کامل و بدون حاشیه و فیلتر درباره نقشه‌ای است که شهرداری برای تهران ترسیم کرده تا شخص سرمایه‌گذار بتواند با شناسایی نقاط مستعد، کور، آماده و سخت یا راحت، درباره قصد سرمایه‌گذاری خود امکان‌سنجی کند و وارد گود سرمایه‌گذاری شود.
اما وضعیتی که طی چند روز گذشته در پایتخت حکمفرما شده تا چه حد خواسته سرمایه‌گذاران را برآورده می‌کند؟
در سایت شهرداری‌تهران مطابق تصویر، گزینه‌ای تعریف شده که هر فرد برای اطلاع از وضعیت املاک در طرح تفصیلی، حتما باید مشخصات یک ملک بخصوص را وارد کنند.
این یعنی اینکه شخص سرمایه‌گذار باید از قبل محلی را خریداری کرده باشد تا با وارد کردن مشخصات آن، از سرنوشت جدید ملک مطلع شود.
در این حالت این احتمال وجود دارد که مثلا زمینی که سرمایه‌گذار آن را به امید احداث یک مجتمع تجاری- رفاهی خریده، بعد از استعلام طرح تفصیلی، مشخص شود که زمین در پهنه سبز قرار گرفته و کاربری آن فقط پارک و فضای سبز است!
آیا این روش که برای ارائه اطلاعات طرح تفصیلی هم‌اکنون آغاز شده با آداب و اصول توسعه تهران همخوانی دارد؟
آیا بهتر نبود چند ماه قبل از اجرای طرح تفصیلی تهران، نقشه کامل طرح تفصیلی انتشار عمومی می‌شد و این فرصت به سرمایه‌گذاران، انبوه‌سازان، بساز و بفروش‌ها و شهروندان داده می‌شد تا قبل از امتحان اصلی، کتاب راهنما را مطالعه کنند؟
از مدیریت شهری تهران انتظار می‌رود لااقل تا قبل از رونمایی اردیبهشت‌ماه، همه ابعاد پنهان طرح تفصیلی را به نمایش عمومی بگذارد تا هر نوع احتمال رانت اطلاعاتی در این طرح به صفر رسیده و شایعه‌هایی که برخی‌ها درباره این طرح مطرح می‌کنند نیز رنگ ببازد.