براساس آمار هم اکنون 330 سهامدار حقیقی و 30 سهامدار حقوقی در بازار سرمایه کشور فعال هستند که از میان 330 سهامدار حقیقی خارجی 50 ایرانی مقیم خارج از کشور در بورس تهران فعال هستند. هرچند نخستین کد سهامدار خارجی بازار سرمایه ایران در آبان ماه سال 1373 توسط یک شرکت آلمانی دریافت شد اما هم اکنون سرمایه‌گذارانی از آمریکا، انگلیس، ایتالیا، جمهوری چک، فرانسه، مولداوی، روسیه، آلمان، سوییس، چین، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، هنگ کنگ، برمودا، عراق، پاکستان، سوریه، کویت، مالزی، عمان و افغانستان نیز در بازار سرمایه کشور حضور دارند.

همچنین بازار سرمایه‌دارای سهامداران حقیقی از کشورهای ایتالیا، روسیه، چین، جمهوری چک، فرانسه، مولداوی، آفریقای جنوبی، کویت، برمودا، عمان و افغانستان است. اما نکته قابل توجه در بازار سرمایه کشور افزایش میزان تحرک برای دریافت کد سهامدار خارجی در بازار سرمایه کشور بعد از اعلام برجام است به نحوی تنها در ماه گذشته 12 کد خارجی صادر شده است. البته ناگفته نماند که درخواست ورود به بازار سرمایه ایران توسط خارجی ها از سال گذشته آغاز شده بود به نحوی که براساس آمار در سال گذشته 121 کد برای سهامداران 21 کشور (انگلیس، روسیه، آلمان، سوییس، چین، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، هنگ کنگ، عراق، پاکستان، سوریه، کویت، مالزی و افغانستان)صادر شد که در این فهرست نام 25 ایرانی مقیم خارج از کشور نیز دیده می‌شود، صدور این میزان کد در طول عمر بازار سرمایه بی‌سابقه است.

نگاهی به آمار چهار ماهه اول سال جاری نیز نشان می‌دهد که در این مدت حدود 50 کد برای سرمایه گذاران خارجی صادر شده که این میزان نسبت به سال های پیش از این رقم مطلوبی ارزیابی می‌شود. حامد سلطانی نژاد مدیرعامل سابق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از تکاپوی کارگزاران برای دریافت کد سهامدار خارجی خبر داده و گفته بود: درخواست کارگزاران از ابتدای امسال برای دریافت کد سهامدار خارجی افزایش یافته به طوری که چهار اروپایی نیز در حال تکمیل مدارک خود برای دریافت کد سهامداری هستند. وی به تشکیل کمیته سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه خبر داد و گفت: بدون تردید با اصلاح برخی مقررات، رفع برخی محدودیت‌های بین‌المللی و راه اندازی رسمی سامانه جدید پس از معاملات، شرایط برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بازار سرمایه کشورمان تسهیل خواهد یافت.

هرچند تکاپوی خارجی‌ها برای حضور در بازار سرمایه کشور افزایش یافته اما نکته قابل ملاحظه اینجاست که در کنار علاقه خارجی‌ها برای حضور در بازار سرمایه، آیا بورس تهران آمادگی پذیرایی از این گروه‌ها را دارد؟ کارشناسان می‌گویند برای جذب خارجی‌ها در بورس باید تمام بنگاه‌های حاضر در بازار سرمایه شاخه بین‌المللی خود را فعال کنند؛ علاوه بر این شرکت‌های بورسی باید خود را تجهیز کرده و صورت‌های مالی خود را به زبان انگلیسی منتشر کنند تا آمادگی لازم برای لغو تحریم‌ها و حضور در بورس‌های منطقه‌ای فراهم شود. از سوی دیگر رئیس سازمان بورس از همه ارکان بازار سرمایه خواسته مقدمات جذب سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم کنند تا زمانی که تحریم‌ها برداشته می شود، بورس ایران آمادگی لازم را برای جذب این گروه داشته باشد و بستر مناسبی را جهت جذب سرمایه‌ گذاران خارجی و تامین منابع مالی بین‌المللی فراهم نماید.

در این میان غلامرضا سلامی کارشناس ارشد مالی با اشاره به پتانسیل بورس تهران برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی، گفت: البته جذب این گروه نیاز یه ایجاد شروط و بستر لازم دارد. وی در خصوص ظرفیت بورس تهران برای جذب خارجی‌ها معتقد است که بورس تهران همواره پتانسیل جذب سرمایه‌گذار خارجی را دارد، زیرا اندازه بنگاه‌ها و جذابیت بنگاه‌های اقتصادی به گونه ای است که این قشر را به خود جذب می کند. وی با بیان اینکه صنایعی مانند نفت، گاز، فولاد، کشتیرانی، بانکداری و مخابرات از جمله صنایعی هستند که می‌توانند امکان جذب سرمایه گذاری خارجی را فراهم کنند، اظهار داشت: زمانی که ریسک سرمایه گذاری در بورس کاهش یافته و جلوی رانت گرفته شود، سرمایه گذار خارجی زیادی وارد بورس می‌شود.

به اعتقاد سلامی، سرمایه گذار خارجی وارد بازار سرمایه نمی‌شود مگر آنکه موانع و تحریم‌ها برطرف شده و امکان جابجایی پول فراهم شود، زیرا کسی که می‌خواهد در بورس سرمایه گذاری کند باید اطمینان لازم را داشته باشد هر زمان که اراده کرد براساس اصول خاصی بتواند اصل و سود خود را از کشور خارج کند، در غیر این صورت وارد بازار نمی‌شود. به گفته این کارشناس ارشد بازار سرمایه، مهم ترین اقدام این است که اطمینان خاطر به سرمایه گذاران خارجی داده شود تا به راحتی بتوانند پول خود را وارد و خارج کنند و ریسک نقل و انتقال دارایی نداشته باشند به خصوص در زمانی که P/E(نسبت قیمت به عایدی) در اغلب کشورها حدود 16 بوده و در ایران 5 مرتبه است و بازار سهام برای خارجی‌ها می تواند بسیار جذاب باشد.