در روزهای گذشته، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: قیمت‌های جهانی محصولات لبنی در ماه ژوئیه (10 تیر تا 10 مرداد ماه) سال 2015 در پی کاهش تقاضای واردات شیر از سوی چین، کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا و اتحادیه اروپا به شدت سقوط کرد.

در این گزارش آمده است: شاخص بهای روغن‌های گیاهی؛ در ماه ژوئیه به میزان 5.5 درصد در مقایسه با ژوئن کاهش داشته و به پایین‌ترین میزان خود از ژوئیه سال 2009 رسیده است. این سقوط در واقع در پی کاهش قیمت جهانی روغن پالم اتفاق افتاد که به واسطه افزایش تولید و عرضه این محصول در آسیای جنوب شرقی رخ داد. حال آنکه کند شدن آهنگ صادرات این محصول توسط مالزی نیز بر این جریان اثرگذار بوده است.

از سوی دیگر افت بیشتر قیمت روغن درپی عرضه گسترده این محصول برای صادرات توسط کشورهای آمریکای جنوبی صورت گرفت، چرا که این روند باعث شد تا چشم انداز عرضه جهانی این محصول را برای سال 2015/16 در حالت مثبت قرار گیرد.

وضعیت قیمت روغن در جهان از این جهت برای ایران مهم است که این کشور واردکننده دانه‌های روغنی محسوب می‌شو و بیش از 90 درصد روغن خام در ایران وارداتی است.

از سوی دیگر آن طور که تاکنون اعلام شده به طور میانگین حدود 70 درصد از هزینه‌ای که مردم برای خرید روغن می‌پردازند صرف خرید روغن خام می‌شود.

در واقع فقط 30 درصد از پول پرداختی مردم به روغن صرف خدماتی مانند فرآوری شدن، بسته‌بندی شدن و... می‌شود. در نتیجه به نظر می‌رسد روغن محصولی باشد که نوسانات بین‌المللی بتواند روی قیمت‌های داخلی آن تاثیر بگذارد.

در این راستا، محمد قبله، دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان روغن نباتی اظهار کرد: اگر در بازار ایران ثبات حاکم بود، از نوسانات قیمت روغن خام، تاثیر مستقیمی می‌گرفتیم ولی سیاست‌های بودجه‌ای در هر سال به گونه‌ای بوده که قدرت پایه پول در ایران کاهش یافته است.

با توجه به اینکه به واردات روغن خام دلار دولتی تعلق می‌گیرد باید بررسی کنیم و ببینیم که از سال 2010 میلادی تاکنون که سال‌های مورد بررسی این گزارش بوده چه تغییراتی در قیمت دلار ایجاد شده است.

او افزود: دلار دولتی در سال 2010 در حدود 1036 تومان بوده ولی در سال 2015 قیمت آن به حدود سه هزار تومان رسیده است. بنابراین قدرت پولی پول ایران در برابر دلار یک سوم شده است.

در نتیجه چنین امری درست است که ما با کاهش قیمت جهانی روغن روبه رو هستیم ولی چون با کاهش ارزش پول ایران مواجه هستیم نمی‌توانیم تاثیر کاهش قیمت بین‌المللی روغن را بر قیمت روغن ایرانی ببینیم.

قبله ادامه داد: اگر مقایسه کنیم می‌بینیم که در دوره مالی مطرح شده، کاهش قدرت ریال در مقابل دلار بیشتر از کاهش قیمت روغن بوده است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و صاردکنندگان روغن نباتی، همچنین بیان کرد: از سوی دیگر باید در نظر داشته باشید که به دلیل سیستم قیم‌گذاری دولتی بازار روغن در ایران در دست عرضه و تقاضا نیست که با وضعیت عرضه و تقاضای جهانی تغییری در بازار روغن ایجاد شود.

معمولا پروسه افزایش قیمت هر محصولی توسط دولت، بسیار طولانی است و باید صاحبان صنایع هزینه زیادی بدهند تا بتوانند قیمت محصول خود را افزایش دهند.

در نتیجه وقتی قیمت‌ها کاهش می‌یابد تولیدکنندگان از ترس اینکه دوباره در صورت افزایش قیمت، با مشکل افزایش قیمت محصول خود روبه‌رو شده و نتوانند وضعیت خود را بازار تطبیق دهند، ریسک این کاهش قیمت را نمی‌پذیرند.

او افزود: اگر برویم به سمتی که وضعیت هر بازاری را عرضه و تقاضا تعیین کند، و نهادهای حاکمیتی فقط نقش یک ناظر را ایفا کرده و دست به قیمت‌ها نزنند، بیشتر می‌توانیم شاهد تاثیرات قیمت جهانی بر محصولات خود باشیم.