محمدعلی زمان خانی: با آزادسازی قیمت‌ها و توقف سهمیه‌بندی بنزین، استفاده از کارت‌های بنزین خودروهای شخصی توسط مردم در جایگاه‌ها به حداقل کاهش یافته و مردم ترجیح می دهند به جای استفاده از کارت شخصی از کارت جایگاهداران برای خرید بنزین آزاد استفاده کنند.

بیژن زنگنه وزیر نفت هم شهریور ماه امسال در آخرین نشست خبری خود در جمع خبرنگاران با تائید مشکلات عرضه کارتی بنزین پس از آزادسازی قیمت‌ها، تاکید کرد: یک سناریو حذف کارت بنزین آزاد جایگاهداران و مجبور کردن مردم برای خرید بنزین با استفاده کارت بنزین شخصی تعریف شده است.

این عضو کابینه دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه اما با حذف کارت جایگاهداران احتمال افزایش مشکلات مردم وجود دارد و فعلا دنبال اجرای این سناریو نیستیم، تصریح کرد: از پیشنهادهای جدید برای سازماندهی وضعیت عرضه کارتی بنزین و کاهش مشکلات مردم استفاده می کنیم.

در شرایط فعلی کاهش انگیزه مردم در استفاده از کارت‌های شخصی برای خرید بنزین، محدودیت تعداد کارت جایگاهداران، منجر به افزایش صف و تراکم پیش روی جایگاه‌های سوخت در تهران و اکثر کلانشهرهای کشور شده است.

این مشکلات در حالی روز به روز در کلانشهرها حادتر می‌شود که سناریوی جدید دولت برای برطرف کردن این چالش جدید بنزینی، احداث جایگاه‌های سوخت تک تلمبه ای است. با این وجود، کارشناسان اعتقاد دارند ساخت پمپ بنزین‌های تک تلمبه‌ای هم در بلندمدت نمی تواند این مشکلات را حل و فصل کند.

از سوی دیگر با کاهش قیمت نفت خام و به تبع آن بنزین در بازار جهانی و منطقه در کنار افزایش قیمت‌ها در داخل کشور انگیزه قاچاق بنزین را برای سودجویان به شدت کاهش داده است و عملا در حال حاضر کارت‌های هوشمند سوخت دیگر همچون گذشته از کارآیی مقابله با قاچاق بنزین برخوردار نیستند.

در همین حال با کاهش شدید استفاده مردم از کارت‌های بنزین، تبادل اطلاعات نحوه عرضه سوخت هم همچون گذشته از شفافیت لازم برخوردار نیست و استفاده از کارت جایگاهداران به جای کارت‌های شخصی، عملا استخراج اطلاعات جدید را مشکل روبرو کرده است.

در این بین جایگاهداران سوخت کشور با اشاره به مشکلات عرضه کارتی بنزین پس از توقف سهمیه بندی و آزادسازی قیمت‌ها خواستار توقف عرضه کارتی بنزین شده و تاکید می کنند با حذف کارت تخلفات و فساد عرضه بنزین کارتی در جایگاه‌ها به صفر کاهش می یابد.

با مرور این تغییر و تحولات، برخی از پیش بینی‌ها حاکی از آن است که با پایان ضرب الاجل دولت و پایان تاریخ مصرف بنزین سهمیه‌ای ۷۰۰ تومانی تا آبان ماه امسال، عرضه کارتی بنزین با توجه به آزادسازی قیمت‌ها هم متوقف خواهد شد؛ موضوعی که دست‌کم فعلا مدیران شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی آن را تائید نمی کنند.

پمپ بنزین‌ها آماده حذف کارت‌ها شدند

بیژن حاج محمدرضا با اشاره به فروش بنزین آزاد با قیمت ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ تومان در جایگاه‌های سوخت کشور گفت: پس از آزاد سازی قیمت بنزین در خردادماه سال جاری، میزان فروش بنزین آزاد با توجه به ذخیره سازی بنزین در کارت‌های سوخت رقم قابل توجهی نبود.

رئیس انجمن جایگاهداران سوخت سراسر کشور با اعلام اینکه در شرایط فعلی متوسط فروش روزانه بنزین با قیمت آزاد به ۶۰ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است، تصریح کرد: همزمان با افزایش فروش بنزین آزاد، میزان استفاده از کارت‌های سوخت خودروهای شخصی هم به شدت کاهش یافته است به طوری که بالغ بر ۸۰ تا ۸۵ درصد مردم به جای استفاده از کارت سوخت شخصی از کارت جایگاهداران برای خرید بنزین آزاد استفاده می کنند.

این مقام مسئول با بیان اینکه هر کارت سوخت جایگاهداران از ذخیره ۱۰ هزار لیتر بنزین آزاد برخوردار است، اظهار داشت: برای صدور مجدد کارت‌های جایگاهداران علاوه بر پرداخت ۱۰ هزار تومان به ازای هر کارت، مدت زمانی هم برای صدور کارت طول می کشد.

وی با اشاره به محدودیت تعداد کارت‌های بنزین آزاد در جایگاه‌های سوخت، بیان کرد: در یک جایگاه در هسته مرکزی شهر تهران و یا برخی از کلان شهرهای کشور، یک کارت بنزین آزاد ۱۰ هزار لیتری تنها پاسخگوی یک روز نیاز جایگاه‌های سوخت است و صدور کارت جدید هم معمولا مشمول زمان می شود.

حاج محمدرضا با تاکید بر اینکه هر کارت بنزین آزادی که برای جایگاهداران صادر می شود، تنها در آن جایگاه مورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به کد خاص و بارکد قابل استفاده در سایر جایگاه‌های کشور نیست، یادآور شد: هم اکنون به دلیل افزایش درخواست مردم با محدودیت کارت به منظور فروش بنزین آزاد روبرو هستیم که این موضوع منجر به افزایش زمان سوختگیری در اکثر جایگاه‌های کشور به‌ویژه تهران و کلان شهرها شده است.

رئیس انجمن جایگاهداران سوخت سراسر کشور با بیان اینکه جمع آوری کارت‌های بنزین و عرضه کارتی این فرآورده‌ نفتی قطعا کاهش فساد و تخلفات را به همراه دارد، اظهارداشت: از سوی دیگر با توجه به کاهش شدید قیمت جهانی نفت و به تبع آن قیمت اکثر فرآورده های نفتی و بنزین، توجیه اقتصادی قاچاق بنزین به حداقل کاهش یافته است.

سقوط قیمت نفت و کاهش انگیزه قاچاق بنزین

وی با اعلام اینکه هم اکنون تفاوت قیمتی قابل توجهی بین بنزین عرضه شده در ایران و حتی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و ترکیه وجود ندارد، گفت: هم اکنون بنزین با قیمت ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ تومان عرضه می‌شود که قیمت جهانی بنزین هم در همین محدوده بوده و از این رو توجیه اقتصادی قاچاق بنزین از ایران به کشورهای همسایه به حداقل کاهش یافته است.

حاج محمدرضا با یادآوری اینکه دولت قصد دارد در آینده و با اجرای فازهای جدید قانون هدفمندی یارانه‌ها قیمت بنزین را بار دیگر افزایش دهد، اظهار داشت: از این رو قطعا کارت هوشمند سوخت نمی تواند دیگر هم چون گذشته از کارآیی لازم به منظور مقابله با قاچاق سوخت برخوردار باشد، زیرا با توجه به سیاست‌های قیمتی دیگر قاچاق بنزین توجیه ندارد.

این مقام مسئول از اعلام آمادگی جایگاه‌های کل کشور به منظور حذف کارت سوخت و عرضه بدون کارت بنزین خبر داد و افزود: حذف کارت‌های بنزین دستاوردهای متعددی همچون کاهش زمان سوختگیری در جایگاه‌ها و کاهش فساد و تخلفات دارد.

وی با یادآوری اینکه هم اکنون در تهران ۲۶۰ جایگاه سوخت در مدار بهره برداری قرار دارد اما باز هم شاهد وجود صف‌های طولانی پیش روی جایگاه‌ها به ویژه در ساعات پیک هستیم، تاکید کرد: پس از آزاد سازی قیمت بنزین مدت زمان سوخت گیری در جایگاه‌ها به ۲۵ تا ۳۰ دقیقه در ساعات پیک افزایش یافته است.

رئیس انجمن جایگاهداران سوخت سراسر کشور با اشاره به مشکلات متعدد کمبود جایگاه به ویژه در غرب تهران، خاطرنشان کرد: با حذف کارت‌های سوخت بدون ساخت جایگاه‌های جدید امکان ارائه خدمات به مردم با بالاترین سطح کیفی و کمی وجود دارد.