با نزدیک شدن به زمان سررسید اولین فاز پیش‌فروش سکه، بانک مرکزی از دو گزینه برای خریداران سکه خبر داد. تحویل نقدی سکه یا دریافت اوراق مشارکت با سود 20 درصد گزینه‌های رییس کل است.
رییس کل بانک مرکزی پیش‌بینی کرد که با تحویل نخستین مرحله از سکه‌های پیش فروش شده در 29 فروردین‌ماه، قیمت سکه افت قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.

قرار است 4 میلیون سکه در مرحله اول تحویل داده شود و به گفته محمود بهمنی «این میزان تزریق سکه به بازار افت قیمت را رقم خواهد زد. بنابراین برای جلوگیری از زیان افرادی که در دوره‌های سوم و چهارم پیش‌فروش سکه اقدام به خرید کرده‌اند فعلا پیش‌فروش جدیدی را آغاز نخواهیم کرد.»
با توجه به افت قیمت طلا در بازار‌های جهانی و نزدیک شدن به موعد تحویل سکه‌های پیش‌فروش شده در مرحله اول، قیمت سکه در بازار طی روزهای اخیر کاهش داشته است. به طوری که هم‌اکنون قیمت سکه پایین‌تر از ارزش جهانی آن است.

بر این اساس رییس کل بانک مرکزی پیش‌بینی کرد:« قیمت در بازار به کمتر از نرخ پیش‌فروش شده در مراحل سوم و چهارم برسد و در این صورت خریداران در این دوره متضرر می‌شوند.»

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به انجام دو اقدام برای جلوگیری از ضرر خریداران سکه‌های پیش‌فروش شده گفت: در این راستا برای بازگشت ثبات به بازار پس از کاهش قیمت‌ها، بانک مرکزی دور جدید پیش‌فروش را آغاز نخواهد کرد.

وی اقدام بعدی را پیشنهاد روش‌های جایگزین به دارندگان حواله‌های پیش خرید عنوان کرد و گفت: بر این اساس خریدار در صورت تمایل می‌تواند به جای دریافت سکه معادل آن اوراق مشارکت با نرخ 20 درصد اخذ کند.

بهمنی تاکید کرد: استفاده از این روش‌های جایگزین تنها با هدف جلوگیری از زیان خریداران سکه‌های پیش‌فروش شده و مدیریت بهتر بازار است و اگر تمامی خریداران سکه‌های خود را مطالبه کنند، بانک مرکزی هیچ مشکلی در تامین سکه‌ها ندارد.

بانک مرکزی از روزهای پایانی آذرماه سال گذشته برای مقابله با افزایش حبابی قیمت سکه، پیش‌فروش سکه را ابتدا در دوره‌ چهار ماهه و سپس در دوره‌های شش ماهه هشت‌ماهه و 9ماهه عملیاتی کرد.
بنا بر آمار ارائه شده از سوی مدیر کل نشر و ریالی بانک مرکزی تا آخرین روز سال گذشته 9 میلیون و 500 هزار سکه پیش‌فروش شد که اولین روز تحویل این سکه‌های پیش‌فروش شده 29 فروردین‌ماه سال جاری است.

در پیش‌فروش سکه با دوره تحویل چهارماهه، بیش از چهار میلیون قطعه سکه به خریداران تحویل داده می‌شود. مسوولان بانک مرکزی پیش از پایان سال گذشته نیز پیش‌بینی می‌کردند با ورود این میزان سکه به بازار، کاهش قیمت سکه که چندی است آغاز شده، شتاب بیشتری به خود بگیرد. به همین دلیل مکانیزم جایگزینی «اوراق سکه طلا» به جای سکه را پیش‌بینی کرده و از احتمال اجرای آن خبر دادند.

به گفته آنها، بانک مرکزی برای جلوگیری از زیان احتمالی خریداران سکه‌های پیش‌فروش شده، به درخواست آنها، می‌تواند به جای سکه طلا، اوراقی را تحویل دهد که امکان معامله در بازار سهام داشته باشد. البته بانک مرکزی اطمینان داده که این سناریو تنها به عنوان «یک راهکار» برای جلوگیری از زیان ثبت‌نام‌کنندگان در صورت افت قیمت‌ها در زمان سررسید تحویل سکه‌های پیش‌فروش شده به کار می‌رود.

به اعتقاد برخی کارشناسان، حجم بالای سکه‌های پیش‌فروش شده و ورود تدریجی آن به بازار از اردیبهشت‌ماه می‌تواند قیمت‌‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ از این رو با هدف حفظ ارزش پس‌انداز ثبت‌نام‌کنندگان خرد از یک سو و ذخایر طلا از سوی دیگر، کارشناسان انتشار «اوراق صکوک طلا» را پیشنهاد کردند، اوراقی که با توجه به نرخ‌‌های در نظر گرفته شده در بسته پولی می‌تواند برای مردم جذابیت داشته باشد و جایگزینی مطمئن برای سکه در بازار است.

بانک مرکزی معتقد است که احتمال این می‌رود بازار در نخستین روزهای ماه آینده در مقابل تزریق یکجا و شدید سکه‌های پیش‌فروش شده، با نوسانات قیمتی دوچندانی مواجه شود؛ حتی پیش‌بینی‌ها بر این است که با تزریق این حجم بالای سکه به بازار ممکن است قیمت‌ها، به شدت افت کند و بخشی از پس‌انداز‌های خرد مردم ارزش خود را به میزان قابل‌توجهی از دست بدهد. کارشناسان پیشنهاد ‌کردند «انتشار اوراق صکوک سکه» با نرخ سود 20 درصد می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. به اعتقاد آنان، اگر اوراق صکوک سکه بدون نام (برای داشتن قابلیت معامله در بورس) برای کنترل این وضعیت منتشر شود، این روش نه تنها از تزریق این میزان سکه به بازار به طور فیزیکی و در نتیجه التهاب دوباره در بازار جلوگیری می‌کند، بلکه در پیوند بورس و سرمایه نیز نقش عمده‌ای ایفا خواهد کرد.

گمانه‌های موجود در بازار

با نزدیک شدن به زمان پیش‌فروش فعالان بازار هر کدام نگاه متفاوتی به اتفاقات پیش رو دارند. برخی فعالان اعتقاد دارند که قیمت سکه در بازار اواخر فروردین با ورود حداقل بخشی از سکه‌های پیش‌فروش شده رو به کاهش نهد. اما در تعیین قیمت سکه باید برخی ملاحظات دیگر را نیز در نظر گرفت که قیمت ارز از جمله این عوامل است.

برخی از کارشناسان معتقدند که بانک مرکزی برای ایجاد نوسان در قیمت سکه و افزایش انگیزه برای دریافت اوراق جایگزین و از طرفی تجمیع سکه‌های ارزان شده موجود در بازار ممکن است که قیمت سکه را کاهش دهد. در این میان، میزان قیمت ارز ملاک اصلی است.
به اعتقاد کارشناسان ، بانک مرکزی برای کنترل قیمت سکه منابع طلایی خود را خرج خواهد کرد تا در فرصت بعدی به راحتی آنها را مجددا از بازار جمع کند و از این راه با استفاده از اختیارات قانونی خود، به تعدیل و گذر از شرایط به وجود آمده فائق آید. پیش‌تر نیز مقامات بانک مرکزی ارزش نهایی سکه را 700 هزار تومان اعلام کردند و تاکید کردند که سکه از این بیشتر ارزش ندارد. البته هم‌اکنون ارزش سکه با توجه به متغیرهای قیمتی دخیل در آن حداقل 750 هزار تومان ارزش دارد. البته فعالان اقتصادی کاهش قیمت را مقطعی و متاثر از عوامل روانی می‌دانند و اعتقاد دارند تناسب قیمت سکه با ارزش‌ جهانی آن نمی‌تواند در یک دوره میان‌مدت بر هم بخورد.