یکی از رسانه‌ها اظهارات جناب آقای ترکان مشاور عالی رئیس جمهور را در خصوص قیمت خوراک پتروشیمی منتشر کرد که لازمست با عنایت به وضعیت و شرایط فعلی اقتصاد کشور و بازار سرمایه و به منظور تبیین افکار عمومی، از سوی انجمن صنفی کارفرمائی صنعت پتروشیمی مورد واکاوی قرار گیرد.

موضوع تعیین قیمت گاز خوراک (مواداولیه) صنایع پتروشیمی که درچندسال گذشته یکی از مهمترین و در عین حال تأثیرگذار ترین عوامل موثر بر رشد و توسعه صنعت پتروشیمی بوده است، موضوعیست که متاسفانه در سالهای اخیر مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته و باعث کاهش شتاب سرمایه گذاری در این صنعت پرپتانسیل شده است. صنعتی که از آن به عنوان موتور رشد و توسعه اقتصادی کشور نامبرده میشود و بسیاری از کارشناسان در شرایط فعلی آن را تنها راه نجات و رهایی کشور از اقتصاد تک محصولی می‌دانند.

در شرایطی که حجم بسیار عظیم ذخائر گازی کشور و اشتراک آن با کشور رقیب قطر، استراتژی آتی توسعه صنعت پتروشیمی را به سمت تولید محصولات میانی و پلیمری بر مبنای گاز سوق داده است،عدم تعیین قیمت منصفانه و رقابت پذیر خوراک، این مهم را بیشتر به یک آرزوی دست نیافتی تبدیل نموده است و امید آن نمی رود که با حفظ شرایط موجود، حتی در پساتحریم و با گشایش دروازه های اقتصادی کشور نیز سرمایه گذاران خارجی همچون هندی ها علاقه ای به حضور در این صنعت از خود نشان داده و اقتصاد ایران بتواند از این فرصت تاریخی استفاده کند.

در این بین اظهار نظر گاه و بی گاه برخی مسئولان عالی رتبه کشور در اینخصوص نیز بر ابهامات  فضای کسب و کار این صنعت می افزاید. در همین راستا مطالبی پیرامون اظهارات اخیر ترکان در خصوص قیمت خوراک پتروشیمی ها باستحضار خوانندگان فهیم می رسد:

1- جای بسی تأمل است که ترکان که از خبرگان با سابقه صنعت نفت و گاز کشور بوده و اکنون نیز در جایگاه مشاورعالی بالاترین مقام اجرایی کشور است، در اظهار نظر خود در خصوص قیمت خوراک صنایع پتروشیمی، قانون هدفمند کردن یارانه ها مصوب 15/10/1388 را مورد استناد قرار میدهد در حالیکه این قانون در مورخ 4/12/1393 توسط مجلس شورای اسلامی و در قالب جزء 4 قانون تنظیم مقررات مالی دولت مورد اصلاح قرار گرفته است.

2- ترکان به ارزان بودن قیمت 13 سنت برای خوراک گاز پتروشیمی‌ها اشاره نموده اند و آن را معادل یک سوم قیمت‌های جهانی ارزیابی کرده‌اند. اولا این ادعا به استناد تمامی منابع معتبر بین المللی که اعتبار آنها مورد تأئید وزارت نفت نیز میباشد، ناصحیح است. به استناد نشریات معتبری نظیر CRU ، NEXANT و KBC میانگین قیمت خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در کشورهای حاشیه خلیج فارس و شمال آفریقا در حدود 5.5 سنت و در کشور قطر که مهمترین رقیب ایران در برداشت از ذخائر مشترک گازی پارس جنوبی است معادل 1.4 سنت است . ثانیا اگر این قیمت به فرموده ایشان یک سوم قیمتهای بین المللی است پس کجا هستند سرمایه گذارانی که بدنبال گاز ارزان هستند؟ چرا ظرفیت منصوبه این صنعت در طی 4 سال گذشته تنها 3 درصد رشد داشته است؟

3-  ترکان، در طی سال‌های اخیر نه تنها از بودجه وزارت نفت و دولت به شرکت‌های پتروشیمی و بازار سرمایه یارانه ای پرداخت نشده است، بلکه بازار سرمایه و شرکتهای پتروشیمی با ارائه تخفیف بیش از 30 درصدی در قیمت اوره، سالانه بیش از 400 میلیون دلار یارانه به دولت اختصاص داده اند و دولت بدهی بیش از 5000 میلیارد ریالی خود به این شرکت ها را سالهاس که پرداخت نکرده است.

4- ترکان، روند تغییرات شاخص بورس در طی دو سال اخیر بخوبی نشان می‌دهد که رکود این بازار بدنبال افزایش چند برابری قیمت گاز خوراک و نگرانی فعالین بازار سرمایه از سیاست های مقطعی و ناگهانی دولت آغاز شده است. انتظار می رود که دولت محترم بیش از اینکه بدنبال گرانفروشی گاز به پتروشیمی ها باشد، در صدد اقناع افکار عمومی در کاهش بیش از 180 هزار میلیارد تومانی ارزش بازار سرمایه در طی این مدت و خروج قابل ملاحظه نقدینگی از بازار سرمایه و همچنین زیان قابل توجه مردمی باشد که به تشویق دولت در این بازار، سرمایه گذاری کرده اند.

5- ترکان، قانونگذار در قانون تنظیم مقررات مالی دولت که در 4/12/93 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است به صراحت دولت را مکلف به تعیین قیمت خوراک مایع و گاز پتروشیمی ها براساس میانگین وزنی مصارف داخلی، صادراتی و وراداتی و همچنین قابلیت رقابت پذیری محصولات تولید و جاذبیت سرمایه گذاری داخلی و خارجی کرده است. آیا میانگین وزنی مصارف داخلی، صادراتی و وارداتی گاز طبیعی 13 سنت است؟ آیا سه برابر بودن این قیمت نسبت به قیمت گاز در قطر، جاذبیت سرمایه گذاری ایجاد می کند؟ آیا با قیمت خوراک مایع که معادل 95 درصد قیمت های فوب تعیین می شود، صنایع ما با صنایع سابیک عربستان که خوراک مایع خود را با 30 درصد تخفیف دریافت میکنند، امکان رقابت دارند؟ پاسخ این سوالات را محول میکنم به کارشناسان اقتصاد نفت و بازار سرمایه؟

6- ترکان، جنابعالی در میزگردی که در دفتر این انجمن در تیرماه سال 1392 برگزار شد به صراحت اعلام کردید که قیمت گاز باید بگونه ای تعیین شود که سرمایه گذار خارجی بین قطر و ایران، ایران را انتخاب کند. به نظر جنابعالی در طی دو سال گذشته که قیمت گاز 13 سنت بوده است، سرمایه گذاران خارجی نظیر هندی‌ها، ایران را انتخاب کرده‌اند؟

7- جنابعالی گفته‌اید برخی پتروشیمی‌ها سالانه تا 80 درصد مبلغ سرمایه گذاری سود کرده اند. حتما منظورتان سرمایه اولیه ثبت شده بوده است و طبیعتا تصدیق می کنید که یک پتروشیمی نظیر زاگرس با 3.3 میلیون تن ظرفیت را نمی‌توان با سرمایه گذاری اولیه 240 میلیارد تومانی احداث کرد! پس چگونه میتوان سود این شرکت ها را با سرمایه گذاری اولیه آن‌ها مقایسه کرد؟

8- مهمترین شعار دولت تدبیر و امید، قانون مداری و احترام به قانون بوده است، چگونه است  که بعد از گذشت قریب هشت ماه از تصویب قانون خوراک هنوز قیمت خوراک تعیین نشده است و جنابعالی در این رابطه به قانون هدفمندی استناد می‌کند؟

ترکان از جنابعالی بعنوان یکی از بزرگان و خبرگان حوزه نفت و گاز کشور و بعنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار و مؤثر در دولت تدبیر و امید درخواست میگردد که صنایع پتروشیمی کشور را دریابید که این فرصت تاریخی همیشه ماندگار نخواهد بود.