شعب بانک مسکن با ارائه شکل تازه‌ای از تسهیلات مسکن در قالب افتتاح «حساب جاری» از سوی متقاضیان، مجوز دارند مشروط به رسوب حد معینی سپرده در دوره زمانی مشخص، 90 میلیون تومان وام ساخت مسکن به صاحب حساب پرداخت کنند.

وام 90 میلیون تومانی ساخت مسکن دارای نرخ سود سالانه 24 درصد است و شرط پرداخت آن، رسوب معادل 20 میلیون تومان ظرف 6ماه در حساب فرد متقاضی، تعریف شده است. آنطور که مسوولان برخی شعب بانک مسکن و همچنین کارشناسان سامانه اطلاع‌رسانی تلفنی این بانک اعلام کرده‌اند، نحوه پرداخت تسهیلات 90 میلیون تومانی ساخت مسکن به این صورت خواهد بود که هر سازنده فقط به اندازه کل واحدهای مسکونی مجتمع در حال ساخت خود می‌تواند برای دریافت این وام اقدام کند به این معنا که برای تخصیص این وام به پروژه‌های ساختمانی، باید کل پروژه در رهن بانک قرار بگیرد و به واحدهای کمتر از تعداد کل آپارتمان‌های یک ساختمان، «تک‌وام» تعلق نمی‌گیرد.

همچنین در مدلی که بانک مسکن برای پرداخت این تسهیلات طراحی و ابلاغ کرده است، سازنده متقاضی وام 90 میلیون تومانی، نیازی به سپرده‌گذاری ثابت معادل 20 میلیون تومان ندارد بلکه حجم رسوب، گردش حساب و میزان موجودی یا مانده حساب جاری فرد متقاضی وام باید به گونه‌ای باشد که نسبت «جمع مانده هر روز به تعداد روزها» در طول 6 ماه، از کف 20 میلیون تومان، پایین‌تر نرود. به این ترتیب تا 4/5 برابر میزان رسوب حساب، بعد از 6 ماه، تسهیلات ساخت مسکن حداکثر تا سقف 90 میلیون تومان، به صاحب حساب پرداخت خواهد شد. برای دریافت این وام، باید عملیات ساخت و ساز تا حد مشخصی - حداقل گودبرداری - پیش رفته باشد.

این وام تا سقف 80 درصد هزینه ساخت پروژه و حداکثر به اندازه 90 میلیون تومان به ازای هر واحد مسکونی، قابل پرداخت است و چنانچه پروژه ساختمانی به شکل صنعتی‌سازی باشد، امکان افزایش تا 100 میلیون تومان را نیز دارد.

دو هفته پیش، انبوه‌سازان با تصور اینکه امکان پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت از جانب بانک مسکن وجود دارد، مدعی شدند در تفاهمی که با این بانک انجام داده‌اند به زودی وام 100میلیونی بدون سپرده ساخت مسکن با نرخ 14 درصد پرداخت خواهد شد. اما چنین تفاهمی بلافاصله از طرف بانک مسکن مردود اعلام شد و از طرف مسئولان این بانک عنوان شد که تفاهم در قالب یک بسته کلی تامین مالی مسکن در حال انجام بوده و قرار است مشروط به انتقال حساب بانکی انبوه‌سازان و تمرکز آن در بانک مسکن، امکان پرداخت تسهیلات جدید فراهم شود. در حال حاضر، نوع اول این تسهیلات جدید عملیاتی شده است.

وام 90 میلیونی، در پایان عملیات ساخت‌و‌ساز، قابلیت انتقال به خریدار واحدهای نوساز را دارد اما حداکثر 40 میلیون تومان از این تسهیلات فروش‌ اقساطی خواهد شد که در این حالت با تبدیل 40 میلیون تومان به وام خرید، نرخ سود نیز از 24 درصد به 21 درصد تغییر می‌کند و اقساط ماهانه بازپرداخت آن برای خریداران حدود 860 هزار تومان خواهد بود.

خریداران واحدهای مسکونی دارای این وام، امکان استفاده از اوراق 45 میلیون تومانی را نیز دارند که با این حساب، با دریافت 40 میلیون از وام 90 میلیونی و 45 میلیون اوراق، در نهایت از 85 میلیون تومان تسهیلات برخوردار خواهند شد.

بانک مسکن تا پیش از پرداخت وام جدید 90 میلیون تومانی، برای ساخت مسکن صرفا یک نوع وام آن هم در قالب «صندوق پس‌انداز ساخت مسکن» پرداخت می‌کرد به این صورت که در ازای سپرده‌گذاری 15 میلیون تومانی سازنده‌ها طی یک‌سال، 30 میلیون تومان وام ساخت با نرخ 14 درصد از محل این صندوق می‌پردازد.

هم‌اکنون پرداخت وام 90 میلیونی با سپرده‌ای به اندازه یک‌چهارم این مبلغ آن هم فقط در ظرف 6 ماه، ممکن است این سوال را به‌وجود بیاورد که تسهیلات جدید در مقایسه با وام 30 میلیونی ساخت صندوق پس‌انداز که نیازمند سپرده‌گذاری معادل نیمی از مبلغ وام است، چه نوع صرفه اقتصادی برای بانک به همراه دارد؟ بررسی‌ها درباره پاسخ این پرسش به تفاوت فاحش در نرخ سود این دو تسهیلات برمی‌گردد که با توجه به سود 24 درصدی زمان ساخت و 21 درصدی زمان فروش اقساطی وام 90 میلیونی، شرایط پرداخت آن برای بانک به مراتب راحت‌تر از تسهیلات 14 درصدی صندوق پس‌انداز است.

بانک مسکن در شرایطی به ابتکار عمل برای پرداخت نوع جدیدی از وام ساخت مسکن دست زده که سمت تقاضا در بازار، به شدت نیازمند دریافت «وام خرید» در کوتاه‌مدت است.

وام خرید صندوق «یکم» که از خرداد امسال در بانک مسکن راه‌اندازی شد، به یک‌سال سپرده‌گذاری 40 میلیونی متقاضیان نیاز دارد به طوری که سری اول این وام از خرداد 95 به دست خریداران مسکن می‌رسد.

به نظر می‌رسد بانک‌ها در حال حاضر تمایلی به پرداخت وام خرید مسکن به عنوان تسهیلات بلندمدت ندارند و در صورت امکان، صرفا به سازنده تسهیلات حداکثر دو ساله پرداخت می‌کنند.