بررسی جدیدترین آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران درباره وضعیت غیرفعالی میلیونی جمعیت کشور نشان می دهد که در فاصله سال ۹۲ تا ۹۳ بر تعداد غیرفعالان اقتصادی کشور (افرادی که در سن کار قرار دارند اما کار نمی کنند)، ۶۷۶ هزار و ۸۸۸ نفر افزوده شده است.

به عبارتی، روند غیرفعالی در میان خانوارهای ایرانی نه تنها در سال گذشته متوقف نشده و یا کاهش نیافته، بلکه بر تعداد افراد خانه نشین نیز افزوده شده است.

دقیقا مشخص نیست چرا میلیون ها نفر از جمعیت در سن کار ایران (بین ۱۰ تا ۶۵ سال طبق استانداردهای آماری) تصمیم گرفته اند به جای تلاش برای انجام فعالیت اقتصادی و کسب و کار در کنج خانه بنشینند.

این مسئله وقتی اهمیت بیشتری می یابد که بدانیم ۱۱ میلیون و ۹۹۳ هزار و ۲۱ نفر از این لشکر بیکاران مرد هستند.

همچنین از کل جمعیت غیرفعالان کشور که ۴۰ میلیون و ۱۹۸ هزار و ۲۲۲ نفر هستند، ۲۸ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۱۹۸ نفر زن هستند.

شاید بتوان بخشی از غیرفعالی زنان را پذیرفت، اما اینکه بیش از ۲۸ میلیون زن ایرانی با وجود اینکه صدها هزار نفر از آنان دارای تحصیلات دانشگاهی هستند، خانه نشین می شوند جای تامل و سوال دارد.

فقط ۲۱ میلیون نفر کار می‌کنند

به بیان ساده تر باید گفت از مجموع ۶۴ میلیون و ۱۶ هزار و ۶۹۰ نفر جمعیت در سن کار ایران در سال ۹۳، تنها ۲۱ میلیون و ۳۰۴ هزار و ۳۰۳ نفر شاغل و ۲ میلیون و ۵۱۴ هزار و ۱۶۵ نفر نیز در جستجوی کار هستند و مابقی جمعیت همانگونه که عنوان شد بالغ بر ۴۰ میلیون و ۱۰۰ هزارنفر بدون انجام هرگونه فعالیت اقتصادی در منازل به سر می برند و هیچ نقشی در جریان اقتصادی کشور ندارند.

اینکه آیا واقعا ۴۰ میلیون نفر از جمعیت کشور باید خانه نشینی کنند و از طریق اشتغال ۲۱ میلیون نفر دیگر روزگار بگذرانند، سوالی است که باید کارشناسان درباره آن سخن بگویند.

با این وجود، برخی مقامات دولتی می گویند وضعیت فعالیت اقتصادی در بازار کار ایران نامناسب بوده و باید تا سال ۱۴۰۰ دست کم تعداد شاغلان کشور به ۳۵ میلیون نفر برسد.

یک مسئله با اهمیت درباره غیرفعالی جمعیت کشور این است که بدانیم تعداد غیرفعالان اقتصادی کشور که باید آنها را نه بیکار و نه شاغل دانست در سال ۹۲ تعداد ۳۹ میلیون و ۵۲۱ هزار و ۳۳۴ نفر بوده که با افزایش ۶۷۶ هزار و ۸۸۸ نفری به ۴۰ میلیون و ۱۹۸ هزار و ۲۲۲ نفر در سال ۹۳ رسیده است.

با این وجود، تعداد شاغلان و جویندگان کار کشور در فاصله سال های ۹۲ و ۹۳ تغییر چندانی نداشته و از ۲۳ میلیون و ۸۳۴ هزار و ۵۵۱ نفر به ۲۳ میلیون و ۸۱۸ هزار و ۴۶۸ نفر کاهش یافته است.

مرکز آمار ایران می گوید ۱۱ دلیل مهم را می توان برشمرد که در غیرفعال شدن ۴۰ میلیون و ۱۰۰ هزارنفر تاثیرگذار است.

یکی از این دلایل این است که شاید بخشی از غیرفعالان بخواهند منتظر شروع برای کار جدید و آغاز به کار در آینده باشند و از اینرو در حال حاضر جزو جمعیت غیرفعال باشند.

همچنین شاید برخی در انتظار بازگشت به شغل قبلی خود باشند و یا در انتظار پاسخ کارفرما یا در انتظار اعلام نتایج آزمون استخدامی باشند.

آیا از یافتن شغل دلسرد شده‌اید؟

از سویی برخی شاید در انتظار به ثمر رسیدن اقدامات انجام شده یا پیدا کردن کار باشند و یا اینکه برخی نیز از پیدا کردن کار دلسرد شده باشند و با ناامیدی ایجاد شده از جستجوی کار منصرف شده باشند.

برخی نیز ممکن است در انتظار فصل کاری باشند و برخی هم آگاهی کافی از روش های جستجوی کار نداشته باشند.

بیماری، ناتوانی جسمی موقت، بارداری، اشتغال به تحصیل یا آموزش، مسئولیت های شخصی یا خانوادگی و بی نیاز بودن از انجام کار هم در این بخش تاثیر گذار است.

تنها در مورد احساس بی نیازی از کار باید گفت آمارها نشان می دهد در سال ۹۳ تعداد ۴ میلیون و ۷۴۸ هزار و ۲۶۹ نفر بدون اینکه شغلی داشته باشند و کاری انجام دهند، درآمد داشته اند!

بیشترین تعداد افراد دارای درآمد غیرشاغل مربوط به استان های آذربایجان شرقی با ۲۰۹ هزار و ۴۲۷ نفر، اصفهان با ۳۱۷ هزار و ۷۶۰ نفر، البرز ۲۱۰ هزار و ۶۹۵ نفر، تهران ۹۶۸ هزار و ۴۲۰ نفر، خراسان رضوی ۳۹۸ هزار و ۲۹۹ نفر، خوزستان ۲۳۹ هزار و ۵۶۲ نفر، فارس با ۲۸۹ هزار و ۷۷۴ نفر و کرمان با ۲۵۲ هزار و ۶۹۸ نفر است.

در شهرها دلسرد شدن از یافتن کار در حال حاضر برای ۵۲۲ هزار نفر پیش آمده و یک میلیون و ۹۱۶ هزار نفر از ۴۰ میلیون غیرفعال هم به دلیل بیماری، ناتوانی جسمی و بارداری نمی توانند فعالیت اقتصادی انجام دهند.

از سویی ۲۰ میلیون و ۱۶۴ هزار نفر نیز به دلیل مسئولیت های شخصی و یا خانوادگی کار نمی کنند و ۳ میلیون و ۷۸ هزارنفر هم عنوان کرده اند نیازی به کار ندارند.

۲ میلیون و ۴۵ هزار شهرنشین دلیل غیرفعالی خود را عنوان نکرده اند.

همچنین در بخش روستایی کشور نیز مهم ترین دلایل غیرفعالی جمعیت به بیماری، ناتوانی جسمی موقت و بارداری برای ۶۵۹ هزارنفر با می گردد. 

۲ میلیون و ۹۰۳ هزارنفر از جمعیت روستاها اشتغال به تحصیل یا آموزش دارند و ۵ میلیون و ۵۶۹ هزارنفر نیز مسئولیت های شخصی یا خانوادگی دارند.

۳۶۸ هزار روستایی هم می گویند از انجام دادن کار بی نیاز هستند و ۶۰۳ هزارنفر نیز دلیل خود را اعلام نکردند.