این مسئله در صورت تداوم بر پیکره این صنعت ضربه وارد خواهد کرد. قیمت تمام شده محصولات آلومینیوم و شمش در ایران بالاتر از سایر کشورهاست به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان پایین‌دستی ترجیح می‌دهند شمش ارزان‌تری را خریداری کنند و در صورتی که تولیدکنندگان چاره‌ای برای کاهش قیمت تمام‌شده محصول خود نیندیشند، حتی افزایش تعرفه واردات که پیشنهاد تولیدکنندگان است هم نمی‌تواند نجات‌بخش باشد.

واردات آلومینیوم افزایش یافت

هوشنگ گودرزی، رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم می‌گوید: برای شمش آلومینیوم درکشور یک پریمیوم ۲۵۰ دلاری در هر تن در نظر گرفته شده که پایه قیمت در بورس را تعیین می‌کند بنابراین شمش آلومینیوم با قیمت بالاتری به دست مصرف‌کننده پایین‌دستی می‌رسد و باعث می‌شود حداقل قیمت محصولات داخلی به دلیل رقابتی که ایجاد می‌شود ۱۰۰دلار گران‌تر از مشابه آن در بازارهای بین‌المللی تمام شود. وی می‌افزاید: وقتی قیمت مواد اولیه ۱۰۰ دلار گران‌تر از سایر کشورها باشد، محصولات تولید شده حداقل۳۰۰ دلار گران‌تر خواهد بود.

این مسئله باعث می‌شود واردات محصولات به شدت افزایش یابد و تولیدکنندگان داخلی پروفیل، ورق، مقاطع و سایر محصولات به‌ویژه در ماه گذشته علاوه بر رکود، با واردات محصولات مشابه نیز روبه‌رو شوند.
وی خاطرنشان می‌کند: به دلیل اینکه قیمت مواد اولیه بالا است محصولات تولیدکنندگان آلومینیوم ایرانی زیرقیمت سر به سر به فروش می‌رسد که این مسئله باعث زیان آنها شده است. رییس هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم بیان می‌کند: تولیدکنندگان شمش آلومینیوم برای جلوگیری از واردات شمش و انواع محصولات آلومینیوم راهکاری در نظر گرفته‌اند که آن هم اعمال تعرفه برای واردات است. وی تاکید می‌کند: این مسئله نشان می‌دهد که تولیدکنندگان شمش آلومینیوم هم با مشکل رو به رو شده‌اند، بنابراین می‌خواهند تا حدی قیمت خود را تثبیت کرده و بالا ببرند.

گودرزی عنوان می‌کند: آنچه اتفاق می‌افتد این است که قیمت تمام شده مواد اولیه پایین‌دستی بازهم گران‌تر خواهد شد و این بخش را با مشکلات بیشتری روبه‌رو خواهدکرد. برای مقابله با این مسئله به‌طور کلی در بررسی‌هایی که زیرمجموعه‌ها انجام داده اند و مکاتباتی که با وزارتخانه و سندیکای آلومینیوم انجام شده، همگی خواستار این هستند که افزایش قیمت تمام شده اتفاق نیفتد و برای این موضوع دلایل روشنی دارند. وی تصریح می‌کند: از طرف دیگر شمش آلومینیومی که به‌وسیله تولیدکنندگان صادر می‌شود پریمیومی زیر ۴۵ دلار دارد که باید با راهکاری جلوی واردات محصولات آلومینیومی همزمان با واردات شمش گرفته شود یعنی اگر شمش را گران‌تر به بازارهای داخلی می‌دهند تعرفه تولید محصولات داخلی هم باید بالاتر رود.

به گفته گودرزی، ترکیه‌ای‌ها مدتی است ورق و پروفیل را به ایران وارد می‌کنند زیرا شمش را ۲۵۰ دلار ارزان‌تر از تولیدکنندگان داخلی می‌خرند به همین دلیل قیمت تمام شده محصولات آنها پایین‌تر از محصولات داخلی است. رییس هیات‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم اظهار می‌کند: در شرایط کنونی نیاز است محاسبات جدیدی انجام شود و اگر قرار است از صنایع بالا دستی حمایت شوند باید به نحو درستی باشد؛ یعنی قیمت تعرفه‌ها را پایین نیاورند بلکه کمک‌های مالی را در اختیار مصرف‌کنندگان خودرو قرار داده تا آنها بتوانند محصولات خود را به فروش برسانند.

وی درباره واردات محصولات بیان می‌کند: درحال‌حاضر تمام محصولاتی که در داخل کشور تولید می‌شود وارد هم می‌شوند؛ از جمله فویل و پروفیل آلومینیومی که به مقدار قابل توجهی وارد می‌شود و تولیدکنندگان داخلی را با مشکل مواجه می‌کند البته مصرف‌کنندگان پایین‌دستی هم تقاضا دارند تعرفه این محصول کاهش یابد ولی تولیدکنندگان داخلی شمش آلومینیوم و وزارتخانه با آن مخالفت کرده‌اند. هوشنگ گودرزی می‌گوید: میزان مصرف آلومینیوم در داخل کشور به ۲ صنعت دیگر بستگی دارد یکی خودرو که درحال‌حاضر مشکل دارد و فروش آن به شدت کاهش پیدا کرده و دیگری ساختمان که این صنعت هم با رکود روبه‌رو است به همین دلیل پیوستگی که در رکود وجود دارد در تمام صنایع به چشم می‌خورد و تا برطرف شدن رکود در صنعت ساختمان و خودرو مشکلات همچنان پا برجا خواهد بود.

وی درباره اینکه چه میزان تعرفه باید برای واردات در نظر گرفته شود که تاثیرگذار باشد، بیان می‌کند: بسیاری از صاحب‌نظران اعتقادی به اینکه برای مواد اولیه تعرفه واردات در نظر گرفته شود، ندارند. صادرات شمش، خام فروشی است و این سوال پیش می‌آید که چرا تولیدکنندگان پایین‌دستی شمش را وارد می‌کنند در حالی که در کشور خودمان این محصول تولید می‌شود و جواب آن این است که قیمت شمش داخلی ما خیلی بالا است به همین دلیل هیچ‌کس حاضر نیست کالاهای داخلی را خریداری کند. وی تصریح می‌کند: متاسفانه در شرایط کنونی نه تنها نیاز بازارهای داخلی تامین نمی‌شود بلکه صادرات هم به یک پنجم قیمت بازار داخلی رسیده است. در حقیقت مشکل هم در صنایع بالادستی و هم پایین‌دستی چند برابر شده است.

کاهش قیمت تمام شده محصولات

علی اکبر گلکار، کارشناس آلومینیوم می‌گوید: کاهش قیمت آلومینیوم در ماه‌های اخیر موجب کاهش مواد اولیه به‌ویژه آلومینا شده که ماده اولیه تهیه آلومینیوم است بنابراین آنچه اهمیت دارد این است که باید قیمت تمام شده محصولات اصلاح شود. وی می‌افزاید: شرایط پس از تحریم بسیار بهتر خواهد شد و باید تلاش کنیم قیمت تمام شده محصولات را کاهش دهیم زیرا تنها در این صورت است که می‌توان وضعیت این صنعت را به شکل مناسبی تغییر داد. وی تاکید می‌کند: آنچه کاملا مشخص است گذشته پر فراز و نشیبی است که این صنعت داشته و امروز باعث شده یک صنعت بدهکار باشد و از نقدینگی لازم برخوردار نباشد.

گلکار می‌گوید: باید با برنامه‌ها و راهکارهای مناسب دوره نقاهت این صنعت سپری شود که این مسئله نیازمند کمک‌های گوناگون از جانب تولیدکننده و مصرف‌کننده است تا بدین وسیله توازن لازم در این زمینه برقرار شود و اگر لازم است با نشست مشترکی میان دولت و مسئولان مشکلات واردات در صنعت آلومینیوم برطرف شود. وی درباره اینکه آیا باید تعرفه واردات افزایش یابد یا خیر، بیان می‌کند: به نظر می‌رسد کاهش یا افزایش تعرفه واردات تصمیم خامی است که باید در این زمینه صحبت‌ها و مذاکرات گوناگونی انجام شود، اما باید به صنعتگران هم حق دهیم زیرا آنها به دنبال قیمت‌های مناسب‌تر هستند و خرید با قیمت بالا برای آنها به صرفه نیست.

این کارشناس آلومینیوم بیان می‌کند: این توقع از طرف صنعتگران آلومینیوم به وجود آمده که سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان روی صنایع اصلی و مادر فشار را زیاد نکند. وی تصریح می‌کند: بحث مهمی که درحال‌حاضر در کشور وجود دارد این است که هزینه تمام شده محصولات ما به نسبت کشورهای همسایه مثل بحرین، عمان، قطر و دوبی، بالاتر است. این کشورها تولیدات خود را به مبالغ بسیار بالاتری می‌فروشند زیرا آنها به جز شمش صنایع جانبی دیگری در اختیار دارند در حالی که ما بیشتر خام فروشی می‌کنیم و به صنایع جانبی اهمیت کمتری می‌دهیم. گلکار می‌گوید: به صنعت آلومینیوم از ابتدا درست پرداخته نشده است درحال‌حاضر یک تصویر کلی از صنعت آلومینیوم در کشور وجود دارد که این حقیقت صنعت آلومینیوم نیست؛ چون ما بیماری را نشناخته و به این دلیل نمی‌توانیم آن را اصلاح کرده و مشکلات آن را برطرف کنیم. به نظر می‌رسد ایجاد تعرفه‌های بالا برای واردات نمی‌تواند مشکلات این صنعت را برطرف کند بلکه باید راهکارهای گوناگون در کنار آن در نظر گرفته شود.