وال استریت ژورنال اعلام کرد: اوپک در آستانه پرتنش ترین نشست خود در سالیان گذشته قرار دارد و پس از یک سال تولید زیاد نفت از سوی این گروه، فشار بر عربستان برای کاهش تولید در حال شکلگیری است.
پارسال سازمان کشورهای صادرکننده نفت با راهبرد حفظ سطح تولید نفت برای به دست آوردن سهم بازار و فشار آوردن بر رقیبان ضعیف تر در آمریکا و جاهای دیگر که به رهبری عربستان به تصویب رسیده بود، بازارها را شگفت زده کرد.

اما در کنار اعضایی که طرفدار سیاست کاهش قیمتند، اعضای دیگر مانند ایران این تصمیم را اشتباه می دانند و خود را آماده می کنند در نشست این هفته اوپک عربستان را برای کاهش سقف تولید این سازمان، زیر فشار قرار دهند.

نارضایتی از سیاست کنونی اوپک حتی داخل عربستان نیز در حال شکلگیری است اما دور از ذهن است که عربستان در این زمینه نرم شود.

تغییر سیاست اوپک از کنترل قیمت های نفت به دفاع از سهم بازار، تا اندازه ای به دلیل نگرانی عربستان از افزایش تولید ایران به محض لغو تحریم ها بود اما نتیجه احتمالی این سیاست تداوم اشباع بازار و ارزانی قیمت نفت است.

«دومنیک کریچلا» تحلیلگر موسسه مدیریت انرژی در نیویورک، هفته گذشته در یادداشتی برای وال استریت ژورنال نوشت: بازارها همچنان با مازاد روبرویند و هنوز این احتمال بالا است که قیمت نفت بار دیگر به سطح حداقلی برسد.

در جریان فروپاشی قیمت نفت که از ژوئن 2014 میلادی (خرداد 1393) آغاز شد، قیمت نفت برنت از نزدیک به 115 به 45 دلار در هر بشکه کاهش یافت.

تنش ها داخل اوپک در حالی بالا می گیرد که عربستان سعودی با شکستن رکورد تولید، در حال تشدید مازاد عرضه نفت در بازارهاست.

قیمت نفت خام به دلیل مازاد عرضه تمایل به کاهش دارد و میانگین قیمت نفت در سال 2015 میلادی تا 56 دلار در بشکه رسید؛ در حالی که این رقم در سال 2014 میلادی معادل 97 دلار در هر بشکه بود.

این مساله وضع مالی برخی اعضای اوپک مانند ونزوئلا، الجزایر و آنگولا را بشدت خراب کرده است و توانایی این کشورها برای حفظ سطح تولید را تهدید می کند.

در نشست این هفته انتظار می رود ایران از عربستان بخواهد تولید افزون بر 10 میلیون بشکه در روز خود را کاهش دهد.

«علی کاردور» رئیس سرمایه گذاری شرکت ملی نفت ایران، شنبه گذشته به وال استریت ژورنال گفت: در نشست آینده اوپک، وزیر نفت ایران به عربستان تاکید خواهد کرد تولید خود را کاهش دهد.

همچنین انتظار می رود ونزوئلا، نیجریه و آنگولا نیز از خواسته کاهش تولید حمایت کنند.

عربستان سعودی که سال های طولانی به عنوان یک تولیدکننده نوسانی عمل کرده (یعنی با کم و زیاد کردن تولید، قیمت را در سطح مورد نظر خود نگه داشته است) و با این کار در مواقع لزوم از بازار حمایت کرده است، این بار به نظر نمی رسد سیاست حفظ سطح تولید را رها کند.

راهبرد تازه عربستان، راه حل بلندمدتی است که برای متوقف کردن تولید غیراوپکی ها مانند آنهایی که نفت بستر دریا یا شن های نفتی را استخراج می کنند، طراحی شده است. تصور می شود این تولیدکنندگان به قیمت های بالاتری نیاز دارند تا بتوانند به تولید ادامه دهند.

مقام های سعودی به طور خصوصی بر این نکته اذعان دارند که تداوم ارزانی نفت این کشور را به کاهش برخی هزینه های خود وادار و تاکنون فشار زیادی بر اقتصاد این کشور وارد کرده است.

به نوشته وال استریت ژورنال، مقام نفتی یکی از کشورهای خلیج فارس گفت: آنها گزینه هایی را در نظر می گیرند زیرا نارضایتی رو به افزایشی در عربستان سعودی در زمینه کاهش قیمت نفت وجود دارد.

اما تحلیلگران و مقام ها می گویند دور از ذهن است عربستان تا پیش از ژوییه 2016 میلادی (تیر 1395) به کاهش تولید اقدام کند یعنی زمانی که ایران احتمالا قادر به بازگشت به بازار نفت است و تاثیر این بازگشت بر قیمت ها آشکار می شود.

پاسخ پرسش ها در مورد تقاضا بویژه آنها که در مورد کاهش نرخ رشد اقتصادی چین- بزرگ ترین مصرف کننده انرژی در جهان- مطرح است نیز بعدها مشخص خواهد شد.

نشست داغ و افزایش سقف تولید به 31 میلیون بشکه در روز

به نوشته وال استریت ژورنال، نماینده یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس عضو اوپک گفت: نشست آینده اوپک احتمالا نشست داغی خواهد بود اما اوپک روند خود را تغییر نخواهد داد مگر اینکه غیر اوپک نیز خود را متعهد به کاهش تولید کند.

مقام های سعودی به درخواست وال استریت ژورنال برای مصاحبه پاسخ ندادند.

تحلیلگران می گویند عربستان احتمالا اکنون برای کاهش اثرهای نامطلوب ارزانی نفت منابع کافی دارد. نمایندگان اوپک گفته اند مهمترین نتیجه نشست آینده، افزایش سقف تولید اوپک تا نزدیک به 31 میلیون بشکه در روز خواهد بود تا برای پیوستن دوباره اندونزی به گروه جا باز شود؛ اقدامی که تعادل عرضه و تقاضای جهان را تغییر نخواهد داد.

سقف کنونی تولید اوپک 30 میلیون بشکه در روز است.

مقام های کشورهای حاشیه خلیج فارس عضو اوپک گفته اند می خواهند قیمت های نفت بدون رسیدن به سطحی که تولید را برای تولیدکنندگان پرهزینه مقرون به صرفه کند، بین 60 تا 80 دلار در هر بشکه تثبیت شود.

اما تحلیلگران معتقدند رسیدن به چنین تعادلی مشکل است. بر اساس اعلام آژانس بین المللی انرژی (IEA)، امسال سرمایه گذاری ها در بخش اکتشاف و تولید نفت در سطح جهان 20 درصد کاهش پیدا کرده و به سطحی رسیده است که در سال 2011 میلادی تجربه شده بود.

بر پایه اعلام مدیریت اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، تولید این کشور از ماه آوریل (فروردین) تاکنون نزدیک به 500 هزار بشکه در روز کاهش یافته است. در ماه اکتبر (مهرماه) تولید نفت آمریکا بالغ بر 9 میلیون و یکصد هزار بشکه در روز بود.

بانک «دی.ان.بی» نروژ هفته گذشته در یادداشتی به وال استریت ژورنال اعلام کرد فقط کاهش چشمگیر و برنامه ریزی نشده تولید غیراوپک می تواند آغاز سناریویی باشد که در آن قیمت نفت سرانجام افزایش یابد.

بانک دی.ان.بی همچنین نوشت: تولیدکنندگانی مانند بریتیش پترولیوم (BP) و شل (shell) می گویند هزینه های عملیاتی خود را کاهش داده اند تا تولید نفت در قیمت های پایین نیز برایشان سودآور باشد. این امر می تواند سرآغاز دوره ای باشد که در آن سطح قیمت ها کمتر از چیزی است که عربستان سعودی انتظار داشت.

به نوشته این بانک، اگر همه این شرکت ها به کاهش هزینه های عملیاتی خود موفق شوند، قیمت معمول نفت ممکن است حتی کمتر نیز بشود.

قیمت نفت خام آمریکا برای تحویل در ماه ژانویه (دی ماه) جمعه گذشته در پایان معاملات بازار نایمکس این کشور به 41 دلار و 71 سنت در هر بشکه رسید، در حالی که هر بشکه نفت برنت دریای شمال در بازار لندن به قیمت 44 دلار و 86 سنت در هر بشکه خرید و فروش شد.

به گفته تحلیلگران، عامل دیگری که قیمت نفت را پایین نگه می دارد، جنگ قیمت میان اعضای اوپک است. در آسیا رقابت ها بشدت اوج گرفته است و عربستان و کویت برای جلب مشتری حتی پرداخت هزینه های انتقال و بیمه نفتکش ها را نیز تقبل می کنند.

چشم انداز کنونی بازار نفت، آزمایشی برای آسیب پذیرترین اعضای اوپک

بر اساس مطالعه ای که بتازگی از سوی مرکز «خط مشی جهانی نت» در دانشگاه کلمبیا انجام شده است، تولید ونزوئلا که بزرگ ترین ذخیره نفت خام جهان را در اختیار دارد و نزدیک به 95 درصد درآمد سالیانه آن از محل فروش نفت به دست می آید، از سال 2008 میلادی تاکنون نزدیک به 350 هزار بشکه در روز کاهش یافته و به دو میلیون و 600 هزار بشکه در روز رسیده است.

آنگولا مجبور شده است یک چهارم بودجه سال 2015 خود را بکاهد.

مقام نفتی یک کشور حاشیه خلیج فارس که خواست نامش ذکر نشود، گفت: هیچ کس از شرایط موجود خوشحال نیست. طول دوره ارزانی نفت از آنچه در آغاز تصور می شد، طولانی تر شده است و همه می خواهند قیمت هر چه زودتر بالا برود.