از همان ابتدا که بحث سرمایه‌گذاری در ایران مطرح شد، مشخص بود که جذابیت خودرو و نفت سایر بخش‌های اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. از همان روزهای نخست تفاهم هسته‌ای و اعلام رسمی آغوش باز ایران برای استقبال از سرمایه‌گذاران خارجی زمزمه‌های حضور برندهای معتبر خودرویی به گوش می‌رسید. اما حالا با نزدیک‌شدن به لغو تحریم‌های اقتصادی، حال‌وهوای قراردادهای اقتصادی متحول شده و رنگ و بوی واقعی‌تر به خود گرفته است. هرچند که دولتمردان هنوز نام شرکای تازه ایران را اعلام نکرده‌اند. در این میان محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در رابطه با قراردادهای جدید خودرویی اعلام جزییات و نام شرکت‌های شریک خارجی را به پس از اجرایی‌شدن برجام موکول کرد. به گفته متولی تولید و تجارت کشور، در زمینه تولید خودرو با فرانسه، آلمان و سوئد تفاهمنامه‌ای داشته‌ایم و با کشورهای دیگری مانند ایتالیا و ژاپن همکاری خواهیم داشت اما با دوکشور ایتالیا و ژاپن درحال طی مراحل اولیه هستیم.

حضور ژرمن‌ها در جاده مخصوص

ژرمن‌های اروپایی نخستین هیأتی بودند که بعد از توافق وین به ایران آمدند و توانستند برتری خود را به رخ سایر رقبای اروپایی خود بکشند. آلمان‌ها که سال‌های‌ سال است به‌عنوان یکی از برترین خودروسازان جهان شناخته می‌شوند، درشرایطی به ایران آمدند که نارضایتی ایرانی‌ها از خودروسازان فرانسوی شرایط مساعدی برای خودنمایی آلمان‌ها به وجود آورده بود و نخستین قرارداد تولید خودرو را در جاده مخصوص به مرحله امضا نزدیک کرد. حال آن‌که اظهارات نعمت‌زاده از به ثمررسیدن این نشست‌ها و حضور قطعی ژرمن‌ها در جاده مخصوص حکایت می‌کند.

اعتماد دوباره به عهدشکنان

هرچند که بارها اعلام شده بود که ایران بی‌اخلاقی برخی کشورها را در دوران تحریم بی‌جواب نمی‌گذارد، خودروسازان فرانسوی با وجود تمام اخبار و حواشی ماه‌های اخیر باز هم در بین شرکای ایران قرار گرفتند. پژو که با تشدید تحریم‌ها یک‌شبه ایران را ترک کرده و خسارت سنگینی به صنعت خودروی ایران وارد کرده و موجب بیکاری ٨‌هزار کارگر شده بود، گویا قرار است که دوباره همکاری‌های مشترک خود را با غول‌های خودروسازی ایران آغاز کند.

چینی‌ها از میدان به در شدند، ژاپنی ماندند

به جز آلمانی‌ها حضور غول‌های خودرویی ژاپن در ایران نیز جدی‌تر از همیشه دنبال می‌شود. تویوتا، میتسوبیشی، مزدا، نیسان، لکسوس، سوبارو، هوندا، داتسون و ایسوزو همگی از برندهای خوشنام ژاپنی در دنیای خودروها هستند که براساس اظهارات وزیر وزارت صنعت و معدن و تجارت در مرحله اولیه انعقاد تفاهم با آنها قرار داریم. اما در بین اسامی اعلام‌شده ازسوی محمدرضا نعمت‌زاده، اثری از دوکشور آسیایی چین و کره‌جنوبی وجود نداشت. چینی‌ها که در ایام تحریم‌ در بازار ایران حضور بسیار فعالی داشتند و توانسته بودند سهم عمده‌ای از بازار واردات خودرو را به خود اختصاص دهند، گویا این‌بار از رقابت با رقبای خود بازمانده‌اند. اما ایتالیا یکی از این کشورهاست که از همان ابتدا در اولویت سرمایه‌گذاری و تجارت با ایران درشرایط پساتحریم قرار گرفته است. ایتالیا که تنها کشور اروپایی است که تراز تجاریش با ایران در سال‌های تحریم مثبت بود، قرار است به فهرست شرکای خودرویی ایران اضافه شود.

اما آمریکا که طرف اصلی مذاکره‌کننده در پرونده هسته‌ای ایران بود، با وجود انگیزه‌های فراوان برای ورود به بازار کشور ما، گویا از این رقابت جا مانده است و نامی از خودروسازان این کشور در بین شرکای جدید خودرویی وجود ندارد.