روابط تجاری روسیه و ترکیه نیز به خاطر مسائل سیاسی قطع شده است.

اعمال تحریم‌های اروپا و امریکا علیه روسیه و درگیری این کشور با ترکیه موجب شده تا روسیه در جست‌وجوی تامین‌کنندگان جدیدی برای محصولات کشاورزی و مواد غذایی باشد.

این کشور همچنین به دنبال یافتن بازارهای جدیدی برای صدور محصولات دانش‌بنیان، صنایع «های‌تک» و فناوری‌های پیشرفته خود است.

سال گذشته پس از تحریم روسیه توسط اتحادیه اروپا و به دنبال آن تحریم اتحادیه اروپا از سوی روسیه کشورهای امریکای لاتین بازار روسیه را از آن خود کردند.

اکنون با تحریم ترکیه ظرفیت تازه‌ای در بازار روسیه ایجاد شده و رقابت برای تسخیر این بازار میان کشورهای مختلف شدت گرفته است.

روسیه نیز به تسهیل‌سازی روابط خود با برخی کشورها مانند ایران پرداخته و تعرفه ترجیحی را برای مبادلات تجاری با کشور ما در دستور کار قرار داده است.

پیش از این نیز روسیه تعرفه ترجیحی را برای واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی از کشور ترکیه در نظر گرفته بود.

براساس اظهارات آلکسی یولیوکایف، وزیر دارایی روسی قرار است تعرفه‌های واردات محصولات ایران به روسیه کاهش یافته و یا حذف شوند.

به نظر می‌رسد تعرفه ترجیحی قرار است در روابط تجاری ایران و روسیه به کار برده شود.

محسن صالحی‌نیا، معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه می‌گوید: روسیه دارای فناوری‌های مختلفی است.

این کشور اصلی‌ترین بخش اتحاد جماهیر شوروی بوده که اکنون مستقل شده است. در این کشور فناوری‌های مختلفی وجود دارد.

او می‌افزاید: شرکت‌های روسی می‌توانند در صنایعی مانند هوافضا، ماشین‌سازی و صنایع مربوط به نفت و گاز بر اساس استانداردهای به روز دنیا پیش روند و همکاری خوبی با ما داشته باشند.

صالحی‌نیا عنوان می‌کند: با توجه به شرایطی که برای روسیه در حوزه جهانی ایجاد شده و قطع ارتباطات روسیه با بسیاری از کشورها، اکنون بازار روسیه می‌تواند تبدیل به بازار مناسبی برای بسیاری از محصولات ایرانی شود.

به عنوان نمونه تامین مواد غذایی، کشاورزی و حتی محصولاتی مانند محصولات نساجی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی کشور روسیه را ایران می‌تواند بر عهده بگیرد و این موقعیت بسیار مناسبی برای کشور به شمار می‌رود.

او می‌افزاید: واردات دانش فنی و صنایع از روسیه و صادرات محصولات کشاورزی و غذایی از ایران را اگر در کنار یکدیگر قرار دهیم می‌توانیم تبادلات تجاری بسیار مناسبی با روسیه داشته باشیم.

محصولات روسیه نیز دارای فناوری و دانش فنی بالایی است. با وضع قراردادهای همکاری مشترک می‌توانیم نیازهای منطقه را با یکدیگر تامین کنیم.

معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار می‌کند: حذف تعرفه‌های صادرات محصولات ایرانی به روسیه به نام تعرفه‌های ترجیحی معروف است.

حذف تعرفه‌های محصولات ایرانی برای صادرات به روسیه در وادی یک تعرفه ترجیحی با تفاهم طرفین انجام می‌شود.

نخست مذاکراتی در این باره انجام شده و سپس با توسعه روابط بین دو کشور اعمال تعرفه ترجیحی از مواردی است که در آینده نیز مد نظر قرار گرفته و ایران خواهان اعمال آن است.

او تصریح می‌کند: تعرفه ترجیحی به معنای آن است که دو کشور براساس ظرفیت‌های یکدیگر در روابط تجاری خود تعرفه‌ها را کاهش داده و یا حذف کنند. این اقدام در جهت توسعه صادرات محصولات انجام می‌شود.

نمایشگاه تخصصی روسی

یکی از راهکارهای توسعه همکاری‌های اقتصادی میان کشورها، برگزاری نمایشگاه است زیرا با این اقدام می‌توان فرصتی را برای معرفی توانمندی‌های صنعتی و تجاری کشورها به یکدیگر مهیا کرد.

از آنجایی که شرایط فعلی منطقه و روسیه موجب شده تا ایران و روسیه تمایل بیشتری برای همکاری‌های تجاری و اقتصادی با یکدیگر داشته باشند زیرا با توجه به تحریم‌های روسیه از یک سو این کشور نیازمند تامین محصولات غذایی و کشاورزی است و از سوی دیگر؛ ایران نیز به دنبال بازارهای هدف است به همین دلیل نمایشگاه تخصصی ایران و روسیه از ۳۰ آذر امسال در محل برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد.

مهندس محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت کشور به همراه دنیس مانتوروف، وزیر صنعت و ارتباطات فدراسیون روسیه نیز در این نمایشگاه حضور یافته و در سخنانی به افتتاح آن پرداختند.

۸۰ نماینده از شرکت‌های معتبر روسیه نیز در این نمایشگاه حضور یافتند.

شرکت‌کنندگان در زمینه‌های متالوژی، ماشین‌سازی، موتورسازی، فناوری‌های هوانوردی، خودروسازی، حمل‌ونقل، نفت، پتروشیمی، بانک و بیمه، کشتی‌سازی و پارک‌های صنعتی و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند.

محمد جواد قنبری، معاون امور نمایشگاهی شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران می‌گوید: نمایشگاه‌ها دروازه ورود تاجران، شرکت‌ها و تولیدکنندگان خارجی به بازار ایران است.

اگر شرکت‌ها و صنایع کشوری قصد حضور در بازار ایران را داشته باشند، راه ورود به این بازار حضور در نمایشگاه بین‌المللی ایران است.

او می‌افزاید: با حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های تخصصی این امکان برای آنها فراهم می‌شود تا شرکا و رقبای تجاری خود را در بازار ایران شناسایی کنند.

همچنین شرکت‌های روسی اگر قصد داشته باشند به طور تخصصی در مراودات تجاری ایران شرکت کنند باید در نمایشگاه‌های تخصصی کشور حضور به هم رسانند.

قنبری عنوان می‌کند: حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های تخصصی ایران کنترل‌های خاص خود را دارد. به عنوان نمونه اجازه نمی‌دهیم که شرکت‌های خارجی در نمایشگاه‌های تخصصی به ارائه و معرفی محصولات مصرفی بپردازند.

به طور حتم باید دانش و فناوری خود را وارد کنند. کالاهای «های‌تک» و دانش‌بنیان مطمئن‌ترین راه برای کنترل و ورود شرکت‌های دیگر کشورها به بازار ایران است.

او می‌گوید: در رابطه با حضور روسیه در بازار ایران برگزاری یک نمایشگاه تخصصی توانسته موقعیت مناسبی را فراهم کند.

هلدینگ‌ها و شرکت‌های تخصصی بسیاری در زمینه هواپیماسازی، کشتی‌سازی، هلی‌کوپترسازی، بیمه و مسائل بانکی در نمایشگاه تخصصی روسیه حضور به هم رسانده‌اند.

سخن آخر

سال گذشته به دلیل تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا روابط این کشور با اروپا دچار چالش‌های جدی شد.

روسیه به مقابله به مثل پرداخته و اتحادیه اروپا را تحریم کرد. امسال نیز به دلیل مشکلات روسیه با ترکیه روابط تجاری دو کشور به طور کامل قطع شد.

با اینکه برخی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که این مشکلات کوتاه مدت بوده و به زودی رفع خواهند شد اما نه تنها مشکلات روسیه و ترکیه رفع نشد بلکه روسیه در جست‌وجوی کشوری جایگزین ترکیه برای روابط تجاری است.

به عقیده کارشناسان، خلأ به وجود آمده در بازار روسیه فرصت خوبی برای ایران است و باید جدی گرفته شود.

از سویی صادرات محصولات کشاورزی نیاز به برنامه‌ریزی، پیش‌بینی و نظارت دقیق دارد تا به دلیل تغییرات جوی و آب و هوایی محصولات دچار یخ‌زدگی نشده، نارس نشوند و از بین نروند.

از سویی دیگر روسیه دارای دانش بسیار قوی در حوزه هوافضا بوده و ایران به این دانش نیازمند است.

صادرات محصولات دانش‌بنیان از روسیه می‌تواند به رشد فناوری و صنایع دانش‌بنیان به ویژه در حوزه هوافضا کمک کند.