اگرچه ایران با در اختیار داشتن بیش از 34 تریلیون مترمکعب، بزرگ ترین دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان است اما سهم آن در تجارت جهانی گاز به کمتر از یک درصد می رسد.

البته ایران در سال های گذشته با هدف افزایش سهم در بازار جهانی گاز، مذاکره هایی را با کشورهای مختلف انجام داد و تفاهم نامه ها و قراردادهایی را نیز برای صادرات گاز به کشورهای همسایه و منطقه خاورمیانه امضا کرده است.

هم اکنون ترکیه با وارد کردن روزانه حدود 30 میلیون مترمکعب گاز بزرگترین خریدار گاز ایران به شمار می رود؛ همچنین مقدار اندکی گاز نیز به ارمنستان و جمهوری آذربایجان صادر می شود.

قرار است از سال آینده، صادرات گاز به عراق از مسیر بغداد نیز آغاز شود؛ بتازگی قراردادی نیز برای صادرات گاز به عراق از مسیر بصره امضا شده است که پیش بینی می شود تا دو سال آینده اجرا شود.

کارشناسان بازار جهانی گاز معتقدند، ایران از مزیت های فراوانی برای حضور در بازار جهانی گاز برخوردار است که از جمله آنها می توان به حجم بالای ذخایر قابل برداشت گاز طبیعی، وجود شبکه بزرگ انتقال و پالایش گاز، نزدیکی به بازارهای بزرگ مصرف، امکان ترانزیت به کشورهای اروپایی و حاشیه جنوبی خلیج فارس و سواپ گاز به کشورهای منطقه اشاره کرد.

آماده سازی زیرساخت ها برای افزایش صادرات گاز

افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز طبیعی یکی از برنامه های کلان کشورمان در دوران پسا تحریم به شمار می رود؛ در واقع ایران قصد دارد با مذاکره با متقاضیان واردات گاز و امضای قراردادهای جدید صادرات با کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس، 10 درصد از تجارت جهانی گاز را در اختیار بگیرد.

همچنین کشورمان در نظر دارد بسترهای لازم برای افزایش صادرات گاز را فراهم کند؛ بر این اساس، پروژه هایی باهدف افزایش ظرفیت پالایش و انتقال گاز طبیعی طراحی شده است که پیش بینی می شود پس از لغو رسمی تحریم ها و با جذب سرمایه های داخلی و خارجی، عملیات اجرایی آنها آغاز شود.

ایران در نظر دارد در پساتحریم با جذب حدود 40 میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید در صنعت گاز، زیرساخت های لازم برای افزایش تولید و صادرات گاز را فراهم کند؛ بر این اساس برنامه هایی برای ساخت و تکمیل خطوط لوله بزرگ و دو برابر کردن ظرفیت انتقال گاز کشور تدوین شده است.

تا پیش از پیروزی انقلاب وسعت شبکه انتقال گاز طبیعی در کشور حدود دو هزار و 900 کیلومتر بوده که در طول سه دهه گذشته تاکنون وسعت شبکه انتقال گاز طبیعی کشور به بیش از 36 هزار و 500 کیلومتر افزایش یافته است.

همچنین تعداد تاسیسات تقویت فشار گاز کشور از هشت ایستگاه پیش از پیروزی انقلاب، اکنون به 76 تاسیسات تقویت فشار گاز افزایش یافته که با در اختیار داشتن این شبکه، هم اکنون و با گذشت 50 سال از عمر این صنعت در ایران، ظرفیت انتقال گاز طبیعی به حدود 700 میلیون مترمکعب در روز رسیده است.

با توجه به افزایش تولید گاز از حدود 700 میلیون مترمکعب به بیش از یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب در روز تا سه سال آینده، قرار است نزدیک به 34 هزار کیلومتر خطوط لوله جدید انتقال گاز نیز احداث شود.

پیش بینی می شود با ساخت این حجم گسترده از خطوط لوله جدید، ایران پس از کشورهای روسیه و آمریکا بزرگترین شبکه انتقال گاز جهان را در اختیار داشته باشد.

برگزاری مناقصه های بین المللی در صنعت گاز

ایران در نظر دارد پس از لغو تحریم ها، چند مناقصه بزرگ را برای ساخت و تکمیل پنج خط اصلی انتقال گاز کشور برگزار کند تا زیرساخت ها برای افزایش تولید گاز به یک میلیارد و 200 میلیون مترمکعب در روز فراهم شود.

همچنین همزمان با پیشرفت برنامه های بخش بالادستی صنعت نفت و افزایش میزان تولید گاز، کار طراحی، ساخت، نصب و بهره برداری از 64 تاسیسات جدید تقویت فشار گاز و احداث واحدهای جدید پالایشی دنبال می شود.

براساس برآوردهای انجام شده توسط شرکت ملی گاز ایران، برای افزایش دو برابری ظرفیت انتقال و پالایش گاز طبیعی، به حدود 40 میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید نیاز است که قرار شده این سرمایه گذاری از طریق سرمایه گذاری داخلی و و بین المللی تامین شود.