صادرات LNG به جای گاز طبیعی از طریق خط لوله، عرضه تدریجی اضافه تولید نفت ایران در ماه‌های پس از تحریم به بازار و حالا تبدیل صادرات ایران به هاب صادرات گاز منطقه را می‌توان سه ضلع مثلث سیاستگذاری انرژی در ایران دانست.

به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت قطعات پازل انرژی در ایران در حال تکمیل است.

در غیاب راهبرد جامع انرژی که حالا کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی می‌گوید پیشنهاد تدوین آن به مقام معظم رهبری ارایه شده است.

نگاهی به آنچه تاکنون در این حوزه از سوی مقامات مسوول اعلام شده است، نشان می‌دهد ایران تنوع در سبد صادراتی خود را در دستور کار قرار داده است تا بتواند از مزیت‌های صادراتی‌اش در سایه این تنوع کمک بیشتری بگیرد.

کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی که در نشست «چشم‌انداز بازار جهانی گاز در پرتو چالش‌های جاری» صحبت می‌کرد در این خصوص گفته است: «ایران باید به مرکزی برای واردات و صادرات گاز به سایر کشورها تبدیل شود.

لازم است صادرات گاز ایران توسعه پیدا کند اما هم‌اکنون حجم صادرات گاز کشور پایین است و دلیل آن نیز پایین بودن حجم تولید گاز است.

وی با تاکید بر اینکه با افزایش تولید گاز در پارس جنوبی این مهم قابل انجام است، گفت: مصرف بی‌رویه انرژی در ایران سبب شد ایران فرصت حضور در بازارهای گاز را از دست دهد.

وی با اشاره به جزییاتی از برنامه ایران برای تبدیل شدن به هاب صادرات و واردات گاز گفت: در اطراف کشور ما تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گاز قرار دارند و ایران می‌تواند از این فرصت برای تبدیل شدن به مرکز مبادلات انرژی استفاده کند.

وزیر اسبق امور خارجه ایران با بیان اینکه ایران می‌تواند گاز را از کشورهای تولیدکننده تحویل گرفته و به این ترتیب موقعیت ژئوپولتیک ایران را افزایش دهد به ارایه طرحی در این زمینه در زمان تصدی خود به عنوان وزیر امور خارجه اشاره کرد و افزود: بر اساس این طرح قرار بود ایران همه گاز تولید شده در کشور ترکمنستان را به مدت ٣٠ تا ٤٠ سال خریداری و به بازارهای مصرف صادر کند.

به گفته وی، در صورت اجرای این طرح منافع بسیاری برای کشور به دست می‌آمد.

وی همچنین به دوره تصدی وزارت امور خارجه اشاره کرد و گفت: در دوران حضورم در وزارت امور خارجه قصد داشتم تمام گاز ترکمنستان را خریداری کنم، اگر در آن زمان این کار را می‌کردیم از این نظر نفع زیادی می‌بردیم بنابراین باید در کشور در حوزه انرژی یک دید راهبردی وجود داشته باشد. رییس شورای راهبرد روابط خارجی بر ضرورت تشکیل معاونت اقتصادی در وزارت خارجه که پیش از این وجود داشت تاکید کرد و گفت: اکنون لازم است چنین معاونتی برای پیشبرد دیپلماسی انرژی تشکیل شود.

مصرف پنج درصد گاز جهان در ایران

در این نشست رییس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی نیز به میزان سرانه مصرف انرژی گاز در ایران اشاره کرده و گفته است: «کشوری همچون چین با آن میزان جمعیت و تولید ناخالص داخلی سهمش از مصرف جهانی گاز تنها ٨/٤درصد است، اما ایران که نه صنعت خاصی دارد و نه در منطقه فرد جغرافیایی قرار گرفته، پنج درصد از کل مصرف گاز جهان را داراست، بخش عمده گاز مصرفی نیز صرف تولید گرما می‌شود.

ابراهیم شیبانی صادرات گاز از بعد کاهش مصرف داخلی را مورد اشاره قرار داد و گفت: «در صورت اسراف نکردن می‌توانیم صادرات داشته باشیم، ایران بعد از روسیه دومین کشور سوزاننده گاز است.

ایران در کنار روسیه، قطر و ترکمنستان ٥٠درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد باید از این امتیاز که منحصر به فرد است استفاده کند.»

شیبانی به مصرف گاز در تابستان در کشورهای عربی اشاره کرد و ادامه داد: «در ایران مصرف گاز در زمستان و تابستان تفاوت ۳۵۰ میلیون متر مکعبی دارد، زمانی که مصرف گاز ایران در تابستان کاهش می‌یابد، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس برای فرار از گرما به گاز نیاز دارند که می‌توان از این فرصت برای صادرات استفاده کرد. تا زمانی که مصرف گاز در کشور بالا باشد امکان صادرات وجود ندارد، هم‌اکنون کشورهایی همچون عراق، عمان، امارات، هند و پاکستان خواستار دریافت گاز از ایران هستند که باید از این فرصت استفاده کرد.»

نیاز عربستان به واردات گاز

در این نشست، مناقشات ایران و عربستان و تاثیر آن بر آینده انرژی مورد نیاز بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت اوپک نیز مورد بررسی قرار گرفت و دبیرکل مجمع صادرکنندگان گاز نیز به نیاز عربستان به گاز اشاره کرد و گفت: عربستان برای تکمیل ظرفیت خالی پتروشیمی خود به گاز کشوری همچون ایران نیاز دارد.

محمد حسین عادلی تاکید کرد: «برخی قراردادهای فروش گاز صرفا با اهداف سیاسی امضا می‌شود.

کند شدن اقتصاد جهانی و عدم احیای اقتصاد جهانی پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۷، کاهش تقاضا در بازار در کنار افزایش تولید گاز در امریکا با دستیابی به تکنولوژی تولید از ذخایر نامتعارف (شیل گس) از مهم‌ترین دلایل سقوط قیمت جهانی گاز به شمار می‌رود.»

عادلی موضوع کاهش قیمت گاز در بازار جهانی را نیز مورد توجه قرار می‌دهد و در بیان علت این ماجرا به صادر‌شدن گاز امریکا از ابتدای ژانویه اشاره می‌کند و می‌گوید: «اسپانیا تاسیساتی را برای ورود و خروج گاز ایجاد کرده است به‌طوری که امکان عرضه و برداشت گاز فراهم می‌شود، ضمن آنکه کشورهایی همچون چین و سنگاپور و ژاپن هم به دنبال راه‌اندازی تاسیسات مشابهی هستند.

با همه این اوضاع افزایش جمعیت جهان و به دنبال آن افزایش شهرنشینی، منجر به بهبود تقاضا برای گاز طبیعی در بازار خواهد شد.»

وی همچنین به پیش‌بینی افزایش تقاضا انرژی در خاورمیانه اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «هم‌اکنون خاورمیانه یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان انرژی جهان است، با این وجود، پیش‌بینی می‌شود به زودی خاورمیانه به بزرگ‌ترین منطقه واردکننده انرژی تبدیل شود و تقاضا برای مصرف انرژی در خاورمیانه تا ۶۴درصد افزایش می‌باید.

تا سال ۲۰۴۰ میلادی گاز طبیعی و نفت خام، سهم حداکثری در سبد انرژی جهان دارند، از این رو سهم گاز طبیعی از ۲۱درصد فعلی به ۲۶درصد، نفت خام از ۳۱ درصد فعلی به ۲۷ درصد و زغال سنگ از ۲۹ درصد فعلی به ۲۴ درصد می‌رسد.»

جنگ بزرگ انرژی در راه است

مهدی عسلی، مدیر امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت هم که جزو مدعوین این نشست بود گفته است: «تا ١٠سال آینده شاهد نبرد بزرگی در حوزه انرژی بین روسیه و امریکا خواهیم بود. صادرات گاز به کشورهای منطقه منافع ایران را در بلندمدت تامین می‌کند، اما با توجه به افزایش بی‌رویه انرژی در ایران مهم‌ترین راهکار برای مصرف بی‌رویه انرژی در کشور واقعی کردن قیمت آن است.»

طراح فاز دوم برج میلاد کیست‌؟

سید کمال خرازی| وزیر اسبق امور خارجه ایران: در دوران وزارتم در امور خارجه می‌خواستم همه گاز تولید شده در کشور ترکمنستان را به مدت ٣٠ تا ٤٠ سال خریداری و به بازارهای مصرف صادر کنم. به گفته وی، در صورت اجرای این طرح منافع بسیاری برای کشور به دست می‌آمد.

ابراهیم شیوانی| رییس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی: «کشوری همچون چین با آن میزان جمعیت و تولید ناخالص داخلی سهمش از مصرف جهانی گاز تنها ٨/٤درصد است، اما ایران که نه صنعت خاصی دارد، پنج درصد از کل مصرف گاز جهان را داراست.

محمد حسین عادلی| دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان گاز: برخی قراردادهای فروش گاز صرفا با اهداف سیاسی امضا می‌شود. کند شدن اقتصاد جهانی و عدم احیای اقتصاد جهانی پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۷، کاهش تقاضا در بازار در کنار افزایش تولید گاز در امریکا را به همراه دارد.