حسن صالحی معاون وزیر کشاورزی و رئیس سازمان شیلات امروز در نشستی که به مناسبت ایام دهه فجر و تشریح اهم اقدامات این سازمان در یکسال گذشته انجام شده پرداخت و گفت: در سال گذشته بیش از 150 میلیون تن ماهی زینتی در کشور تولید شده است و در 10 ماهه امسال نسبت به 10 ماهه سال گذشته رشد در تولید داشته‌ایم و در 10 ماهه ابتدای امسال در مجموع 682 هزار دلار صادرات ماهی زینتی امسال صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه توسعه مجتمع‌های ماهیان زینتی از اهداف این سازمان به شمار می‌رود بیان داشت: اولین مجتمع در شهرستان محلات کلنگ زده شده که این مجتمع فضایی برای بازدید و توریست خواهد بود.

صالحی در مورد وضعیت تولید میگو در کشور و خسارات و تلفاتی که در سال‌های اخیر به این صنعت وارد شده است، گفت: خسارت و تلفات در موجودات زنده، گیاهان و جانوران و در همه جای دنیا وجود دارد.

رئیس سازمان شیلات کشور تصریح کرد: نروژ به عنوان یک کشور پیشرفته در آبزی پروری که سالانه 1.5 میلیون تن پرورش آبزی دارد از ناحیه تولید آبزیان سالانه حدود 15 تا 20 درصد دچار خسارت می‌شود و به عبارتی می‌توان خسارت سالیانه آبزی‌پروری در این کشور را سالانه حدود 300 هزار تن عنوان کرد.

وی بیان داشت: اکوادور یکی از اولین کشورهای پیشگام دنیا در تولید میگوی پرورشی بوده و حدود 300 هزار تن از این محصول را سالانه تولید می‌کرد اما خسارت به مزارع پرورش میگو تولید این کشور را به 50 هزار تن کاهش داد که این کشور باز هم با ترمیم مشکلات تولید را افزایش داده و اکنون سالانه 200 هزار تن تولید می‌کند.

وی با اشاره به اینکه در کشور ما تولید میگوی پرورشی با مشکل روبه‌رو شد، اظهار داشت: این موضوع پیگیری شده است و برای جبران خسارت تولیدکنندگان صد میلیارد تومان به خسارت دیدگان اختصاص یافت که هنوز تعدادی از تولیدکنندگان خسارت دیده در میگو موفق به اخذ خسارت تولید نشده‌اند و بنابراین در کمیسیون اقتصادی دولت برای این دسته 80 میلیارد دیگر بودجه برای جبران خسارت در نظر گرفته شده است.

صالحی با بیان اینکه تولید میگوی پرورشی در کشور از حدود 20 هزار تن در سال گذشته به 17 هزار و 200 تن کاهش یافته است، گفت: برنامه ما تولید 10 هزار تن بوده است.

وی با اشاره به اینکه بستر خوبی در کشورهای همسایه از جمله روسیه در پساتحریم برای صادرات آبزیان و میگو فراهم شده است، گفت: ما دائما با بانک‌ها برای اخذ تسهیلات به نفع پرورش دهندگان رایزنی می‌کنیم.

وی با بیان اینکه در صنعت پرورش میگو در ابتدای مسیر هستیم، تصریح کرد: به هر حال ممکن است در این صنعت نواقصی وجود داشته باشد که بعضی از این نواقص از جمله خرید خوراک میگوی قاچاق توسط خود تولیدکننده که باعث ضرر و زیان به مزرعه‌اش می‌شود، اجتناب‌ناپذیر است.

وی با بیان اینکه اگر در مزارع تولیدکنندگان مراقبت صحیح و اصولی انجام دهند قطعا تلفات کاهش می یابد.

*صادرات هزار تن محصولات شیلاتی به روسیه

رئیس سازمان شیلات بیان داشت: در 10 ماهه ابتدای امسال هزار تن محصولات شیلاتی به روسیه صادر شده است و در آینده نزدیک با توجه به برنامه‌هایی که در پسا تحریم دنبال می‌کنیم صادرات آبزیان به کشورهای CIS کشورهای مشترالمنافع آسیای میانه و بازار اروپا خواهیم داشت.

رئیس سازمان شیلات با اشاره به رهاسازی بچه‌ماهی در دریا اظهار داشت: در سال 1365 صید ماهی سفید به میزان 500 تن در دریای خزر کاهش داشت اما در حال حاضر 10 هزار تن از این ماهی از دریای خزر صید می شود و بیش از 95 درصد صید ماهی سفید ناشی از رهاسازی بچه‌ماهی است.

صالحی بیان داشت: در رهاسازی بچه‌‌ماهی سفید در دریای خزر حدود 9 درصد نرخ بازگشت شیلاتی داریم.

وی همچنین به تولید تخم چشم‌زده ماهی قزل‌آلا در کشور اضافه کرد و افزود: در سفر اخیر رئیس جمهور کشورمان به فرانسه با مسئولان این کشور برای تولید تخم چشم‌زده قزل آلا در ایران رایزنی‌هایی صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه بر این اساس قرار است تا با همکاری فرانسه در استان گلستان تولید تخم چشم‌زده قزل آلا آغاز شود گفت:‌سالانه حدود یک میلیارد تخم چشم زده نیاز داریم و ممکن است با همکاری کشور فرانسه بتوانیم سالانه حدود 150 میلیون تن آن را تولید کنیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: همچنین در زمینه تولید تخم چشم‌زده قزل آلا در تلاش هستیم تا از همکاری کشورهای آمریکا، ایتالیا و نروژ هم بهره بگیریم.

رئیس سازمان شیلات در ادامه در مورد تولید ماهی تیلاپیا اظهار داشت: در رابطه با تولید این ماهی مذاکراتی با محیط زیست کشور انجام شده اما هنوز به توافق نهایی نرسیده ایم.

وی با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های سازمان محیط زیست راه یافتن ماهی تیلاپیا به آب‌های کشور است بیان داشت: با توجه به اینکه این ماهی به سرعت تکثیر می‌شود و سالانه چندین بار تخم‌ریزی می‌کند بنابراین نگرانی سازمان شیلات گسترش این ماهی در آب‌های کشور است و این نگرانی، نگرانی درستی است اما ما قصد داریم تولید این ماهی را در استان‌هایی که آب‌های آن به دریا راه ندارد مانند یزد انجام دهیم و ضمن اینکه با تولید تیلاپیای نرم برای پرورش این نگرانی سازمان محیط زیست قابل رفع است.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گفته می شود تغذیه این ماهی ناسالم است، گفت: هر محموله وارداتی شیلاتی توسط دامپزشکی و همچنین نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی بررسی می‌شود و جای نگرانی از بابت این موضوع نیست و تغذیه ماهی تیلاپیا کاملا سالم است.

وی همچنین بیان داشت: ماهی تیلاپیا در فضای بسیار کم تولید فوق‌العاده‌ای دارد به طوری که در هر متر مکعب 200 کیلوگرم از این ماهی را می‌توان تولید کرد.

رئیس سازمان شیلات در ادامه با بیان اینکه در دهه‌های 1350 تا 1370 مطابق بررسی‌هایی که انجام شده است مصرف آبزیان در 4 دهک پایین جامعه صفر بوده است اما در سال‌های 1370 تا 1390 مطالعات نشان می دهد سهم مصرف آبزیان در سبد خانوار از صفر به حدود 40 درصد افزایش یافته است.

وی افزود: بنابراین با پرورش ماهی تیلاپیا در استان‌هایی که معمولا مجاور با دریا نیست می‌توان مصرف آبزیان را در سبد خانوار بالا برد.

 چرا که مطالعات نشان می‌دهد مصرف آبزیان در استان‌هایی که مجاور با دریا است بیشتر است و یا تولید ماهی و آبزیان در آنجا بیشتر اتفاق می‌افتد.

صالحی افزود: تولید محصولات آبزی از ابتدای انقلاب تاکنون رشد قابل ملاحظه‌ای داشته به طوری که تعداد مراکز شیلاتی در سال 1357 حدود 8 مرکز بوده که در سال 1393 به 445 مرکز افزایش یافته است.

رئیس سازمان شیلات با بیان اینکه سرانه مصرف آبزیان در سال 1357 یک کیلوگرم بوده است، تصریح کرد: این سرانه هم‌اکنون به 9.2 کیلوگرم افزایش یافته است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: همچنین مصرف پروتئین‌هایی که از آبزیان حاصل می‌شود، از نیم گرم در سال 1357 به 4.6 گرم در سال 1393 رسیده که امیدواریم بتوانیم این عدد را به 6 گرم افزایش دهیم.

* صادرات سالانه 300 میلیون دلار خاویار پرورشی

وی بیان داشت: ارزش خاویار صادراتی در سال 1357 حدود 27 میلیون دلار بوده که در حال حاضر به 300 میلیون دلار افزایش یافته است.

وی در ادامه به بهره‌برداری 34 پروژه شیلاتی در ایام دهه فجر اشاره کرد و گفت: بهره‌برداری از این پروژه‌ها برای 492 نفر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند، همچنین آبزیانی که از این تعداد پروژه تولید می‌شود 4 هزار و 400 تن برآورد می‌شود.

رئیس سازمان شیلات تصریح کرد: پروژه پرورش ماهی در قفس در استان هرمزگان یکی از پروژه‌های ایام دهه فجر است که این پروژه با مشارکت نروژی‌ها در بندر چارک در غرب بندر لنگه با حضور وزیر جهاد کشاورزی به بهره‌برداری می‌رسد و در صورت نهایی شدن آن برای 450 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد می‌کند و از آن 3 هزار تن آبزی تولید می‌شود.

وی سهم سرمایه‌گذاری در پروژه را 40 میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: در شهریورماه امسال پروژه‌ای در جوانرود ساری افتتاح شد که این پروژه مربوط به پرورش ماهیان خاویاری است که پتانسیل تولید 2 هزار تن گوشت ماهی خاویاری و 30 تن خاویار را دارد.

وی گفت:‌ در حال حاضر ماهی خاویاری که صید می‌شود، در راستای بازسازی ذخایر و انجام فعالیت‌های تحقیقاتی بوده و کمتر از 400 کیلوگرم در سال از دریای خزر است.

وی افزود: در 10 ماه گذشته بیش از 800 کیلوگرم خاویار در کشور تولید و صادر شده است.

رئیس سازمان شیلات تصریح کرد: با توجه به محدودیت منابع آب شیرین در کشور، پروژه‌های پرورش ماهی در قفس در دریاها را دنبال می‌کنیم که در این راستا 130 قفس در دریا نصب شده و امیدواریم از این طریق بیش از 4 هزار تن ماهی پرورشی در قفس در شمال و جنوب به بهره‌برداری برسد.

صالحی بیان داشت: همچنین در بخشی از سدهای کشاورزی و در استان‌هایی مانند کرمانشاه و ایلام پروژه‌های پایلوت در زمینه پرورش ماهی در قفس در دستورکار است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: یکی از برنامه‌های این سازمان، افزایش تولید ماهی از طریق پرورش در قفس است که در این راستا در تلاش هستیم تا پایان سال 1399، 200 هزار تن از این طریق تولید داشته باشیم.

وی با اشاره به صید فراساحلی که از پروژه‌های سازمان شیلات است، تصریح کرد: صید فانوس ماهیان برای سال 96 هدفگذاری شده و در این راستا 30 فروند شناور تا پایان سال آماده می‌شود تا در عمق‌های زیاد به صید این نوع ماهی بپردازد، همچنین تلاش داریم تا برای صید اینگونه آبزیان تا مهرماه سال آینده تعداد شناورها را به 60 فروند افزایش دهیم.

صالحی گفت: بیش از 800 شناور هم در آبهای بین‌المللی و اقیانوس هند برای صید تن‌ماهیان درنظر گرفته شده است.

وی گفت: در 10 ماهه اول امسال میزان صادرات آبزیان به بیش از 185 میلیون دلار رسیده است که 20 درصد نسبت به مدت مشابه رشد داشته است.

رئیس سازمان شیلات گفت: واردات محصولات شیلاتی نیز به لحاظ ارزشی در ابتدای 10 ماهه امسال نسبت به مدت مشابه 12 درصد از نظر ارزشی و 7 درصد از نظر تناژ کاهش داشته است.