از آنجایی که نزدیکی به دریا و آب‌های آزاد امتیاز ویژه‌ای برای کارخانه‌های فولادی کشور به شمار می‌رود، تشکیل کنسرسیوم فولادسازی در این منطقه به دلیل تسهیل حمل‌ونقل، بهره‌وری بیشتری را برای واحدهای تولیدکننده فولاد کشورمان به همراه خواهد داشت.

از سویی دیگر تجمیع واحدهای فولاد در کنار یکدیگر به معنای در کنار هم قرار گرفتن توانمندی‌های این واحدها است که مسیر دستیابی به تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در حاشیه خلیج‌فارس که بر اساس مصوبه سفر ریاست‌جمهوری به استان هرمزگان مورد تایید قرار گرفته بود را هموار خواهد کرد.

در حقیقت ایمیدرو و فولادی‌ها نگرش خود را به سمت ادغام واحدهای فولادسازی کشور و تشکیل کنسرسیوم در مناطق مزیت‌دار تغییر داده‌اند که این امر منجر به کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری خواهد شد.

نحوه ادغام طرح‌های توسعه‌ای

یکی از استراتژی‌های دولت‌ها در افزایش رقابت‌پذیری بخش معدن و صنایع معدنی، ادغام‌های افقی و عمودی تولیدکنندگان اینگونه محصولات است.

برای مثال در کشور چین، برنامه ادغام فولادسازان کوچک و تشکیل هلدینگ‌های فولادی با ظرفیت ۳۰ میلیون تن مدت‌هاست که در دستور کار دولت قرار دارد این درحالی است که در ایران، هلدینگ ایمیدرو با تولید ۱۴میلیون تن فولاد و بیش از ۲۳میلیون تن سنگ‌آهن به‌وسیله سازمان خصوصی‌سازی به شرکت‌های کوچک و متوسط تبدیل شده که امروز با کاهش قیمت‌ها رقابت‌پذیر نیستند اما با افزایش چالش‌ها، به‌نظر می‌رسد جهت‌گیری متفاوتی نسبت به گذشته از طرف دولت شاهد هستیم.

به گونه‌ای که در جلسه ماه گذشته شرکت‌های فعال در زنجیره فولاد در منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس شامل فولاد هرمزگان، مادکوش، مادشیمی، صبا فولاد خلیج‌فارس، کاوه جنوب کیش و هلدینگ کاوه پارس پیشنهاد تشکیل شرکتی مشترک را مطرح کردند و براساس توافقی کلی، تصمیم بر تشکیل کنسرسیوم فولادی بزرگ با سهامداری این شرکت‌ها گرفته شد که در صورت پیگیری و تحقق این امر، بخش زیادی از مشکلات جاری این بنگاه‌های کوچک (در مقیاس جهانی) مدیریت شده و رقابت‌پذیری این بخش افزایش پیدا خواهد کرد.

در جلسه ۲۸ دی که با حضور این شرکت‌ها در محل شرکت ملی فولاد برگزار شد بر لزوم ادغام شرکت‌ها به صورت شرکتی سهامی و مشارکت آنها برای برنامه‌های توسعه در آینده بدون از بین رفتن ساختار فعلی شرکت‌ها یا تشکیل شرکت مشترک با تمرکز وظایف و تامین زیرساخت‌ها تاکید شده بود.

همچنین درباره لزوم یکپارچه‌سازی طرح‌های توسعه از ابتدا تا انتهای زنجیره تولید فولاد به منظور رشد بهره‌وری نیروی انسانی، افزایش توانمندی رقابت‌پذیری واحدها در سطح بین‌المللی و کاهش هزینه‌های تولید نیز صحبت و تبادل‌نظر شد.

در جلسه نخست فولادی‌ها، با شکل‌گیری شرکت مشترک یا شرکت سهامی به منظور تامین زیرساخت‌ها و اشتراک در توسعه آینده منطقه موافقت کردند.

در این جلسه نحوه مشارکت و ادغام طرح‌های توسعه به ۳ روش پیشنهاد شد: نخست شرکت‌های موجود در منطقه ارزیابی و به نسبت ارزش آنها، در یک شرکت مشترک صاحب سهم شوند. دوم آنکه تمامی فعالیت‌های انجام شده تاکنون در شرکت‌های منطقه به همان شکل پیشین ادامه پیدا کند و برای طرح‌های توسعه‌ای که در آینده اجرا خواهند شد شرکت مشترکی ایجاد شود و سوم اینکه برای شروع همکاری‌ها، شرکتی با تمرکز وظایف بر تامین زیرساخت‌های زنجیره تولید فولاد تاسیس شود.

همچنین پیشنهاد شد تا لزوم سرمایه‌گذاری‌های خارجی همچون اسار، کوروس، دانیلی و فوست آلپین بررسی شود.

علاوه بر آن بر لزوم انجام مشارکت برای ادامه طرح‌های توسعه در منطقه اقتصادی خلیج‌فارس و حضور مشاور خارجی در کنار مشاور داخلی مورد تاکید قرار گرفت.

کاهش هزینه‌های تولید

در همین حال مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان اظهار کرد: در منطقه ویژه خلیج‌فارس واحدهای مختلفی در کنار یکدیگر احداث می‌شود از این رو پیشنهاد شده تا این واحدها با یکدیگر ادغام شوند و سرمایه‌گذاران این واحدها به صورت کنسرسیوم یک مجموعه بزرگ را تشکیل دهند.

بهرام سبحانی با بیان اینکه نزدیکی به دریا یکی از مزیت‌های مهم به منظور دستیابی به اهداف صادراتی است، تصریح کرد: ادغام سرمایه‌هایی که به صورت مجزا در واحدهای تولیدی مختلف باعث ایجاد همگرایی برای بهره‌وری بیشتر، تولید بهینه، کامل کردن زنجیره تولید از ابتدا تا انتها با نگاه صادراتی و به منظور تحقق بخشی به اهداف صادراتی در صنعت فولاد کشور خواهد شد.

سبحانی به کاهش هزینه‌های تولید در کارخانه‌های فولادی اشاره کرد و ادامه داد: به جای اینکه هر واحد تولیدی به صورت مجزا از نیروگاه برق و امکانات زیرساختی استفاده کند که این امر افزایش هزینه‌ها را به دنبال دارد در صورتی که فولادسازی‌ها ادغام شوند و درواقع کنسرسیوم بزرگی در منطقه ویژه خلیج‌فارس تشکیل شود هزینه‌های تولیدی به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند.

مزیت نزدیکی به دریا

مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان نیز اظهار کرد: در طرح جامع فولاد به این موضوع اشاره شده که واحدهای فولادی برای توسعه یافتن باید در نزدیکی دریا احداث شوند این درحالی است که فولادسازی‌های کشور که به صورت پراکنده فعالیت می‌کنند و از مزیت نزدیکی به آب‌های آزاد برخوردار نیستند، سرمایه‌های زیادی را به خود اختصاص داده‌اند.

محمدرضا بنی‌اسدی تصریح کرد: بهترین زیرساخت‌ها در حوزه خلیج‌فارس وجود دارد اما درصورتی که در منطقه چابهار این زیرساخت‌ها تامین شود برای تشکیل کنسرسیوم فولادی این منطقه برتری بیشتری را نسبت به خلیج‌فارس دارد.

بنی‌اسدی ادامه داد: هر کدام از واحدهای فولادی کشور از توانمندی‌های ویژه‌ای برخوردار هستند که ادغام این واحدها کمک زیادی به توسعه صنعت فولاد کشورمان خواهد کرد و درمجموع یک مجموعه فولادی ۱۰ میلیون تنی را تشکیل می‌دهند.

وی گفت: نزدیکی به دریا یک مسئله استراتژیک است؛ در آینده واحدهای فولادی با کمبود آب مواجه خواهند شد از این رو ادغام فولادسازان در منطقه خلیج‌فارس ایده بسیار خوبی است زیرا با نزدیکی به دریا حمل‌ونقل تسهیل شده و گام بزرگی برای رسیدن به اهداف صادراتی برداشته خواهد شد.

بر اساس این گزارش و بنابر اظهارات کارشناسان، یکی از مهم‌ترین اقداماتی که به منظور رشد و توسعه فولاد درنظر گرفته شده ادغام کارخانه‌های فولادسازی و تشکیل کنسرسیوم فولادی در منطقه ویژه خلیج‌فارس است.

باتوجه به مزایای منطقه خلیج‌فارس از جمله نزدیکی به دریا این منطقه بهترین مکان به منظور تجمیع فولادسازان کشورمان است.

از سویی رقابتی شدن و دستیابی به اهداف صادراتی افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ یعنی تولید ۵۵ میلیون تنی بهره‌گیری از توان تمامی فولادسازان کوچک و بزرگ کشور را می‌طلبد.

علاوه بر آن با توجه به زیرساخت‌های مناسب منطقه اقتصادی ویژه خلیج‌فارس، نزدیکی به دریا و تسهیل در حمل‌ونقل دستیابی به هدف صادراتی افق ۱۴۰۴ کشور نیز دور از دسترس نیست.

به‌نظر می‌رسد در شرایط کنونی که دروازه‌های ایران به روی کشورهای خارجی گشوده شده این اقدام فرصت مناسبی برای تمامی صنعتگران کشور است تا با استفاده از این فرصت طلایی در جهت تحقق اهداف صنعت فولاد و به منظور رقابتی شدن این صنعت گام‌های مهمی برداشته و با اجرایی کردن تمهیدات اندیشیده شده در این بخش از فرصت‌های موجود کشور استفاده کنند.