ایران پس از تحریم یکی از مهره‌های اصلی بازار نفت است، کشوری که تلاش دارد صادرات نفتش را افزایش دهد و البته نخستن گام‌ها را نیز در این زمینه برداشته است، اما وزیر نفت اگرچه از سهم 500 هزار بشکه‌ای خود در این بازار کوتاه نمی‌آید، حاضر به مذاکره برای تنظیم بازار است.

وزیر نفت ونزوئلا در هفته گذشته سعی کرده است پیش قدم ایجاد توافقی باشد که بهانه عربستان برای به هم نریختن بازار است، ریاض گفته بود که حاضر به همکاری برای بازگردندن نقش مدیریتی به اوپک است، اما به شرطی که غیراوپکی‌ها نیز وارد بازی شوند.

اگرچه موضوع برگزاری یک نشست اضطراری پس از بی‌نتیجه ماندن نشست عادی اوپک در سال گذشته مطرح شده بود، اما پیش از اقدامات اخیر ونوزئلا چندان جدی نبود و حالا نیز البته برگزاری چنین نشستی روی لبه تیغ است.

قیمت نفت امسال به پایین‌ترین حد خود از سال 2003 رسیده است و وزیر نفت ونزوئلا می‌گوید 6 کشور را راضی کرده تا یک نشست اضطراری آن هم بین اوپک و غیر اوپک برگزار شود.

دل‌پینو پس از اینکه مسکو را به مقصد تهران ترک کرده و با وزیر نفت ایران جلسه‌ای داشت، تصریح کرد که ایران، روسیه، عمان، عراق و برخی کشورهای نفتی دیگر از برگزاری یک نشست اضطراری حمایت می‌کنند.

عراق دومین تولید کننده بزرگ نفت اوپک است، کشوری که در ماه‌های گذشته با تمام قوا تولید خود را افزایش داده است و برنامه‌هایش برای افزایش تولید نفت جدی است و بنابراین در تنظیم بازار نقش موثری خواهد داشت.

ایران نیز در بین اوپکی‌ها در جایگاه سوم قرار می‌گیرد، کشوری که انتظار می‌رود در گزارش‌های ماه‌های آینده 500 هزار بشکه به تولید روزانه نفت خود افزوده باشد اما موافق نشستی برای تنظیم بازار است.

ایران اگرچه بارها در مواضع خود اعلام کرده است که حاضر نیست تلاش خود را برای بازپس‌گیری سهمی که تحریم‌ها از بازار نفت از چنگش درآورده، متوقف کند، اما به گفته زنگنه قرار نیست بازکشت 500 هزار بشکه‌ای ایران به این بازار نیز با بر هم ریختن بازار همراه شود.

وزیر نفت ایران یکی از مهم‌ترین ناراضیان نبود اراده در اوپک برای تنظیم بازار است و در گام اول طرح موضوع نشست اضطراری تاکید کرده بود که برگزاری چنین نشستی در نبود قصد برای تنظیم بازار بین تمام اعضا حتی می‌تواند بازار نفت را بیش از این آشفته کند، اما حالا زنگنه آماده شرکت در چنین نشستی است.

روسیه، در بین کشورهای غیراوپکی بزرگترین تولیدکننده نفت است، مهره قدرتمندی که پس از آمریکا و عربستان بیشترین مقدار نفت را تولید و البته صادر می‌کند، این کشوری است که می‌تواند در بازی قیمت نفت تاثیر زیادی را بگذارد و موافقت آن برای شرکت در جلسه‌ای با اوپکی‌ها و چاره اندیشی برای بازار مهم است.

عمان نیز نخستین تولیدکننده نفت بزرگ در خاورمیانه به عنوان کشوری غیر اوپکی به حساب می‌آید کشوری که انتظار می‌رود طی سال یش رو تولید نفت خود را افزایش دهد و بنابراین مهره مهمی در نشست اضطراری پیش‌بینی شده خواهد بود و البته وزیر نفت این کشور نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که اگر اوپک تعداد کمی از غیر اوپکی‌ها حاضر شوند تولید خود را 10 درصد کاهش دهند مشکل قیمت نفت حل خواهد شد.

اما در بین کشورهایی که ونزوئلا می‌گوید غول‌هایی هستند که با برگزاری نشست مشترک اضطراری موافق‌اند، نام یک کشور موثر و البته شاید متهم اول ریزش قیمت نفت خالی است، ریاض که مقصد بعدی وزیر نفت ونزوئلا در تور نفتی‌اش بود.

عربستان بزرگترین صادر کننده نفت است، کشوری که بخش زیادی از بودجه خود را از منابع نفتی‌اش تامین می‌کند و بنابراین کاهش درآمدهای نفتی‌اش تاثیر به سزایی را در تنظیم بودجه امسال آن گذاشته است، اما به نظر می‌رسد حاضر به کوتاه آمدن از تولید نفتش نیست، در حالکه حدود یک سوم نفت اوپک از سوی این کشور تولید می‌شود.

تلاش‌های ونزوئلا برای برقراری تفاهم با ریاض این‌بار به اندازه سایر نشست‌هایش نتیجه بخش نبود، اگرچه علی النعیمی، وزیر نفت عربستان می‌گوید نشست موفقی را با همتای ونزوئلایی خود داشته است و جو مثبتی بر این دیدار حاکم بوده، اما به نظر می‌رسد او هیچ صحبتی از توافق برای نشست اضطراری و توافق برای کاهش تولید به میان نیاورده است.

افزایش تولید نفت ایران س از برداشته شدن تحریم‌ها یکی از مسائلی است که عربستان پیش از این آن را برای توافق بر سر کاهش تولید نفت مهم تلقی کرده بود و معتقد بود تصمیم ایران بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نکته‌ای که شاید در سکوت این کشور در مقابل برگزاری نشست مشترک اوپک و غیر اوپک موثر بوده است، اگرچه عربستان پیش‌تر گفته بود که حاضر است در صوت وجود چنین تفاهمی بین اوپکی‌ها و غیر اوپکی‌ها در توافق برای تنظیم بازار مشارکت کند.

وزیر نفت ایران حالا می‌گوید حاضر است با عربستان یا هر کشور اوپکی دیگری مذاکره کند، اما درعین حال به نوشته‌های تحلیل‌گران نفتی اشاره می‌کند که حاکی از آن است که «کشوری» با هدف ضربه به ایران قیمت نفت را به عمد کاهش می‌دهد.

می‌توان گفت عربستان مهم‌ترین غایب تفاهم برای برگزاری نشست اضطراری مشترک است، کشوری که اگر در این نشست حضور نداشته باشد، احتمالا هرگز چنین نشستی برگزار نخواهد شد و یا بی‌فایده خواهد بود.