در این شرایط اصلی‌ترین علت افت تقاضای عراقی‌ها نسبت به خرید سیمان، کاهش بودجه این کشور به دلیل کاهش قیمت نفت عنوان می‌شود که به‌دنبال آن میزان پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وسازها نیز کاهش یافته، از این‌رو عراق میزان تعرفه گمرکی خود را به منظور جلوگیری از واردات بی‌رویه سیمان به این کشور کاهش داده است.

چندی پیش ابراهیم محمدرضازاده، رایزن بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در عراق به نقل از الدراجی، وزیر صنایع و معادن عراق بیان کرد: هیات وزیران عراق واردات سیمان را از ابتدای سال ۲۰۱۶م ممنوع کرده است.

حدود ۸۰ درصد صادرات سیمان ایران به عراق بوده و نبض این بازار در دست شرکت‌های سیمان ایران است.

در این سال‌ها با وجود ناامنی‌ها از بیشتر استان‌های کشور به عراق سیمان صادر می‌شده و حذف سیمان ایران از بازار عراق به معنای از دست دادن بازاری بزرگ تلقی می‌شود.

تولیدکنندگان معتقدند درحال‌حاضر نیاز عراق بیش از ۱۱میلیون تن سیمان است و جریان واردات عراق همچنان ادامه خواهد داشت زیرا آنها بر این باورند که اگر عراق با ۹۰درصد ظرفیت هم فعالیت کند باز هم برای ساخت‌وسازهای خود نیازمند سیمان وارداتی است.

مرتضی سیدصالحی، معاون مالی شرکت سیمان داراب نیز از اعلام چنین ممنوعیتی به وسیله دولت عراق اظهار بی‌اطلاعی کرده است.

بازار سیمان عراق همانند سال‌های گذشته برای صادرات ایران وجود دارد و ممکن است سهم صادرات سیمان کشور به عراق کاهش شدیدی پیدا کرده باشد اما حذف سیمان ایران از بازار عراق بیشتر شایعه است زیرا درحال‌حاضر کامیون‌های حامل سیمان ایران در مرز عراق تردد دارند.

وی با بیان اینکه ممنوعیتی از سوی عراق به ما اعلام نشده، گفته است افت قیمت نفت و کاهش درآمدهای نفتی بودجه عمرانی عراق را کاهش داده و همین امر باعث شده حجم صادرات سیمان کشور به عراق کمتر شود اما تاکنون هیچ موضعی از سوی دولت عراق به ما اعلام نشده است.

در همین زمینه نایب‌رییس اتحادیه صادرکنندگان اهواز نیز علت رکود و توقف صادرات سیمان را کاهش چشمگیر قیمت خرید این محصول از سوی کشور عراق عنوان کرده است.

صادق سواعدی با اشاره به از سرگیری صادرات سیمان پس از گذشت حدود ۱۰ روز پس از اربعین، اظهارکرده بازار صادرات سیمان پس از اربعین مناسب بوده است اما با کاهش قیمت خرید آن از حدود ۴۱ دلار به حدود ۳۶ دلار از سوی عراقی‌ها، بازار این محصول با رکود مواجه شد.

سواعدی گفته است تعداد قابل‌توجهی از تاجران به همین علت دست از خرید و صادرات سیمان کشیده‌اند و این مسئله منجر به وارد شدن خسارات چشمگیری به کارخانه‌های تولیدی و تاجران شد که البته نبود نقدینگی نیز مزید بر این علت است.

به بازار داخل بیندیشیم؟

افزایش میزان تعرفه گمرکی عراق، عامل افت میزان صادرات سیمان ایران به این کشور است.

رونق اقتصادی در کشور اصلی‌ترین عاملی است که منجر به پیشرفت صنعت سیمان کشور می‌شود، افزایش ساخت‌وسازها و قوت گرفتن پروژه‌های عمرانی در کشور میزان تقاضا را افزایش می‌دهد و این امر منجر به توسعه این صنعت خواهد شد.

در همین حال دبیر انجمن کارفرمایان سیمان اظهار کرد: میزان صادرات سیمان ایران به عراق کاهش یافته اما ممنوع نشده؛ میزان تعرفه گمرکی عراق ۱۰۰درصد است و به‌دلیل افزایش نرخ تعرفه میزان صادرات سیمان به این کشور کاهش پیدا کرده است.

عبدالرضا شیخان تصریح کرد: بودجه کشور عراق تحت‌تاثیر قیمت نفت است و بخش زیادی از درآمدهای آنها صرف مباحث دفاعی و امنیتی کشور می‌شود به همین دلیل پروژه‌های عمرانی در این کشور رونقی ندارد و میزان تعرفه‌ها نیز در این کشورافزایش پیدا کرده تا از تولید داخلی حمایت شود.

شیخان با بیان اینکه قیمت سیمان در دنیا تغییر کرده و در مجموع قیمت سیمان ایران۴۳ دلار در تن در مرز مبادله می‌شود، افزود: این موضوع که صادرات سیمان به عراق از طریق غیررسمی انجام می‌شود، اشتباه است و سیمان عراق از مرز پرویزخان، شلمچه و چزابه به این کشور صادر می‌شود.

وی گفت: صنعت سیمان وابستگی شدیدی به رونق اقتصادی دارد و به محض اینکه ساخت‌وساز رونق پیدا کند در صنعت سیمان نیز تاثیر مستقیم می‌گذارد یعنی تقاضا برای پروژه‌های عمرانی افزایش پیدا خواهد کرد؛ زمانی که درآمدهای ارزی دولت افزایش پیدا کند وضعیت اقتصادی کشور نیز رونق پیدا می‌کند و پروژه‌های نفتی و عمرانی فعال می‌شود و روی ساخت‌وسازهای شهری اثر می‌گذارد.

دبیر انجمن کارفرمایان سیمان ادامه داد: صنعت سیمان ایران وابستگی شدیدی به مواد تولیدکننده سیمان در داخل دارد و تحریم‌ها و دوران پساتحریم نیز در وضعیت این صنعت تاثیرگذار نبوده و تنها عاملی که روی پیشرفت این صنعت تاثیر زیادی می‌گذارد رونق اقتصادی کشور است.

گسترش بازار مصرف

بودجه کشور عراق به‌دلیل افت قیمت نفت کاهش پیدا کرده و پروژه‌های عمرانی در این کشور رونق ندارد از این‌رو این کشور تقاضای خود را برای مصرف سیمان کاهش داده است درواقع شرکت‌های تولیدکننده سیمان ایران باید تلاش بیشتری در جهت افزایش بازار مصرف انجام دهند و با گسترش بازارهای خود درصدد رفع مشکلات این صنعت باشند.

مدیر بهره‌برداری سیمان فارس خوزستان نیز معتقد است درحال‌حاضر سیمان ایران به عراق صادر می‌شود و این روند متوقف نشده است.

محمد متشرع اظهار کرد: این گفته‌ها که سیمان ایران به عراق صادر می‌شود، صحت دارد اما شرایط این کشور ناهمگون است و تاجران ایرانی مجوزهایی را از دولت عراق دریافت می‌کنند که برخی از این مجوزها با عوارض گمرکی و برخی نیز فاقد این عوارض است.

متشرع تصریح کرد: قیمت سیمان بین واحدهای مختلف تولیدکننده سیمان در کشور متفاوت بوده و یکی از مشکلات صادرات به عراق رقابت بین واحدهای تولیدکننده داخلی است.

به گفته متشرع در بخش‌های از عراق مانند کردستان در مرز پرویزخان به گمرگچیان حقوقی پرداخته نمی‌شود و به‌دلیل ارزان بودن قیمت نفت عراق بودجه این کشور پایین است و تقاضایی برای خرید سیمان در این کشور وجود ندارد.

مدیر بهره‌برداری سیمان فارس خوزستان ادامه داد: با درنظر گرفتن نرخ‌های سیمان کشور می‌توان میزان بازار تقاضا را گسترده کرد و با گشایش ال‌سی باید شرکت‌های تولیدکننده سیمان بازاریابی بیشتری را در حوزه سیمان انجام دهند تا میزان صادرات افزایش پیدا کند.

وی با اشاره به صحبت‌های معاون کل سازمان توسعه تجارت ایران پیرامون صادرات سیمان کشور به بنگلادش گفت: این کشور نیز خواستار سیمان و کلینکر ایران است و شرکت‌های تولیدکننده سیمان نیز از توانایی صادرات ۳۰۰ هزار تن سیمان در ماه به بنگلادش برخوردار هستند.