در اولین روز اجرای برجام اعلام شد هزار ال سی گشایش شد که البته با اما و اگر‌هایی روبرو شد و رئیس کل بانک مرکزی هم در جمع خبرنگاران اعلام کرد:« کار گشایش ال‌سی‌ها آغاز شده و این یک هزار ال‌سی به مرور فعال خواهند شد که بیشتر آن‌ها در زمینه مواد اولیه کارخانجات است.»

اما مدتی بعد خبرهایی از توقف گشایش ال سی‌ها شنیده شد که بررسی بیشتر حاکی از صحت این خبر بود.

با رفع تحریم‌ها، از مجموع 13 بانک تحریم شده، بانک‌های، (بانک) مرکزی، تجارت، رفاه کارگران، توسعه صادرات، سپه، پست بانک، صنعت ومعدن، ملت و ملی به سوئیفت متصل شدند اما گام دوم برای گشایش ال سی، ایجاد روابط کارگزاری توسط این بانک‌ها بود.

در همین رابطه یکی از مدیران ارشد نظام بانکی به ما گفت: برای ایجاد روابط کارگزاری و ‌اتصال به سامانه‌های کلرینگ یورو و کلرینگ دلار، ریسک‌های عملیاتی و تجاری، ریسک‌های نقدینگی، کفایت سرمایه و رعایت لیست‌های تحریمی موجود در فضای بین‌الملل، بررسی می‌شود. قطعاً کفایت سرمایه کنونی بانک‌ها و مطالبات معوق یکی از موانع ایجاد روابط کارگزاری است.

رئیس کل بانک مرکزی در سخنرانی دو روز پیش خود، با بیان اینکه فعلا مشکل برقراری ارتباط‌ با بانک‌های خارجی از ناحیه خود سیستم بانکی است، تصریح کرد: این مساله باید اصلاح شود. اگر صورت‌های مالی منطبق با استانداردهای بین المللی بود و مقررات از نظر آنها رعایت شد، مشکلی برای ارتباط با بانک‌های ایرانی وجود ندارد.

وی با بیان اینکه در شبکه بانکی استاندارد IFAS رعایت نمی‌شود، گفت: این موضوع در یک ماه گذشته مورد بررسی قرار گرفته و به یک فرمت مشخص رسیده است و به سیستم بانکی ابلاغ کرده‌ایم. امیدواریم صورت‌های مالی بانک‌ها از این پس طبق فرمت جدید ارائه شود.

به گفته وی در صورت اجرایی شدن این فرمت جدید در شرایط پسا‌تحریم مانعی برای احیای روابط بین المللی نخواهیم داشت.

همانطور که گفته شد، پیش‌زمینه گشایش ال سی، برقراری سوئیفت و روابط کارگزاری است و به اذعان رئیس کل بانک مرکزی ایجاد روابط کارگزاری هم‌اکنون با مشکل روبرو است که البته این مشکل از ناحیه بانک‌های داخلی است.

در چنین شرایطی بانک‌های رفع تحریم شده نمی‌توانند فرایند گشایش ال سی را انجام دهند، البته بانک‌هایی که تحریم نبوده و روابط کارگزاری خود را حفظ کرده‌اند، امکان گشایش ال سی خواهند داشت اما این امکان در شرایط قبل از رفع تحریم‌ها هم برای این بانک‌ها وجود داشته است.

جا دارد مسئولان بانک مرکزی برای روشن‌تر شدن مساله، گزارشی از فرایند ایجاد روابط کارگزاری با بانک‌های خارجی و تعداد گشایش‌های ال سی در این مدت را ارائه کند.