چند سالی می‌شود که با تصمیم شورای عالی کار، پرداخت بن کارگران و مشمولان قانون کار به عنوان مزایای جانبی شغل به صورت نقدی صورت می‌گیرد و کارفرمایان به همراه حقوق و دستمزد ماهیانه افراد، مبلغ بن نقدی را نیز به آنها می‌پردازند. آخرین رقمی که برای کارگران به عنوان بن نقدی ماهیانه در نظر گرفته شد که تا پایان همین ماه اعتبار دارد، مبلغ ۱۱۰ هزارتومان است.

در طول سال‌های گذشته این رقم مرتبا به صورت سالیانه افزایش داشته و انتظار می‌رود در هفته‌های آینده نیز شورای عالی کار در قالب بسته جدید حقوق و دستمزد مشمولان قانون کار، رقم دیگری را به عنوان بن نقدی در نظر گرفته و به تصویب برساند. اگر روال مانند سال‌های گذشته باشد، احتمالا مبلغ بن نقدی سال ۹۵ نباید بیشتر از ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در ماه باشد.

بن کارگری پیش از این و تا چند سال قبل به صورت غیرنقدی بوده و مشمولان دریافت بن به صورت دوره‌ای و ماهیانه از طریق برخی فروشگاه‌ها اقدام به دریافت اقلام مصرفی خانوار می‌کردند. از اشکالات روش پرداخت غیرنقدی بن به کارگران این بود که شاید فرد متقاضی دریافت اقلام تعیین شده به عنوان بن دوره‌ای نبوده و نیازهای دیگری داشته است. همچنین به دلیل نیاز برخی کارگران به نقدینگی، برخی دلالان و سودجویان بن‌های کارگری را با کسر درصد از آنها خریداری می‌کردند.

پیشنهاد بازگشت سیستم توزیع بن غیرنقدی

از اینرو بعد از آن که  شورای عالی کار پرداخت بن را به صورت نقدی تصویب کرد با این امید که افراد با دریافت مبالغ به صورت نقدی و ماه به ماه، هر آنچه که خود لازم دارند از بازار خریداری کرده و یا رقم بن خود را در محل دیگری هزینه نمایند. اما حالا مطرح می‌شود، ۱۱۰ هزارتومان بن نقدی رقمی نیست که در زندگی افراد نقش موثری داشته باشد و با آن نهایتا شاید بتوان چند کیلو برنج خریداری کرد.

حالا برخی مقامات کارگری عنوان می‌کنند اگر روش بن غیرنقدی احیا شود، می‌توان در قالب تعاونی‌های فراگیر ملی تخفیفات مناسبی را در اختیار کارگران برای تامین مایحتاج و اقلام مورد نیاز خود قرار داد. اگر در گذشته سوء استفاده‌هایی از بن کارگری شده، نمی‌توان اصل کار را کنار گذاشت.

هادی ابوی با بیان این مطلب که هم اکنون فاصله زیادی بین معیشت، خط فقر و دستمزد شاغلان وجود دارد گفت: پیشنهاد این است که از طریق شورای عالی کار برای ترمیم وضعیت دریافتی و حقوق و دستمزد نیروی کار و همچنین معیشت خانوار، در پرداخت بن کارگران آن هم به صورت غیرنقدی، تصمیمات بهتری اتخاذ شود.

عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران اظهار داشت: اگر شرایط پرداخت بن کارگران به صورت غیرنقدی فراهم باشد دیگر نگرانی تزریق یکباره نقدینگی به بازار و دامن زدن به تورم هم وجود نخواهد داشت. علاوه بر این، پرداخت بن غیرنقدی می‌تواند به تقویت تولید و فروش محصولات داخلی منجر شود.

۱۱۰ هزارتومان قدرت خرید ندارد

ابوی خاطرنشان کرد: ممکن است افزایش سالیانه حداقل دستمزد اندکی بر تورم تاثیر داشته باشد ولی کمک‌های معیشتی و کالایی می‌تواند منجر به رنگین تر شدن سفره کارگران شود. در قالب ایجاد تعاونی‌های فراگیر ملی به دنبال حمایت‌های معیشتی موثر از خانوارهای کارگری کشور هستیم.

این مقام مسئول کارگری کشور تاکید کرد: البته پیشنهاد بازگشت سیستم توزیع غیرنقدی بن کارگری به معنای توزیع کوپنی کالا نیست ولی به هر حال باید در راستای حمایت از معیشت نیروی کار اقداماتی صورت گیرد. باید ساز و کار حمایت مناسب از معیشت نیروی کار فراهم شود.

وی ادامه داد: افزایش بن نقدی کارگران به ۱۱۰ هزار تومان در سال جاری قدرت خرید چندانی نداشته و اگر بتوان اینگونه حمایت‌ها و مزایای جانبی کارگران را به صورت غیرنقدی دنبال کرد، احتمالا بهتر خواهد بود. فرد نمی‌تواند خرید چندانی با ۱۱۰ هزارتومان آن هم با قیمت‌های بازار آزاد داشته باشد.

عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران با تاکید بر اینکه بسیاری از کارگران شاغل در صنوف و بخش خدماتی کشور هم اکنون از دریافت مزایای جانبی شغل مانند بن نقدی محروم هستند، افزود: با رقم فعلی بن نقدی نهایتا بتوان یک مقدار برنج از بازار آزاد خریداری کرد ولی در قالب بن غیرنقدی می‌توان امکان ارائه تخفیفات را نیز برای کارگران و مشمولان قانون کار فراهم کرد.