ورود نقدینگی جدید به بازار سرمایه از ابتدای دی ماه شرایط متفاوتی را رقم زده به نحوی که بورس تهران تا دیروز به ارزش بازاری حدود 335 هزارمیلیارد تومان رسید که هر چند از ابتدای دی‌ماه این سرفصل بیش از 69 هزارمیلیارد تومان افزایش داشته اما طی روزهای اخیر و به ویژه از ابتدای هفته جاری تغییر محسوسی را تجربه نکرده است.

بررسی از روند حرکتی شاخص کل بورس و نقدینگی موجود در بازار از ابتدای دی ماه نشان از آن دارد که در اوایل زمستان روند کم‌نوسانی در بازار حاکم بود و با افزایش امیدواری‌ها و اخبار خوش مذاکرات، شاهد ورود نقدینگی به بازار بودیم که در آستانه اعلام اجرایی شدن برجام بین ایران و غرب تحلیل‌های مختلفی برای توجه دوباره سهامداران به بازار و ورود نقدینگی تازه مطرح شد که می‌توان تاثیر مستقیم این موضوع را در شتاب و سرعت بالای رشد شاخص کل بورس و ورود حجم نقدینگی مشاهده کرد.

این روند در 28بهمن ماه با عرضه اولیه سهام پتروشیمی فجر به اوج خود رسید؛ به‌طوری‌که در این روز 185میلیارد تومان نقدینگی سهامداران خُرد به بازار وارد شد. به‌طور کلی در مجموع دو ماه ابتدایی زمستان، حدود 1400 میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بورس شد. اما این روند از اوایل اسفند‌ماه تا حدودی متوقف شد و سرعت ورود نقدینگی کاهش و در برخی مواقع به خروج نقدینگی نیز انجامید که این مساله روند کم‌نوسان و متعادل شاخص کل بورس را در بر داشت. بر این اساس از اواخر بهمن‌ماه سال جاری تا‌کنون شاخص کل بورس روند تقریبا باثباتی داشته و نزدیک به کانال 78 هزار واحدی در حال نوسان بوده است.

اما در این پروسه نوسانات نقدینگی به‌طور خلاصه می‌توان عنوان کرد که روند صعودی بازار سرمایه طی چند وقت اخیر به دلیل ورود نقدینگی جدید به بورس و در پی آن افزایش حجم و ارزش معاملات روزانه شکل گرفته و به نظر می‌رسد رشد قیمت سهام اغلب شرکت‌ها به دلیل بهبود وضعیت سودآوری آنها نبوده است. مهم‌ترین سوالی که پیش روی فعالان این بازار قرار می‌گیرد آن است که آیا نقدینگی فعلی در بازار پایدار می‌ماند یا با سرعتی که وارد شده از بازار خارج می‌شود؟

نوسانات مقطعی و هوشمندانه

در این راستا شاهین شایان آرانی از فعالان بازار سرمایه معتقد است: در شرایط فعلی آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که نقدینگی کافی در بازار سرمایه وجود دارد، حال آنکه نمی‌توان به‌طور قطع نسبت به وضعیت بنیادی صنایع اظهار نظر کرد.

وی در ادامه اظهار کرد: قبل از اجرایی شدن برجام و رفع تحریم‌ها، بازار سرمایه با رکود شدیدی مواجه بود که در این میان قیمت‌ها به کف‌های خود رسیده بود و در انتظار کوچک‌ترین خبر مثبت برای خروج از این دوران بود که هر چه به اعلام نتایج مذاکرات هسته‌ای نزدیک‌تر شدیم، شوق و امید به آینده روشن بورس شدت گرفت که به ورود نقدینگی به بازار ختم شد.

وی علت اصلی این موضوع را پدیده روانی مثبت شکل گرفته دانست و گفت: در این شرایط بسیاری از سرمایه‌گذاران به امید بهبود وضعیت اقتصادی کشور و بالطبع کسب سود، اقدام به خرید سهام کردند که ماحصل آن رفتار کش‌مانند بازار و واکنش به هر خبر مثبت یا منفی بود که این روند بدون هیچ اتفاق واقعی و بنیادی برای شرکت‌های فعال در بورس، هر روز با شدت بیشتری دنبال شد.

به گفته شایان‌آرانی، هر چند که در حال حاضر صنایع و گروه‌های مختلف بازار با ابهام‌های مختلفی مواجه هستند، اما خوش‌بینی فعالان بازارسرمایه نسبت به افزایش سودآوری شرکت‌ها پس از توافقات و رفع تحریم‌ها و افزایش نقدینگی در بورس باعث شده تا نمادهای مختلف بازار با افزایش تقاضا و قیمت مواجه شوند؛ به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود با توجه به میزان تقاضا و نقدینگی فعلی موجود در بورس، احتمالا روند فعلی بازار سرمایه تا مدتی دیگر همچنان ادامه داشته باشد.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: اما تثبیت تداوم و حفظ نقدینگی در بازار تنها در سایه وجود اتفاق مثبت در اقتصاد کشور و همچنین ورود منابع جدید به شرکت‌ها و در نهایت افزایش سودآوری و تعدیل مثبت در EPS آنها صورت خواهد گرفت و در غیر این صورت شاهد تشکیل یک حباب قیمتی در بورس خواهیم بود که اخیرا این رشد بی‌رویه و غیر‌منطقی شدت بیشتری از گذشته به خود گرفته است.

شایان‌آرانی در ادامه افزود: نوسانات اخیر بازار نیز به دلیل هوشمندی بازار رخ داده و به گونه‌ای در حال اصلاح است که نگرانی چندانی نداشته و باید منتظر بود تا اصلاحات مقطعی آن به اتمام برسد.

وی یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش نقدینگی اخیر را پدیده فصلی دانست و گفت: به‌طور تاریخی همیشه در اسفندماه شاهد جمع‌آوری نقدینگی از سوی حقیقی‌ها و افزایش فروش از این سمت هستیم که این موضوع نیز مقطعی خواهد بود.

در بازار چه گذشت؟

در جریان معاملات روز گذشته هر چند تمامی شاخص‌های با اهمیت بازار به‌جز شاخص بازار اول با روندی مثبت دنبال شدند اما حجم و ارزش کل معاملات با کاهش مواجه شد؛ در مجموع دیروز بیش از 982میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش 312 میلیارد تومان داد و ستد شد که نسبت به معاملات روز دوشنبه، کاهش 33درصدی حجم و 26 درصدی ارزش را تجربه کرد. همچنین در این روز شاخص کل هم‌وزن با 0/16 درصد افزایش، شاخص سهام آزاد شناور با 0/11 درصد افزایش، شاخص بازار دوم با 0/61درصد افزایش و در مقابل شاخص بازار اول با 0/11 درصد کاهش روبه‌رو‌ شد.

در این روز بیشترین حجم و ارزش معاملات بر دوش نمادهای خودرویی بود به‌طوری‌که حدود 84میلیون سهم ایران خودرو به ارزش 299/2 میلیارد ریال و 93 میلیون سهم سرمایه‌گذاری رنا به ارزش 264/7 میلیارد ریال معامله شد که به این ترتیب صنعت خودرو به‌عنوان برترین گروه دیروز شناخته شد.