ترس بازار از افزایش قیمت‌ها و البته تلاش برای حداکثر استفاده از سهمیه بهین‌یاب در سال جاری را باید از دلایل اولیه این رشد حجم معاملات به‌شمار آورد که می‌تواند حجم عرضه‌ها را در بازار داخلی افزایش دهد.

در هفته گذشته حجم معامله هفتگی پلیمرها در بورس کالای ایران به رقم تعجب برانگیز 68 هزار و 194 تن رسید که با توجه به نمودار معاملات و با توجه به آرشیو بورس کالای ایران، بالاترین حد در یک سال اخیر را شامل می‌شود البته این تمام ماجرا نیست. در آمارهای بورس کالای ایران انواع OFF نیز تا هفته‌های اخیر در لیست معاملات پلیمرها ثبت شده است زیرا هنوز به بازار فرعی وارد نشده بودند و در بازار اصلی مورد معامله قرار می‌گرفتند. در سال گذشته در فاصله زمانی 9 تا 14 اسفندماه، حجم معامله پلیمرها برابر با 70 هزار و 301 تن بوده ولی در صورت حذف انواع OFF در این بازه زمانی، حجم معامله پلیمرها به 67 هزار و 765 تن خواهد رسید.

به عبارت ساده‌تر در هفته گذشته حجم معامله هفتگی پلیمرها به بالاترین حد در سال‌های اخیر دست پیدا کرده که خود سیگنال بسیار مهمی برای این بازار به‌شمار می‌آید. احتمال افزایش قیمت‌ها در بورس و بازار، ترس فعالان بازار از عدم تغذیه واحدهای تولیدی فعال در تعطیلات، ابهام درخصوص افزایش مجدد قیمت ارز و همچنین نرخ‌های جهانی، تردید از رشد قیمت‌های پایه و همچنین امید به کسب سود برای خرید در سال جاری و فروش در سال آینده و نیز استفاده از ارزش زمانی پول در تعطیلات پیش‌رو مواردی است که به جهش حجم معاملات منتهی شد. البته تقویت عرضه‌های سلف، سلف – مچینگ و نقدی – مچینگ که به رشد عمومی عرضه‌ها منتهی خواهد شد را نیز باید در رشد حجم معاملات موثر دانست. نکته دیگر را باید سهمیه خرید در بورس کالا دانست زیرا اگر خریداران در روزهای پایانی سال از سهمیه‌های بهین‌یابی خود استفاده نکنند، دیگر امکان استفاده نخواهد داشت و اصطلاحا خواهد سوخت. با توجه به این موارد و البته با نگاهی به شرایط معاملاتی سال‌های اخیر، همه ساله در روزهای پایانی سال و دقیق‌تر در دومین هفته اسفندماه حجم معاملات به‌صورت سنتی جهش پیدا می‌کند، هرچند این رخداد در سال‌های 91 و 92 تجربه نشد.

به تفکیک انواع و گریدهای مختلف پلیمرها در بورس کالای ایران باید گفت که در هفته گذشته با توجه به جهش تقاضا، بسیاری از گریدها با رشد قیمت رو‌به‌رو شدند تا جایی که می‌توان متوسط قیمت‌های هفته گذشته را با کمی اغماض با رشدی بیش از 1/ 8گزارش کرد که قطعا رقم بزرگی به‌شمار می‌آید. گریدهای سنگین فیلم، PVC و سنگین اکستروژن بیشترین رشد قیمتی و سنگین بادی، کمترین رشد قیمت‌ها را تجربه کردند. با توجه به این شرایط از هم اکنون سیگنالی برای رشد قیمت‌ها به بازار صادرشده ولی با توجه به شرایط پیش‌رو، به احتمال قوی در کوتاه‌مدت خودنمایی نخواهد کرد. برآوردهای «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که متوسط قیمت‌های هفته گذشته یعنی فاصله بین 8 تا 13 اسفند به نسبت هفته پیش از آن 8/ 1 درصد رشد داشته ولی در مقایسه با فاصله زمانی بین 24 تا 29 بهمن ماه فاصله چندانی را نشان نمی‌دهد. به عبارت ساده‌تر در معاملات هفته گذشته، کاهش قیمت‌های پایه در دو هفته اخیر مستهلک شده است.

نوسان قیمت دلار را باید جدی گرفت زیرا با نزدیک‌تر شدن به تعطیلات پتانسیل رشد جدیدی را تجربه می‌کند تا جایی که در برخی از گمانه‌زنی‌های معتبر، از جهش سریع قیمت‌ها به بالاتر از 3500 تومان و البته تثبیت آن در همین نرخ‌ها نیز صحبت به میان آمده است. از طرف دیگر دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کننده ارز اغلب نیازهای مالی خود را برای پایان سال جاری پوشش داده و حتی به نظر می‌رسد منابع مورد‌نیاز برای پرداخت یارانه نیز تأمین شده است. با توجه به این شرایط شاید از عرضه‌های سنگین دولتی دیگر خبری در‌میان نباشد و البته با توجه به عدم گشایش‌های واقعی در سطح بین‌المللی برای سیستم مالی کشور (به‌رغم اظهارنظرهای پراکنده برخی افراد) به نظر نمی‌رسد خبر خاصی در بازار ارز در بخش عرضه‌ها رخ دهد یعنی قیمت‌هایی بالاتر شاید توجیه اقتصادی داشته باشد.

در بازار داخلی پلیمرها در هفته‌ای که گذشت، قیمت‌ها وضعیت مبهمی پیدا کردند زیرا ابتدای هفته رشد قیمت و پایان آن کاهش نرخ را تجربه کردیم تا جایی که می‌توان متوسط قیمت‌ها را با صعودی آرام ترسیم کرد. با توجه به کاهش حجم معاملات در هفته‌های گذشته و به‌طور دقیق‌تر در 24 تا 28 بهمن ماه و البته فاصله زمانی بین معامله در بورس کالا تا تحویل در انبار تهران یا شهرستان‌ها، حجم عرضه‌ها در بازار داخلی کاهش یافت که در کنار نوسان قیمت ارز و حتی کاهش قیمت‌های پایه، به افزایش قیمت‌ها منجر شد. این نوسانات خلاف جهت قیمت‌ها در بورس کالا را باید جدی گرفت زیرا نشان می‌دهد که این بازار از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است و نمی‌توان با لحاظ کردن چند فاکتور محدود و مشخص، برای کل بازار تعیین تکلیف کرد. البته در پایان هفته گذشته و با افزایش حجم عرضه‌ها در بازار آزاد، قیمت‌ها مجددا در مسیر کاهش قرار گرفت و با توجه به روند عمومی و صلبیت (‌گرانروی یا ویسکوزیته بالا) نوسان قیمت‌ها در بازارهای کالایی می‌توان به ادامه این شرایط در روزهای پیش‌رو نیز امیدوار بود، هرچند که جهت‌گیری کلی قیمت‌ها در بورس کالا چیز دیگری باشد.

در بازارهای جهانی قیمت نفت شرایط نسبتا آرامی دارد، هرچند که با جهت‌گیری‌های متناقضی در روزهای اخیر نوسان کرده ولی باز‌هم کف قیمتی 30 دلار را هم برای نفت خام آمریکا و هم برنت حفظ کرده است. این در حالی است که در روزهای اخیر رشد نسبی قیمت‌ها شرایط محسوسی به خود گرفته تا جایی که نفت برنت به سطوحی بالاتر از 37 دلار در هر بشکه نیز رسیده است. از طرف دیگر قیمت اولفین‌ها مخصوصا اتیلن در بازارهای جهانی رشد داشته که می‌تواند به افزایش قیمت تمام‌شده بخش بزرگی از محصولات پتروشیمی همچون پلی‌اتیلن‌ها منجر شود. البته قیمت پروپیلن کاهشی بوده ولی به نسبت یک استثنا به‌شمار می‌رود. در نهایت می‌توان در شرایطی از افزایش قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی خبر داد که این رشد نرخ‌ها می‌تواند ادامه داشته باشد. با توجه به نوسان ناچیز قیمت دلار در فاصله دو هفته اخیر و همچنین رشد نرخ‌های جهانی شاید جهت‌گیری جدید قیمت‌های پایه مسیر جدیدی را در پیش بگیرد.