طی چند سال گذشته موضوع صادرات فرش ماشینی جایگاه خود را در بازارهای هدف پیداکرده و هرسال هم رشد مطلوب و قابل توجهی داشته است و حالا با شرایط جدید بین‌المللی کاشان نیز باید عزم خود را برای تصاحب بیشتر بازارهای دنیا جزم کند.

شروع صادرات از امریکا

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان می‌گوید: ۸۰ درصد تولید و اشتغال کاشان در حوزه فرش ماشینی و صنایع وابسته به آن مانند ریسندگی‌ها است، به طوری که حدود ۶۰درصد خدمات بانکی، حمل‌ونقل و رستوران‌ها درحاشیه فرش ماشینی فعالیت می‌کنند.

محمود تولایی بیان اینکه صادرات فرش ماشینی کاشان از امریکای لاتین شروع شده به طوری که درحال حاضربه ۴۰ کشوردنیا صادر می‌شود، می‌افزاید: عمده صادرات فرش ماشینی کاشان به کشورهای استرالیا، بلژیک، ترکیه، آلمان، انگلیس، چین، کشورهای همسایه (پاکستان، عراق، افغانستان) و کشورهای شمالی انجام می‌شود.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان ادامه می‌دهد: حدود ۸۰ درصدصادرات فرش کشور از کاشان انجام می‌شود زیرا ماشین‌آلات کاشان بروزتر از ماشین‌آلات شهرهایی است که به تازگی در حال بروزرسانی هستند. تولایی درباره مشکلات صادرکنندگان بیان می‌کند: مشکلاتی که صادرکنندگان فرش کاشان دارند، از نوع مشکلاتی است که بقیه صنایع با صادرات دارند، یعنی نمی‌توان گفت صادرکنندگان فرش مشکل خاصی دارند. اما در مجموع امروزه همه واحدهای تولیدی با مشکل نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنند.

کسب بازارهای صادراتی

وی با اشاره به اینکه صادرکنندگان برای به‌دست آوردن بازارهای صادراتی تلاش می‌کنند، تاکید می‌کند: متاسفانه هزینه بازاریابی و حضور در بازارها، هزینه بالایی است، به طور طبیعی هر صادرکننده‌ای با توان و امکاناتی که دارد دربازارها می‌تواند حضور پیدا کند و برای بسیاری از آنان سخت است، اما تلاش خود را می‌کنند که دربزرگترین نمایشگاه دنیا(در زمینه فرش ماشینی) که در آلمان برگزار می‌شود، شرکت کنند.

به گفته رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان، در چند سال گذشته بیش از ۳ یا ۴واحد تولیدی از ایران در این نمایشگاه شرکت نمی‌کرد، اما درسال جاری بیش از ۲۴واحد که بیشتر از واحدهای کاشان هستند، در نمایشگاه‌ها حضور پیدا کردند و تولیدات خود را فعالانه عرضه کردند.

تولایی اظهار می‌کند: برای رسیدن به جایگاه مطلوب صادرات در بازارهای جهانی، باید برنامه‌هایی مانند شناخت بازار، کادرسازی (کادری که توانایی شناخت بازار و مذاکره داشته باشد) و سیستم پشتیبانی که بازارهای بین‌المللی را از خط تولید و دستوری که مدیریت برای فروش کالا می‌دهد، تبعیت کنند تعریف کرد. وی ادامه داد: سیستم تولید صادراتی باید با سیستمی که برای داخل کشور کالا تولید می‌کند، متفاوت باشد.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان می‌گوید: به عنوان فعال اتاق بازرگانی کاشان تلاش می‌کنیم دوره‌هایی که مورد نیازصادرکنندگان است مثل دوره‌های تخصصی را با استادان حرفه‌ای برگزار کنیم تا صادرکنندگان بتوانند در این بخش کادرسازی کنند.
وی با بیان اینکه خوشبختانه کاشان در تولید فرش مشکلی ندارد، می‌افزاید: برای افزایش صادرات باید تسهیلات ایجاد شود تا واحدهای تولیدی با توانمندی‌ها، حضور فیزیکی در نمایشگاه‌ها و بازارها و نیروهای متخصص، بتوانند بر افزایش صادرات موثر باشند. اگر شرایط و امکانات بیشتری درزمینه صادرات فرش به وجوداید هرسال حدود ۲۰ درصد افزایش صادرات خواهیم داشت.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان تصریح می‌کند: گاهی مواقع دیده شده ارزش کالاها به دلیل کاهش نفت، مشکلات اقتصادجهانی و مشکلات اقتصادی منطقه کاهش پیدا کرده است. ممکن است در حال حاضر بیشتراز سال گذشته صادرات انجام شود اما میزان ارزش دلاری که محاسبه می‌شود، کاهش یابد.

تولایی بیان می‌کند: چند سال گذشته تولیدکنندگان علاقه‌مند بودند کالاهای‌شان را با نرخ‌های بالاتری اعلام کنند که بتوانند جایزه صادراتی دریافت کنند، بنابراین این تغییراتی که درآمار و ارقام تولیدات و صادرات دیده می‌شود با واقعیت‌های میدانی مطابق نیست.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان با اشاره به اینکه لغو تحریم‌ها می‌تواند برای کسانی که ارتباط با خارج دارند بسیار موثر باشد خاطرنشان می‌کند: لغو تحریم‌ها تاثیرگذارترین مولفه بر تجارت بین‌الملل است، البته ممکن است برتجارت داخلی هم تاثیر داشته باشد ولی در تجارت بین‌المللی به طور مستقیم بسیار موثر است.

صادرات فرش‌های قدیمی

مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران با بیان اینکه حدود ۸۰ درصد فرش کاشان در داخل ایران مورداستفاده قرار می‌گیرد، می‌گوید: فرش‌های کارکرده و کهنه که نقش‌های خوبی دارند بیشتر صادر می‌شوند. با توجه به کیفیت و طرح‌های سلیقه‌ای که در فرش کاشان وجود دارد این کالا خود را با نیازهای بازارهای داخلی منطبق کرده و به همین دلیل زمینه بسیار خوبی برای اشتغال فراهم شده است.

محمدرضا عابد می‌افزاید: البته صنعت فرش‌بافی در استان‌های همجوار کاشان مانند یزد هم رونق دارد. یزد یکی از مناطقی است که فرش مشابه کاشان را با رنگ‌آمیزی‌های مختلف در بازار عرضه می‌کند ولی کاشان زمینه بسیار خوبی برای بازار داخلی دارد.

مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران با بیان اینکه ارزش صادرات فرش کاشان در آمار گمرک به طور دقیق مشخص نیست که چند درصد از صادرات متعلق به این شهر است، تصریح می‌کند: یک آمار کلی درباره صادرات فرش ارائه می‌شود ولی با توجه به مشاهداتی که در بازار وجود دارد حدود ۱۰ درصد فرش‌های صادراتی کهنه کشور از کاشان صادر می‌شود.

عابد ادامه می‌دهد: بیشترین صادرات فرش کاشان به کشورهای اروپایی است. باید تلاش شود که زمینه صادرات فرش کاشان در بازارهای جهانی افزایش پیدا کند. ۳عامل طرح و نقش، رنگ‌آمیزی و کیفیت مواد اولیه فرش می‌تواند زمینه‌ساز حضور در بازارهای جهانی باشد.

مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران اظهار می‌کند: صادرکنندگان فرش کاشان به طور مستقیم صادرات ندارند، تاجرانی که فرش کاشان را صادر می‌کنند از مراکز استان‌هایی مثل تهران اقدام به این کار می‌کنند. متاسفانه صادرکننده خاصی در کاشان نداریم که به طور مستقیم صادر کند.

نکته پایانی

به گفته کارشناسان، در زمینه صادرات فرش، باید فعالیت بیشتری داشت چرا که فرش دستباف ایرانی در جهان زبانزد است و از لحاظ تولید نیز مشکلی در این زمینه وجود ندارد. این در حالی است که دولت نیز باید حمایت‌های لازم را از این هنر-صنعت ایرانی داشته باشد. همچنین صادرکنندگان باید حضور فعال‌تری در بازارهای داخلی و خارجی داشته باشند و تلاش کنند نیاز و سلیقه مخاطبان بازارها را شناسایی کنند و با کمک مسئولان تبلیغات فرش را همسو با بازارهای هدف در جهان گسترش دهند.