هر سال بخش قابل توجهی از ثبت سفارش‌ها به واردات واقعی منجر نمی‌شود. از سوی دیگر ثبت سفارش به گفته فعالان بخش خصوصی یکی از مراحل دست و پاگیر تجارت است که حذف آن می‌تواند به تسهیل تجارت منجر شود.

ولی‌الله افخمی راد، رئیس سازمان توسعه تجارت، مدتی پیش عنوان کرد: «مطمئناً در سال 95 که فضای بین‌المللی بهتر خواهد شد، رابطه ما با بانک‌ها یک روال متعارفی برگردد، ضرورتی نخواهد داشت که ما خیلی از موارد مثل ثبت سفارش را داشته باشیم. اینها را می‌توان حذف کرد.»،

اما بخش خصوصی کشور چه دیدگاهی درباره حذف ثبت سفارش دارد؟

مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به اینکه ثبت سفارش برای آمارگیری مؤثر است و اثر دیگری ندارد، درباره تأثیر حذف احتمالی ثبت سفارش گفت: با این کار فرآیند تجارت تا حدودی تسهیل می‌شود. پدرام سلطانی، نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران، نیز ضمن موافقت با حذف ثبت سفارش کالاهای وارداتی که مدتی پیش سازمان توسعه تجارت هم اعلام کرد اجرایی شدن آن امکان‌پذیر است، گفت: سند ثبت سفارش یک سند یا مجوز زائد است.

پرسش دیگر این است که به چه علت هر سال بخش قابل توجهی از ثبت سفارش‌ها به واردات واقعی منجر نمی‌شود؟

محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات و عضو اتاق بازرگانی در این باره گفت: این موضوع می‌تواند چند علت اصلی داشته باشد. یکی از این دلایل این است که شرکت‌ها به دلیل نگران بودن از وضعیت آینده ممکن است خیلی اوقات ثبت سفارش انجام دهند تا بعد اگر در شرایطی خاص نیازمند کالا بودند بتوانند آن را به موقع به واحدهای تولیدی خود برسانند؛ بنابراین ممکن است به دلیل نگرانی ثبت سفارش انجام شود، اما بعدا واردات صورت نگیرد.

او در ادامه اظهار کرد: نکته بعدی این است که عملا ثبت سفارش به معنی ورود کالا نیست. چون ثبت سفارش یک فرآیند قانونی نیست که شما را ملزم کند به اینکه تعهدتان را اجرا کنید. شما ثبت سفارش‌تان را انجام می‌دهید، اما ممکن است به علت زمان‌بر بودن آن به هر دلیلی از وارد کردن کالا منصرف شده باشید یا آن کالا را در داخل تهیه کرده باشید. به همین دلیل بسیاری اوقات ثبت سفارش انجام می‌شود، ولی واردات صورت نمی‌گیرد. این موضوع امری عادی و معمولی است و هیچ جای نگرانی وجود ندارد.

لاهوتی همچنین عنوان کرد: من فکر می‌کنم ثبت سفارش یک ابزار برای کنترل واردات در شرایط خاص است که دولت‌ها حاضر نیستند آن را از دست بدهند. در زمانی که کشور با وفور ارز مواجه بود، همه کالاها به‌راحتی ارز 1226 را دریافت می‌کردند، کالا قبل از اینکه ثبت سفارش شود، در گمرک وارد می‌شد، ظرف یکی - دو روز ثبت سفارش می‌شد، ترخیص می‌شد و ارز آن هم تأمین می‌شد، ولی موقعی که با مشکل ارز مواجه شدیم، دولت توانست از این طریق کالاها را رده‌بندی کند و خیلی از کالاها اولویت 10 شدند که اول به آنها به‌سختی ارز تعلق می‌گرفت و بعدا گفته شد دیگر کلا ارز را به آن تخصیص نمی‌دهیم.

او در ادامه گفت: من فکر می‌کنم ثبت سفارش به ابزاری برای مدیریت ارز کشور و تأمین منابع ارزی تبدیل شده است. به همین دلیل دولت هم چندان به از دست دادن این ابزار علاقه‌مند نیست، وگرنه ثبت سفارش عملا یکی از فرآیندهای دست و پاگیر واردات و یکی از ایستگاه‌های بازدارنده است که در فضای کسب و کار کشور هم تأثیرگذار است؛ یعنی در رده فضای کسب و کار که بازرسی‌های بین‌المللی تشخیص می‌دهند و اعلام می‌کنند، ثبت سفارش هم یکی از موارد دست و پاگیر است که برداشته شدن آن چندان تغییری در موضوع ممنوعیت یا آزاد بودن واردات ایجاد نخواهد کرد، ولی دولت‌ها چندان علاقه‌مند به از دست دادن این موضوع نیستند.

لاهوتی سپس درباره نظر بخش خصوصی راجع به حذف ثبت سفارش اظهار کرد: حذف ثبت سفارش باعث تسهیل تجارت خواهد شد، یکی از موانع کسب و کار کاهش پیدا خواهد کرد و اتلاف وقت، منابع و هزینه را از بین خواهد برد.