کمیسیون تلفیق در مصوبه خود اعلام کرده همه افراد سه دهک بالای جامعه و شاغلان شش گروه شغلی به شرط آنکه درآمد بالای 35 میلیون در سال داشته باشند از لیست یارانه حذف می‌شوند. اما اکنون احمد میدری از معیارهای دیگری برای حذف خبر داده است. معیارهایی که علیرضا عبدالله‌زاده، از کارشناسان مطلع حوزه رفاه هم  آنها را اعلام می‌کند.

بر این اساس مهمترین معیار حذف یارانه‌ها داشتن خودرو، معامله ملکی، محل سکونت افراد و شغل آنان است. علیرضا عبدالله‌زاده گفته بانک‌ اطلاعات خانوار به نام پایگاه داده ایرانیان وجود دارد که حاصل جمع‌آوری اطلاعات 40 پایگاه داده دیگر است. در این پایگاه همه اطلاعات خانوار مانند نوع خودرو، معاملات ملکی، سفرهای خارجی، شغل و ... ثبت شده و مبنای حذف قرار یارانه خانوارها قرار می‌گیرد.

احمد میدری هم از همین معیارها خبر داده و گفته خط قرمز سرکشی به دارایی خانوارها حساب بانکی افراد است که رئیس جمهور دستور داده اجازه سرکشی به آن را نداریم و به همین دلیل جزو معیارهای حذف محسوب نمی‌شود.

البته کمیسیون تلفیق در مصوبه‌ای که برای حذف یارانه 24 میلیون نفری به مجلس فرستاده، عنوان کرده خانوارهایی که افراد تحت تکفل آنها بیش از 5 نفر است با هر سطح درآمدی باید از دریافت یارانه بهره‌مند شوند.

دلیل عدم اعلام معیارهای حذف

اگرچه بیش از یک سال است که مساله شناسایی و حذف دهک‌های بالایی درآمدی مطرح شده اما تا کنون دولت این معیارها را به وضوح اعلام نکرده است. عدم انتشار معیارها این سوال را پیش آورده که چرا این معیارها اعلامنمی‌شود؛ دولت معیاری در دست ندارد و یا عدم انتشار آن دلیل دیگری دارد.

میدری در این گفت‌وگو به این سوال پاسخ داده و گفته این حق فرد است که بداند برای چه حذف شده است و ما به خود فرد می‌گوییم، ولی این موضوع را در رسانه‌ها نمی‌گوییم تا رفتار مردم تغییر نکند.

عبدالله‌زاده هم در مورد عدم اعلام شفاف معیارهای حذف می‌گوید: مساله سیاست‌گذاری برای تخصیص منابع مساله بسیار پیچیده‌ای است. از یک طرف افراد انتظار دارند دولت در مورد معیارهای مختلف حذف و تخصیص منابع به آنها آگاهی بدهن و مردم بدانند چه کسانی حذف می‌شوند. اما اگر دولت به افراد آگاهی بدهد احتمالا سعی می‌کنند از آن معیارها فاصله بگیرند. مثلا اگر فردی بداند معیار حذف یارانه داشتن ماشین 100 میلیونی است احتمالا ماشین خود را به نام فرد دیگری می‌زند که مشمول یارانه شود. یا اگر داشتن کارت بازرگانی معیار حذف یارانه باشد شاید افراد سعی کنند از کارت بازرگانی دیگری استفاده کنند.

این اقتصاددان می‌گوید: شاید به نظر بعید برسد که افرادی برای دریافت یارانه 45 هزار تومانی چنین اقدامی انجام دهند اما متاسفانه موارد زیادی وجود داشته است و این کار دلایل دیگری هم دارد مانند فرار مالیاتی. بر این اساس نباید معیارها به طور واضح عنوان شود اما چون جامعه نیاز دارد که نمای کلی از معیارها را داشته باشد، معیار سه دهک بالا عنوان شده است.

خطا در حذف یارانه‌بگیران

بر اساس اعلام رسمی دولت، تا کنون 4 میلیون نفر از لیست یارانه حذف شده‌اند و اگر نمایندگان مجلس در بودجه سال 95 هم تصویب کنند از تیرماه روند حذف 24 میلیون نفری هم آغاز می‌شود. اما چند درصد خطا در این حذف ممکن است وجود داشته باشد و اعتراضات افراد به حذف یارانه‌شان چگونه پاسخ داده می‌شود؟

میدری در این مورد گفته هدفمندی بودجه و شناسایی گروه‌های درآمدی در همه کشورها با خطا روبه رو است. بهترین کشورها 10 تا 15 درصد خطا می‌کنند. میزان خطای ما نیز همین حدود است. وی می‌گوید وقتی 3 میلیون نفر را حذف می‌کنیم، مثلا 10 درصد خطا داریم که این مقدار می‌شود 300 هزار نفر.

اما به گفته میدری و عبدله‌زاده روند حذف افراد یک روند یک سویه و غیرقابل بازگشت نیست. میدری می‌گوید درصد بسیار بالایی از کسانی را که اعتراض کردند، برگشت دادیم و شروع به بررسی مجدد کردیم.

عبدالله‌زاده امادر این مورد می‌گوید: وقتی فردی حذف می‌شود می‌تواند اعتراض کند. در صورت ثبت اعتراض از طرف سامانه حذف یارانه‌ها با افراد تماس گرفته و توضیح داده می‌شود که به چه دلایلی یارانه افراد حذف شده است. افراد دو راه دارند یا باید نشان دهند که در حذف آنها اشتباه صورت گرفته و دارایی‌هایی که در این پایگاه به نام آنها ثبت شده، متعلق به خودشان نیست. یا اینکه فرد می‌گوید مثلا اگرچه درآمد بالای 3 تا 4 میلیون دارد اما به دلیل داشتن مشکلی مثلا داشتن بیماری صعب‌العلاج بخش مهمی از درآمدش را از دست می‌دهد.

عبدالله‌زاده می‌گوید: از هر تعدادی که حذف می‌شودند قبلا 30 درصد اعتراض می‌کردند و یارانه 50 درصد معترضان باز می‌گشت. اما الان از این 30 درصد 80 درصدشان با این تماس تلفنی متقاعد می‌شوند و تنها یارانه 4 درصد باز می‌گردد.