از جمله بازارهای کالایی که وابستگی بسیار بالایی با شرایط چین دارد، فولاد است.

بهای این فلز که مدت‌ها در قیمت ثابت 220 دلار مورد دادوستد قرار می‌گرفت، از چندی پیش با سقوطی شدید تا مرز 100 دلار در هر تن پایین آمد اما بار دیگر روند افزایشی به خود گرفته است.

با این حال با توجه به دورنمای وضعیت اقتصادی چین در کنار احتمالات مثبت و منفی از نوسان ارزش دلار، چشم‌انداز فولاد در بلند‌مدت چندان روشن به نظر نمی‌رسد.

انجمن جهانی فولاد در جدیدترین گزارش خود به ترسیم افق چشم‌انداز قیمت و تقاضای جهانی فولاد پرداخته که این تصویر چندان زیبا و دلچسب نیست.

در این گزارش آمده است که به احتمال زیاد میزان مصرف فولاد سال جاری میلادی تا نزدیک سطح یک هزار و 487 میلیون تن خواهد رسید که این رقم از افتی به بزرگی 5/0 درصد نسبت به سال گذشته میلادی حکایت دارد و به نوبه خود، 3 درصد کمتر از سال 2014 خواهد بود.

براساس این گزارش، انجمن جهانی فولاد در ماه اکتبر سال گذشته، با اشاره به اینکه چشم‌انداز تقاضای فولاد مثبت است، پیش‌بینی کرده بود میزان مصرف فولاد طی سال جاری میلادی در حدود یک هزار و 523 میلیون تن خواهد بود، این در حالی است که با توجه به شرایط کنونی و دورنمایی که در حال حاضر می‌توان برای فولاد ترسیم کرد، با احتمال خیلی بالا شاهد معکوس شدن روند مصرف فولاد برای سال 2016 خواهیم بود، کما اینکه بازار جهانی فولاد در حال حاضر در شرایط رکودی قرار دارد و تشدید عوامل کاهنده نیز زمینه‌ساز تعمیق این بحران می‌شود.

براساس آمارهای رسمی موجود، کشورهایی که طی 10 ساله اخیر به‌عنوان پیشگامان بازار جهانی فولاد در مسیر رو به جلو از آنها یاد می‌شد، در حال حاضر زمینه‌ساز حرکت رو به پایین روند قیمتی و تقاضا برای این فلز اساسی شده‌اند.

چین، روسیه و برزیل همگی با کاهش میزان تقاضا برای فولاد مواجه شده‌اند و در این میان تنها هند به‌عنوان سومین مصرف‌کننده فولاد در جهان بوده که با رشد تقاضا همراه شده و همچنان نیز برخلاف روند سایرین در حال پیشروی است.

طبق این گزارش، انتظار می‌رود تقاضای هند در سال جاری میلادی تا حدود 4/5 درصد رشد داشته و در سال 2017 نیز به سطح 88 میلیون تن افزایش یابد.

از مدتی پیش طبق دستور دولت چین در راستای حمایت از تولید داخلی، از میزان واردات فولاد کاسته شد.

در همین زمان واحدهای تولیدی فولاد این کشور برای فائق آمدن بر مشکل حجم بالای دپوی محصولاتشان در انبارها، اقدام به دامپینگ فولاد با قیمت‌های پایین‌تر کردند که خود زمینه‌ ساز مشکلات فراوانی شد.

این تصمیم دولت چین، باعث بالاتر رفتن رقم کاهش میزان تقاضای جهانی برای فولاد شد.

متاسفانه، این کاهش تقاضای جهانی برای فولاد از یکسو و مازاد عرضه بیش از حد از سوی دیگر به تشدید رکود حاکم بر بازار جهانی فولاد دامن زدند.

به عقیده بسیاری از تحلیلگران، صرف نظر از وعده‌ها، اعتراضات و برنامه‌های اعلام شده پکن برای مقابله با این شرایط، واقعیت این است که ظرفیت عظیم چین برای فولاد، راهی بسیار طولانی و زمانی طویل را برای تبدیل شدن به چنین وضعیتی پیموده و به همین سبب نمی‌توان انتظار داشت که بحران ایجاد شده به این زودی و طی بازه زمانی کوتاه حل شود.

با توجه به حجم و عمق رکود، تدوین سازوکارهای مناسب و اتخاذ راهکاری مفید زمانبرتر خواهد بود.

به گفته این گروه؛ ترس از ایجاد ناآرامی‌های اجتماعی که بسته شدن گسترده بازار داخلی و از دست دادن شغل را در پی خواهد داشت، به احتمال زیاد هر دو دولت‌ ایالتی و مرکزی چین را به سمت یافتن برنامه‌های عمده برای بازسازی بدنه صنعت فولاد سوق خواهد داد.

یکی از منابع نزدیک و وابسته به دولت چین، در این خصوص تاکید کرد: از میان برداشتن یکباره این رکود، یک شبه رخ نداده و برنامه‌های بازگرداندن بازارها به روند قبلی به زودی تکمیل نخواهد شد، ایجاد ثبات در اولویت است و باید به دنبال راهکارهای سازنده‌ای بود که در کمترین زمان ممکن به بهبود بازارها کمک کنند.

رویترز، برای فهم بهتر مقیاس این مشکل، این چنین توضیح می‌دهد که با توجه به اطلاعات رسمی موجود، میزان ظرفیت تولید چین تقریبا بیش از 1.1 میلیارد تن در سال است، هرچند تحلیلگران برآورد کرده‌اند که حدود 100 میلیون تن محصول دیگر نیز احتمالا از طریق غیرقانونی تولید می‌شود.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که کل ظرفیت مازاد موجود در حدود 300 تا 400 میلیون تن در سال تخمین زده می‌شود، چرا که میزان مصرف فولاد از آغاز سال جاری میلادی تا کنون، نزدیک به 4 درصد افت داشته و تا مرز 645 میلیون و 400 هزار تنپایین آمده است.

پیش‌بینی می‌شود این رقم برای سال 2017 میلادی، افتی بیش از 3 درصد داشته باشد. طبق داده‌های رسمی، میزان صادرات فولاد چین طی سال 2015 به رکورد 110 میلیون تن دست یافته که از کل مصرف ایالات متحده بیشتر است.

هر چند نسبت کمی از این حجم به‌طور مستقیم به ایالات متحده وارد شد، اما اثرات آن در کاهش قیمت در مقیاس جهانی به‌وضوح مشهود بوده است.

اگرچه انجمن آهن و فولاد چین(CISA) و برخی از بزرگان صنعت فولاد پیش از این نیز پیش‌بینی کرده بودند که میزان صادرات فولاد طی سال 2016 میلادی با کاهش چشمگیری همراه خواهد بود، در همین راستا، آمارهای منتشر شده از سوی دولت چین از افت 30 درصدی محموله‌ها طی ماه مارس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی خبر دادند.

حال باید دید تصمیمات دولت چین در بازه میان‌مدت و بلندمدت چه تاثیری بر روند بازار داخلی و جهانی فولاد خواهد گذاشت.