وال استریت ژورنال طی گزارشی نوشت: حتی پس از لغو تحریم‌های غرب علیه ایران، محدودیت‌های بانکی همچنان پابرجای آمریکا علیه ایران مانع از تجدید حیات صنعت نفت این کشور شده و شرکت‌های انرژی را ناگزیر ساخته تا از بانک‌های کوچک یا معاملات تهاتری برای معامله با ایران استفاده کنند.

به گفته محسن قمصری، مدیر بازاریابی نفت شرکت ملی نفت ایران، شرکت توتال فرانسه در ماه فوریه مجبور شد از طریق 3 بانک کوچک اروپایی ترتیبات مالی صدور اولین محموله نفت ارسالی ایران به اروپا در سال‌های اخیر را انجام دهد. این بانک ها مبادلات چندانی با آمریکا ندارند و کمتر در معرض مجازات‌های دولت آمریکا قرار دارند.

به گفته منابع آگاه، قبل از تحریم‌های بانکی علیه ایران که در حدود سال 2006 وضع شد، توتال اغلب از بانک فرانسوی بی ان پی پاریباس برای تامین مالی پروژه‌ها و پرداخت پول نفت خریداری شده از این کشور استفاده می کرد. اما نماینده بانک بی ان پی گفته، این بانک پس از پرداخت 8/9 میلیارد دلار جریمه بابت نقض تحریم‌های دولت آمریکا در سال گذشته، اکنون از همکاری با ایران خودداری می‌کند.

سابقه تحریم‌های بانکی دولت آمریکا علیه ایران به دهه 1990 و قبل از تحریم‌های هسته‌ای برمی‌گردد. بر اساس توافقی که سال گذشته بین ایران و قدرت‌های جهانی حاصل شد، تحریم‌های هسته‌ای علیه این کشور برداشته شده اند. اما تحریم‌های بانکی از حمله تحریم معاملات دلاری همچنان پابرجا هستند.

قمصری افزود، بانک‌های کوچکتری که توتال از آنها استفاده کرده، یعنی هندلزبانک آلمان، بانک دو کامرس ای دو پلاسمنت سوئیس و هالک بانک ترکیه فعالیت تجاری زیادی در آمریکا ندارند.

قمصری گفت، رویال داچ شل و بی پی به دلیل ممانعت بانک‌های طرف حسابشان از همکاری با جمهوری اسلامی، هنوز نفتی از ایران خریداری نکرده‌اند.

علی محمد بساق زاده، مدیر کنترل تولید شرکت ملی پتروشیمی ایران گفت، پس از بروز مشکلات بانکی، برخی شرکت‌های اروپایی در حال ایجاد ترتیبات پیچیده تهاتری برای خرید محصولات پتروشیمی از ایران و روی هم رفته دور زدن سیستم بانکی غربی هستند.

وی افزود، بر اساس چنین ساز و کاری، یک شرکت اروپایی از طریق ارسال پول به یک شرکت سازنده قطعات خودرو در اروپا، پول محصولات پتروشیمی خریداری شده از ایران را می‌پردازد. آن قطعه ساز سپس محصولات خود را به ایران ارسال می کند و خریداران پول محصولات پتروشیمی را به شرکت پتروشیمی پرداخت می‌نمایند. وی از اشاره به نام شرکت هایی که در این ساز و کار دخالت دارند خودداری کرد.

معاملات تهاتری با ایران در دوره تحریم‌ها برای خرید محصولات غیرنفتی مرسوم بود، اما انتظار نمی‌رفت پس از لغو تحریم‌ها باز هم از این نوع معاملات برای تجارت با ایران استفاده شود.

امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بین الملل وزیر نفت ایران گفت، معاملات انرژی «با سرعتی که انتظار داشتیم صورت نمی گیرد...برخی بانک‌های بزرگ بسیار محتاط هستند... زیرا آنها از سوی دولت آمریکا ترسانده شده اند.»

وی افزود، قراردادها به صورت مورد به مورد حل می شوند. این موضوعی زمان بر است.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته در لندن با مدیران بانک‌های بزرگ اروپایی دیدار کرد تا به آنها درباره همکاری با ایران تضمین بدهد. اما هیچ بانک بزرگی بعد از این نشست برای همکاری با ایران پا پیش نگذاشته است.