هرچند اروپایی‌ها تاکنون مذاکره و درخواست رسمی برای واردات گاز از ایران نداشته‌اند، اما شرکت‌ها و مقام‌های اروپایی، بارها از ایران به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی صادرات گاز به این قاره نام برده‌اند.
باوجود اینکه در دو سال اخیر، کاهش قیمت گاز در بازارهای جهانی، توجیه اقتصادی صادرات گاز از طریق خط لوله را زیرسوال برده، اما جذابیت‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی، همچنان این گزینه را در دستور کار قرار داده است.

ایران تلاش می‌کند از طریق راهکارهایی مانند استفاده از خطوط لوله موجود انتقال و همچنین مشارکت با سایر تولیدکنندگان گاز در منطقه برای صادرات گاز به اروپا، هزینه‌های خود را کاهش دهد.

با توجه به اینکه مسیر اصلی صادرات گاز به اروپا از ترکیه می‌گذرد، قرار است طرح‌هایی برای آماده کردن بسترهای صادرات به اروپا و یا افزایش انتقال گاز به ترکیه اجرا شود که از جمله آنها می‌توان به ساخت خطوط لوله و ایستگاه‌های تقویت فشار است.

هم اکنون ترکیه خریدار اصلی گاز ایران به شمار می‌رود و بر اساس گزارش‌ها، این کشور سالانه نزدیک 10 میلیارد مترمکعب صادرات گاز از کشورمان وارد می‌کند. در این میان، گرجستان نیز تمایل خود برای خرید گاز از ایران را اعلام کرده و قصد دارد در آینده بخشی از نیاز خود را از ایران تامین کند؛ در این زمینه سال گذشته مذاکره‌هایی با ایران انجام داده است.

با بهره‌برداری کامل از فازهای پارس جنوبی و توسعه میادین گازی مشترک و مستقل، ظرفیت تولید گاز تا پایان سال 1396 به بیش از یک میلیارد مترمکعب در روز خواهد رسید که بخشی از آن باید به صادرات اختصاص یابد.

بنابراین، ایران با هدف زمینه‌سازی برای صادرات گاز به اروپا تا سه تا پنج سال آینده از هم اکنون در پی تقویت زیرساخت‌های فنی انتقال گاز در منطقه شمال غرب کشور است. ایران برنامه ساخت خط لوله نهم سراسری انتقال گاز را با هدف زمینه سازی برای صادرات در دستور کار امسال قرار داده است؛ این خط لوله می‌تواند گاز تولیدی از پارس جنوبی را به مرز بازرگان در شمال غرب کشور برساند.

«حسن منتظر تربتی» مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران درباره ساخت این خط لوله می‌گوید: با توجه به توسعه‌ای که در بخش تولید گاز پارس جنوبی رخ داده، امسال بنا داریم خط لوله نهم سراسری را آغاز کنیم و این پروژه را در مدت دو سال و نیم به بهره برداری برسانیم.

در منطقه شمال غرب کشور بازار گسترده‌ای برای صادرات گاز وجود دارد،؛ از یک سو ترکیه به دنبال افزایش واردات گاز است و از سوی دیگر کشورهای منطقه قفقاز، طرح‌های افزایش واردات گاز را پیگیری می کنند.

همچنین کشورهای اروپایی نیز به طور بالقوه به عنوان خریداران گاز ایران به شمار می‌روند که در صورت افزایش تعاملات سیاسی و بهبود قیمت‌ها در بازار گاز، امکان تحقق آن وجود دارد. روسیه نیز چندی پیش تمایل خود برای صادرات گاز خود از مسیر ایران به بازارهای هدف را مطرح کرد که می‌تواند به صورت سواپ یا ترانزیت از طریق خط لوله انجام شود.

هر چند از گاز طبیعی مایع شده (ال.ان.جی) به عنوان گزینه اصلی صادرات گاز ایران به اروپا نام برده می‌شود، اما صادرات از طریق خط لوله همچنان دارای جذابیت است و مسئولان کشور نیز با هدف تنوع بخشی به شیوه‌ها صادرات، آن را با انگیزه‌های سیاسی و اقتصادی پیگیری می‌کنند.