یکی از این جلسات که بین اعضای سازمان نظام مهندسی معدن یزد و رییس سازمان نظام مهندسی ایران برپا شد درباره مشکلات و چالش‌های موجود در بخش معدن و سازمان بود؛ زیرا با مطرح‌شدن مشکلات و کم و کاستی‌های موجود، می‌توان آنها را به صورت جدی پیگیری کرد.

به گفته کارشناسان و فعالان نظام مهندسی معدن استان یزد، یکی از مشکلات موجود در این حوزه، مربوط به مسئولان فنی معادن بوده و باید آنها را به جایگاه واقعی‌شان در معادن رساند. نادعلی اسماعیلی دهج، رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران در ابتدای این جلسه اطلاعات کلی درباره سازمان نظام مهندسی معدن کشور ارائه داد و گفت: سازمان نظام مهندسی معدن ایران ۳۶ هزار نفر عضو دارد که از این تعداد ۷۳درصد را آقایان و ۲۳درصد خانم‌ها تشکیل می‌دهند.

وی افزود: اعضای سازمان بر اساس رشته‌های تحصیلی مختلف در معدن ۳۸درصد در رشته معدن، ۵۰درصد زمین‌شناس، ۸درصد نقشه‌بردار، یک‌درصد متالورژی و مابقی در رشته‌های مرتبط با معدن تحصیل کرده‌اند. وی یکی از برنامه‌های سازمان نظام مهندسی معدن ایران را توجه به آموزش دانست و گفت: سازمان نظام مهندسی معدن ایران قصد دارد تا حد امکان ارزش مهندسی معدن را در جامعه معدنی جا انداخته و وظایف افراد فعال در این بخش را مشخص کند. البته در دوره‌های گذشته فعالیت سازمان، توجه به بخش آموزش وجود داشت و ما امروز قصد داریم به آن جنبه عملیاتی ببخشیم. در این راه نیاز به فرهنگ‌سازی احساس می‌شود، چراکه محیط معدنکاری باید به گونه‌ای باشد که مهندسان معدنی با داشتن آگاهی و تسلط کافی بر اصول معدنکاری حرف اول و آخر را در معدن بزنند و از این طریق میزان بهره‌وری و ایمنی معادن را افزایش دهند.

به گفته اسماعیلی دهج، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان‌هایی همچون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی و سازمان ایمیدرو اعلام آمادگی کرده‌اند که فعالیت‌های خود را در حوزه معدن با همکاری سازمان نظام مهندسی معدن انجام دهند، زیرا از این طریق با همگن‌شدن بخش‌ها و سازمان‌ها روند اجرایی کارها سرعت خواهد گرفت.

شناسایی دلایل شکست در پروژه‌های معدنی

در این جلسه که تعداد زیادی از کارشناسان و فعالان حوزه نظام مهندسی معدن یزد حضور داشتند بحث سرمایه‌گذاری در حوزه معدن و صنایع معدنی مطرح شد. به گفته برخی از حاضران، سرمایه‌گذاری‌ها در معادن و صنایع معدنی که به‌طور معمول ارقام خیلی بالایی دارد باید به گونه‌ای باشد که همراه با زایش بوده و بر میزان آن بیفزاید؛ درحالی که در ایران سرمایه‌گذاری در برخی پروژه‌های دولتی به گونه‌ای است که سرمایه صرف‌شده تنها هزینه‌ها را پوشش داده و سود کمی دارد. در بخش خصوصی نیز به این صورت است که سرمایه‌گذاری آنها صرف هزینه شده و سودی هم ندارد. به گفته کارشناسان حاضر در جلسه، یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن سرمایه‌گذاری در حوزه معدن و صنایع معدنی، نبود مدیریت صحیح و اصولی است. همچنین از دیگر دلایل شکست در پروژه‌ها، اشتباهاتی است که در تدوین طرح‌ها دیده می‌شود. حال با توجه به تمام مشکلات و چالش‌های موجود در بخش معدن، سازمان نظام مهندسی معدن می‌تواند به بررسی آنها پرداخته و دلایل شکست را پیدا کند.

به گفته کارشناسان سازمان نظام مهندسی معدن یزد به جز مدیریت، در شکست پروژه‌ها و طرح‌های معدنی عوامل مختلفی همچون افت قیمت مواد معدنی در بازارهای جهانی یا چالش‌های ایجادشده از سوی برخی سازمان‌های وابسته به معدن، منجر به شکست پروژه‌های معدنی در ایران می‌شود. اما این موضوع برای کشورهای پیشرو در عرصه معدن و صنایع وابسته به آن صدق نمی‌کند. به عنوان مثال صنعت مس شیلی با وجود تغییراتی که در قیمت این ماده معدنی به وجود آمده همچنان به کار خود ادامه می‌دهد و روند تولید خود را متوقف نکرده است.

حمایت وزارتخانه از نظام مهندسی معدن

فتح‌الله زارع یکی از اعضای سازمان نظام مهندسی معدن یزد در این جلسه مشترک اظهار کرد: یکی از درخواست‌های اعضای سازمان نظام مهندسی معدن یزد، حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت است تا به این ترتیب روند فعالیت‌های این بخش بهبود یابد. به گفته وی با تقویت ارتباط بین مقامات استانی و هماهنگی بین سازمان‌ها می‌توان کارهای بسیاری در حوزه معدن انجام داد. از طرفی باید روشی اتخاذ کرد که شأن و مقام مهندسان و مسئولان فنی معادن حفظ شود تا آنها با انگیزه بیشتری به فعالیت‌های خود ادامه دهند. البته این موضوع باید برای استان‌های معدنی مانند کرمان نیز عملیاتی شود. در ادامه این جلسه رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران گفت: تعاملات و ارتباطات بین سازمان‌های معدنی استان‌ها برقرار شده و امید است ادامه پیدا کند. اما امروزه یکی از دغدغه‌های سازمان نظام مهندسی معدن این است که به بهره‌برداران معدنی نشان دهد مسئولان فنی سربار آنها نیستند. بلکه حضورشان در معادن به منزله افزایش بهره‌وری و جلوگیری از هدررفت مواد معدنی است.

به گفته اسماعیلی دهج، جایگاه واقعی مسئولان فنی از چشم‌ها به دور مانده است اما در این میان، استان یزد نظارت بر مسئولان فنی و حضور آنها در معادن را در دستور کار قرار داده است. از طرفی متخصصان در رشته‌های مختلف معدن همچون زمین‌شناس و مهندس معدن، در محدوده باید حضور پیدا کرده و بررسی‌های لازم را انجام دهند. یکی دیگر از نکات مطرح‌شده در این جلسه که از سوی رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران مطرح شد درباره سیستم کاداستر بود. به گفته وی با تکمیل سیستم کاداستر که برای ثبت محدوده‌های معدنی راه‌اندازی شده، می‌توان زمینه را برای کنترل مسئولان فنی معادن فراهم کرد.

وی افزود: یکی دیگر از مسائل مهم درباره مسئولان فنی، پرداخت حقوق و دستمزد آنها است که برعهده بهره‌بردار معدن است. این درحالی است که مشکلاتی همچون پرداخت نشدن حقوق آنها در موعد مقرر دیده شده است. به دنبال این مشکل و دیگر مسائلی که در حوزه مسئولان فنی وجود دارد، نظام مهندسی معدن قصد دارد تا خود نسبت به پرداخت حقوق آنها اقدام کند و مسئولان فنی برای دریافت حقوق خود سراغ بهره‌برداران معدنی نروند.