آلومینیوم فلز ارزشمندی است و با توجه به مصارف متعدد آن، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد جهان ایفا می‌کند؛ استحکام، رسانایی، مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت بازاریابی و سبک بودن، منجر به متمایز ساختن این عنصر باارزش از دیگر فلزها شده است. بررسی‌های اخیر نشان می دهد که میزان واردات آلومینیوم از میزان تولید آن در کشور بیشتر است و بیش از دو سوم از آلومینیوم مورد نیاز  از طریق واردات تامین می‌شود؛ علاوه بر آن، پیش بینی می شود که میزان تولید این محصول در کشور در سال 1404 به 1.5 میلیون تن در سال افزایش پیدا می‌کند.

وجود نیروی کار متخصص، انرژی ارزان و منابع متعدد و غنی در سراسر کشور، می‌تواند فرصت‌های مناسبی را در تاسیس شرکت‌های متعدد برای بهره‌وری از این فلز با ارزش ایجاد کرده به طوریکه به تبع آن تولید افزایش می‌یابد و زمینه برای اشتغالزایی و کاهش واردات ایجاد می‌شود.

محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران در این خصوص اظهار داشت: صنعت آلومینیوم یکی از صنایع استراتژیک است که می‌تواند به توسعه اقتصادی کمک کند. به گفته وی میزان تولید آلومینیوم در سال گذشته 350000 تن در سال بوده است و این بیانگر این است که علی رغم داشتن انرژی ارزان قیمت و همجواری با آب های آزاد آن گونه که باید سرمایه گذاری و بهره برداری از آن، رخ نداده است لذا باید با یک رویکرد خاصی برای آن برنامه ریزی کرد.

رئیس خانه معدن کشور با بیان اینکه در حال حاضر چند طرح در کشور برای همکاری مشترک وجود دارد، گفت: طرح‌های آلومینیوم اراک، هرمزگان، المهدی و جاجرم، نمونه های بارز آن هستند که با تکمیل آن‌ها شاید در سال 1404 به رقم 1.5میلیون تن در سال دست پیدا کنیم.

وی با اشاره به اینکه هدف گذاری تولید 1.5 میلیون تن شمش آلومینیوم در افق 1404 صورت گرفته است گفت: اکنون به این نتیجه رسیدیم که این صنعت هنوز هم استراتژیک است و باید برای توسعه آن برنامه ریزی کرد. بهرامن تصریح کرد: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی با توجه به ویژگی‌های استراتژیک این صنعت، اقدام به برنامه ریزی کرده تا بستر مناسبی را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی ایجاد کند. رئیس خانه معدن کشور در ادامه عنوان کرد: جمعا حدود 220 کارخانه آلومینیوم در کل جهان وجود دارد با تولید 58 میلیون شمش که بخش عمده آن مربوط به کشور چین است.

بهرامن با اشاره حضور فعال کشور چین در این عرصه، افزود: این کشور به دلیل داشتن ویژگی‌های خاص و نگاه استراتژیکی که دارد توانسته در بخش‌های فلزی و غیر فلزی در این صنعت بدرخشد به طوریکه به طور تقریبی 45 درصد از تولید آلومینیوم را به خود اختصاص داده است. وی در ادامه اذعان کرد: با کاهش قیمت جهانی آلومینیوم، سرمایه گذاری‌ها کاهش پیدا کردند و این امر منجر شد تا کشور چین بخشی از تولیدات خود را متوقف کند اما در اواخر سال 2015، افزایش مجدد قیمت آن، باعث بازگشت کارخانجات این کشور به تولید شده بود. بهرامن با بیان اینکه یک فرصت 9 ساله تا افق چشم انداز داریم، افزود: جذب سرمایه گذاری خارجی  می‌تواند به توسعه صنعت آلومینیوم کمک کند و تا کنون جذب سرمایه‌ای به میزان 2 میلیارد دلار در این حوزه پیش بینی شده است.

در همین راستا مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت معدن و تجارت گفت: کشور ما با توجه به منابع عظیم گازی که دارد می‌تواند در حوزه آلومینیوم در دنیا به خوبی بدرخشد؛ بنابراین سرمایه گذاری 2.7 میلیارد دلاری در این حوزه کافی نیست. وی در ادامه عنوان کرد: طرح‌های جدیدی در خصوص توسعه این صنعت ارائه شده که مذاکرات با ایتالیا، هند و چین نمونه‌های بارز آن هستند و تلاش می کنیم تا قراردادهای بلند مدت 15 یا 20 ساله‌ای را برای ورود مواد اولیه از استرالیا، برزیل و هند داشته باشیم.

کرباسیان با بیان اینکه، این حوزه به دلیل نزدیکی به دریای عمان و خلیج فارس جایی برای رشد و توسعه دارد، گفت: آلومینیوم به دلیل سازگاری که با محیط زیست دارد رقیب سرسختی برای فولاد بوده است . معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، تصریح کرد: تولید آلومینیوم در سال گذشته 350000 تن بوده است ولی ظرفیت کشور بیش از 450000 تن در سال است و امید است که در سال جاری رشد بهتری نسبت به گذشته داشته باشیم. به گفته وی خوشبختانه سازمان ایمیدرو پس از سفر ریاست جمهوری به ایتالیا موافقت نامه‌های خوبی با شرکای تجاری نوشته است که یک نمونه آن ثبت شرکت مشترک با ایتالیایی‌ها بوده که مهم ترین وظیفه آن سرمایه گذاری و جذب سرمایه برای حوزه آلومینیوم و فولاد است.

کرباسیان با اشاره به ضعف کشور در حوزه استخراج بوکسیت، گفت: به دلیل غنی بودن هند از نظر وجود منابع عظیم بوکسیت قرار براین است که در زمینه پودر آلومینیوم تفاهم نامه‌ای با شرکت نالکوی هند داشته باشیم. وی عنوان کرد: امید است که بتوانیم در حوزه تحقیقات به ویژه عناصر نادر خاکی همکاری‌های لازم را داشته باشیم.

علیمحمدی رئیس آلومینیوم هرمزآل المهدی نیز در این خصوص بیان کرد: از ابتدای شروع کار صنعت آلومینیوم در کشور زیرساخت‌های لازم و متناسب با ظرفیت های تولید،تامین نشده است. رئیس آلومینیوم هرمزآل المهدی در ادامه اذعان کرد: در حال حاضر این صنعت نقش تعیین کننده‌ای را در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی ندارد چرا که مواد آن کاملا وارداتی است و با اصلاح نظام تعرفه‌ای کشور و جلوگیری از واردات بی رویه، می‌توان زمینه را برای افزایش تولید آن، فراهم ساخت. بر اساس این گزارش با توجه به وجود ذخایر بوکسیت فراوان در منطقه جاجرم واقع در خراسان شمالی و نیاز کشور به پودر آلومینا، در سال 1377 طرح توسعه معدن و ساخت کارخانه تولید آلومینای جاجرم با هدف تامین ماده اولیه آلومینیوم کشور مطرح شد.

ظرفیت تولید این کارخانه سالانه 280000تن پودر آلومینا در سال می باشد و از عمده مشکلات این کارخانه کمبود قطعات یدکی و عدم نقدینگی مشتریان اصلی این واحد است که هر ازگاهی منجر به توقف تولید این کارخانه می‌شود.

محمدرضا بهرامن با بیان اینکه باید در خصوص این پروژه سرمایه گذاری‌های جدی انجام گیرد، گفت: این منطقه به لحاظ وجود منابع فراوان بوکسیت ،کاملا استثنایی است لذا قابلیت جذب سرمایه‌های عظیم را دارد.

مهدی کرباسیان نیز اظهار داشت: پروژه متوقف شده آلومینیوم جاجرم که ساخت خود ایمیدرو است دوباره عملیاتی شده و امید است تا اواخر سال جاری به مرحله بهره برداری برسد. همچنین علیمحمدی براین باور است که با توجه به وجود ذخایر غنی و قابل دسترسی شناخته شده در جاجرم، می توان با تکیه بر طرح‌های توسعه‌ای در این منطقه بازاری را برای عرضه آلومینیوم کشور ایجاد کرد.