آلومینیوم فلز ارزشمندی است و با توجه به مصارف متعدد آن، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد جهان ایفا می‌کند؛استحکام، رسانایی، مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت بازیابی و سبک بودن، منجر به متمایز ساختن این عنصر باارزش از دیگر فلزها شده است. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد واردات آلومینیوم از میزان تولید آن در کشور بیشتر است و بیش از دو سوم آلومینیوم مورد نیاز از طریق واردات تامین می‌شود؛ علاوه بر آن، پیش‌بینی می‌شود در کشور میزان تولید این محصول در سال ۱۴۰۴ به ۱/۵ میلیون تن در سال افزایش پیدا می‌کند. وجود نیروی کار متخصص، انرژی ارزان و منابع متعدد و غنی در سراسر کشور، می‌تواند فرصت‌های مناسبی را در تاسیس شرکت‌های متعدد برای بهره‌وری از این فلز با ارزش ایجاد کرده به گونه‌ای که به دنبال آن تولید افزایش پیدا کرده و زمینه برای اشتغالزایی و کاهش واردات ایجاد می‌شود.

تکمیل طرح‌های توسعه‌ای

رییس خانه معدن ایران معتقد است صنعت آلومینیوم یکی از صنایع استراتژیک است که می‌تواند به توسعه اقتصادی کشور کمک کند. محمدرضا بهرامن اظهار کرد: میزان تولید آلومینیوم سال گذشته ۳۵۰ هزار تن بوده و این امر بیانگر این است که باوجود داشتن انرژی ارزان‌قیمت و همجواری با آب‌های آزاد آن گونه که باید سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از آن، رخ نداده بنابراین باید با یک رویکرد ویژه برای آن برنامه‌ریزی کرد. بهرامن با بیان اینکه در حال حاضر چند طرح در کشور برای همکاری مشترک وجود دارد، گفت: طرح‌های آلومینیوم اراک، هرمزگان، المهدی و جاجرم، نمونه‌های بارز آن هستند که با تکمیل آنها در سال ۱۴۰۴ به هدف ۱/۵میلیون تن آلومینیوم در سال دست پیدا خواهیم کرد.

وی با اشاره به اینکه هدف‌گذاری تولید ۱/۵ میلیون تن شمش آلومینیوم در افق ۱۴۰۴ انجام شده، گفت: اکنون به این نتیجه رسیدیم که صنعت هنوز هم راهبردی است و باید برای توسعه آن برنامه‌ریزی کرد. بهرامن تصریح کرد: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی(ایمیدرو) با توجه به ویژگی‌های استراتژیک این صنعت، برنامه‌ریزی‌هایی کرده تا بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ایجاد شود. رییس خانه معدن کشور عنوان کرد: حدود ۲۲۰ کارخانه آلومینیوم با تولید ۵۸ میلیون شمش در کل جهان وجود دارد که بخش عمده آن متعلق به چین است. بهرامن با اشاره به حضور فعال چین در این عرصه، افزود: این کشور به دلیل ویژگی‌های خاص و نگاه استراتژیکی توانسته در بخش‌های فلزی و غیرفلزی این صنعت بدرخشد به گونه‌ای که حدود ۴۵درصد از تولید آلومینیوم را به خود اختصاص داده است.

وی اذعان کرد: با کاهش قیمت جهانی آلومینیوم، سرمایه‌گذاری‌ها کاهش پیدا کرده و این امر باعث شد تا چین بخشی از تولیدات خود را متوقف کند اما در اواخر سال ۲۰۱۵م، افزایش دوباره قیمت آن، باعث بازگشت کارخانه‌های این کشور به چرخه تولید شده است. بهرامن با بیان اینکه یک فرصت ۹ ساله تا رسیدن به افق چشم‌انداز در اختیار داریم، افزود: جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند به توسعه صنعت آلومینیوم کمک کند و تاکنون جذب سرمایه‌ای به میزان ۲ میلیارد دلار در این حوزه پیش‌بینی شده است. رییس خانه معدن با بیان اینکه باید در زمینه پروژه آلومینیوم جاجرم سرمایه‌گذاری‌های جدی انجام شود، گفت: این منطقه از لحاظ منابع فراوان بوکسیت، استثنایی است از این رو قابلیت جذب سرمایه‌های زیاد در این منطقه وجود دارد.

بهره‌برداری از پروژه آلومینیوم جاجرم

در همین زمینه معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: کشور ما با توجه به منابع بزرگ گازی می‌تواند در حوزه آلومینیوم در دنیا به خوبی بدرخشد؛ بنابراین سرمایه‌گذاری ۲/۷ میلیارد دلاری در این حوزه کافی نیست. مهدی کرباسیان عنوان کرد: طرح‌های جدیدی در زمینه توسعه صنعت آلومینیوم ارائه شده که مذاکرات با ایتالیا، هند و چین نمونه‌های بارز آن هستند و تلاش می‌کنیم تا قراردادهای بلند مدت ۱۵ یا ۲۰ سال‌های را برای ورود مواد اولیه از استرالیا، برزیل و هند داشته باشیم. کرباسیان با بیان اینکه، این حوزه به دلیل نزدیکی به دریای عمان و خلیج‌فارس از بسترهای لازم برای رشد و توسعه برخوردار است، گفت: آلومینیوم به دلیل سازگاری که با محیط‌زیست دارد، رقیب سرسختی برای فولاد بوده است. وی تصریح کرد: تولید آلومینیوم در سال گذشته ۳۵۰ هزار تن بوده اما ظرفیت کشور بیش از ۴۴۵۰ هزار تن در سال است و امید است که در سال جاری رشد بهتری نسبت به گذشته داشته باشیم. به گفته کرباسیان، ایمیدرو پس از سفر ریاست‌جمهوری به ایتالیا موافقتنامه‌های خوبی با شرکای تجاری نوشته است که یک نمونه آن ثبت شرکت مشترک با ایتالیایی‌ها بوده که مهم‌ترین وظیفه آن سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه برای حوزه آلومینیوم و فولاد است.

کرباسیان با اشاره به ضعف کشور در حوزه استخراج بوکسیت، گفت: به دلیل غنی بودن هند از نظر وجود منابع بزرگ بوکسیت قرار براین است که در زمینه پودر آلومینیوم تفاهمنامه‌ای با شرکت نالکوی هند داشته باشیم. وی عنوان کرد: امید است که بتوانیم در حوزه پژوهش‌ها به ویژه عناصر نادر خاکی همکاری‌های لازم را داشته باشیم. مهدی کرباسیان اظهارکرد: پروژه متوقف شده آلومینیوم جاجرم که ساخت خود ایمیدرو است دوباره عملیاتی شده و امید است تا اواخر سال جاری به مرحله بهره‌برداری برسد

جلوگیری ازواردات بی‌رویه

رییس آلومینیوم هرمزآل المهدی نیز در این زمینه بیان کرد: از ابتدای شروع کار صنعت آلومینیوم در کشور زیرساخت‌های لازم و متناسب با ظرفیت‌های تولید، تامین نشده است. محمد علیمحمدی در ادامه اذعان کرد: در حال حاضر این صنعت نقش تعیین کننده‌ای را در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی ندارد زیرا مواد آن به‌طور کامل وارداتی است و با اصلاح نظام تعرفه‌ای کشور و جلوگیری از واردات بی‌رویه، می‌توان زمینه را برای افزایش تولید آن، فراهم کرد. علیمحمدی بر این باور است که با توجه به وجود ذخایر غنی و قابل دسترسی شناخته شده در جاجرم، می‌توان با تکیه بر طرح‌های توسعه‌ای در این منطقه بازاری را برای عرضه آلومینیوم کشور ایجاد کرد.