با اجرایی شدن برجام تعدادی از خودروسازان مطرح جهانی مذاکرات خود را با خودروسازان داخلی برای آغاز فعالیت در ایران آغاز کردند. در جدیدترین رویداد در این زمینه شرکت سیتروئن اعلام کرد که برای آغاز مجدد فعالیت در ایران با شرکت سایپا به توافق رسیده است.

سیتروئن پیش از این نیز سابقه فعالیت در ایران را داشته است؛ به‌گونه‌ای که در دوره پیش از پیروزی انقلاب اسلامی خودروهایی همچون ژیان و بعد از انقلاب خودروهایی مانند زانتیا را در ایران تولید می‌کرد.

کارشناسان معتقدند حضور مجدد شرکت خودروسازی سیتروئن فرانسه در ایران به شرط سرمایه‌گذاری، انتقال تکنولوژی و داخلی‌سازی محصولات، باعث بهبود وضعیت و ارتقای کیفیت خودروهای داخلی خواهد شد.

عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی درباره الزامات دور جدید فعالیت‌های سیتروئن در ایران می‌گوید: «سیتروئن از خودروسازان قدیمی و صاحب تکنولوژی اروپا است که در گذشته نیز تجربه تولید در ایران را داشته است.»

به گفته شهرام آزادی، در دوره پسابرجام صنعت خودروسازی کشور باید با دو استراتژی مشارکت با خودروسازان صاحب تکنولوژی جهان و به موازات آن توسعه محصولات با برند داخلی، برای بهبود وضعیت تلاش کند.

وی معتقد است که همکاری با خودروسازان معتبر جهانی باعث انتقال تکنولوژی و ارتقای کیفیت خودروهای داخلی خواهد شد: البته در فضای پسابرجام و دور جدید همکاری با خودروسازان خارجی باید به‌گونه‌ای عمل شود که تجربه تولید تندر 90 در کشور تکرار نشود.

عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی ادامه می‌دهد: «در قرارداد پیشین با رنو اختیار مطلق تولید تندر 90 با شرکت رنو بود، به‌گونه‌ای که این شرکت تعداد تولید روزانه این محصول در ایران را تعیین می‌کرد، بنابراین در قراردادهای جدید با خودروسازان خارجی این تجربه باید مدنظر قرار گرفته و اختیار تعیین تیراژ تولید محصولات با طرف ایرانی باشد.»

این کارشناس صنعت خودرو اضافه می‌کند: «در دوره پسابرجام همکاری با خودروسازان خارجی نباید مانند همکاری پیشین با رنو و تولید تندر 90، تک محصولی باشد. در دور جدید همکاری با خودروسازان خارجی از جمله سیتروئن باید همکاری‌ها متمرکز بر تولید خودروهای جدید و به‌روز و البته با مدل‌های متنوع باشد.»

آزادی با بیان اینکه باید خودروهای مشترک تولیدی در ایران متناسب با تغییرات تکنولوژی و مدل در خودروساز خارجی مادر، در ایران نیز به‌روز شوند، می‌افزاید: «در حوزه داخلی‌سازی این محصولات نیز داخلی‌سازی باید بر روی قطعات اصلی مانند موتور، گیربکس و اکسل باشد تا بتوان بر روی یک پلت‌فرم خارجی، چندین مدل خودروی متفاوت را تولید کرد.»

وی خاطرنشان می‌کند: «با توجه به تجربه تحریم در گذشته در دور جدید همکاری با خودروسازان خارجی این شرکتها باید ملزم به سرمایه‌گذاری در داخل کشور شوند تا دیگر به راحتی نتوانند ایران را ترک کنند.»

خودروسازان داخلی از فرصت برجام استفاده کنند

در این زمینه عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز می‌گوید: «خودروسازان داخلی باید با استفاده از فرصت ناشی از برجام نسبت به همکاری مشترک با خودروسازان مطرح جهانی برای انتقال تکنولوژی و دانش فنی اقدام کنند.»

امرالله امینی با بیان اینکه البته در قرارداد با خودروسازان خارجی باید تعهدات طرف خارجی به روشنی قید شود، خاطرنشان می‌کند: «انتقال تکنولوژی، سرمایه‌گذاری و صادرات از جمله موارد مهمی است که در همکاری با خودروسازان خارجی باید مدنظر قرار گیرد.»

وی ادامه می‌دهد: «نفس همکاری با خودروسازان معتبر جهانی اقدام مثبتی است اما باید توجه شود که در ازای در اختیار قرار دادن بازار داخلی، خدماتی همچون انتقال تکنولوژی از طرف خارجی دریافت شود.»

این کارشناس صنعت خودرو اضافه می‌کند: «در همکاری با خودروسازان خارجی باید این امکان وجود داشته باشد که خودروسازان داخلی بتوانند با استفاده از پلت‌فرم مشترک، محصولاتی را با برند خودشان و البته با استفاده از تکنولوژی وارداتی، تولید کنند. از آن سو نیز باید موضوع داخلی‌سازی خودروهای خارجی تولیدی در کشور مدنظر قرار گیرد تا از این طریق صنایع قطعه‌سازی فعال شده و اشتغال در کشور افزایش یابد.»