سرمایه‌گذاران در پی اعلام نتایج همه پرسی روز پنج شنبه انگلیس که حمایت ۵۲ درصدی مردم این کشور برای خروج از عضویت اتحادیه اروپا را نشان داد و استعفای دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس را بدنبال داشت، به سوی دارایی‌های امن مانند طلا و ین روی بردند.

رای برکسیت باعث ریزش هشت درصدی شاخص بورس‌های توکیو و پاریس، ریزش حدود هفت درصدی بورس فرانکفورت و کاهش بیش از سه درصدی شاخص‌های سهام در لندن و نیویورک شد.

بانک‌های مرکزی برای آرام کردن هراس بازارهای مالی، قدم پیش گذاشته و اعلام کردند در صورت نیاز نقدینگی لازم را به بازار تزریق خواهند کرد و به نظر رسید موفق شدند بخشی از ضرر شدید بازارها را خنثی کنند.

اما پوند انگلیس در برابر دلار آمریکا ۱۰ درصد ریزش کرد و به پایین‌ترین سطح در ۳۱ سال گذشته رسید با این همه تا پایان معاملات روز جمعه میزان کاهش این به ۹.۱ درصد رسید. یورو هم تحت فشار فروش قرار گرفت و ۲.۶ درصد در برابر دلار اُفت کرد. برخی از کارشناسان بازار بر این باورند که رای تاریخی مردم انگلیس برای جدایی از جامعه اروپایی مبنای فروپاشی این بلوک خواهد شد.

اما طلا و ین ژاپن که همواره در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی به پناهگاه مطمئن دارایی تبدیل می‌شوند از این وضعیت سود بردند. طلا حدود پنج درصد صعود کرد و تا رکورد ۱۳۶۲ دلار پیش رفت و ین ۴.۲ درصد در برابر دلار آمریکا و هفت درصد در برابر یورو جهش یافت. دلار در یک مرحله به پایین ۱۰۰ ین سقوط کرد که از نوامبر سال ۲۰۱۳ به این طرف بی‌سابقه بود.

در این بین بازده اوراق خزانه ۱۰ ساله آمریکا در یک مقطع از معاملات به ۱.۴۲ درصد کاهش یافت که پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۱۲ بود در حالیکه بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله آلمان برای دومین بار در تاریخ منفی شد. تحلیلگران می‌گویند جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا ممکن است روند تجارت و سرمایه گذاری در این کشور را آهسته کرده و به صنعت مالی آن ضربه زده و اقتصاد انگلیس را دچار رکود کند.

جیمز چیسن، رییس اقتصاددان در انجمن بانکداران انگلیس در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: این رای ابهام زیادی را ایجاد کرده که باعث توقف تصمیمات شرکت‌ها و بانک‌ها برای توسعه فعالیت می‌شود و به معنای کندی بیشتر رشد اقتصاد جهانی خواهد بود.

شدت خسارتی که بازارهای مالی در آسیا، اروپا و آمریکا متحمل شدند به دلیل تصور اشتباه سرمایه گذاران در آستانه همه پرسی انگلیس مبنی بر احتمال ماندن این کشور در اتحادیه اروپا بود. در واقع تصمیم شهروندان انگلیسی اکثر سرمایه گذاران جهانی را غافلگیر کرد.

طبق اعلام S&P Dow Jones Indices، ضرر بازارهای جهانی به حدی بود که از تاریک‌ترین روزهای بحران اقتصادی جهانی مشاهده نشده بود و مجموعا ۲.۱ تریلیون دلار از ارزش بازارهای سهام جهان کاسته شد.

شاخص FTSE ۱۰۰ لندن در زمان گشایش معاملات روز جمعه ۷.۵ درصد ریزش کرد اما پس از اینکه دیوید کامرون اعلام کرد از نخست وزیری کناره‌گیری می‌کند و بانک‌های مرکزی وعده دادند اقدامات ضروری را اجرا خواهند کرد، بخشی از این ضرر را جبران کرد.

شاخص داوجونز اینداستریال اوریج روز گذشته ۶۱۰ واحد از دست داد که بزرگترین کاهش یک روزه این شاخص از سال ۲۰۱۱ به این طرف بود. بورس میلان ۱۲.۵ درصد و بورس مادرید در آستانه انتخابات روز یکشنبه اسپانیا ۱۲.۴ درصد از دست داد.

از آنجا که لندن مدعی است بزرگترین مرکز فاینانس جهان است، خبر طلاق این کشور از جامعه اروپایی، بدترین ضربه را به بانک‌ها زد و سهام آنها را با فروش گسترده روبرو کرد. بسیاری از بانک‌های جهانی اعلام کرده اند با پیش بینی این رویداد، کارمندانشان را به سایر نقاط اروپا جابجا خواهند کرد.

در میان بانک‌های بزرگ اروپایی، ارزش سهام لویدز ۲۱ درصد و سوسیته جنرال ۲۰ درصد ریزش کرد در حالیکه ضرر سایر بانک‌ها بین ۱۴ تا ۱۸ درصد بود. در نیویورک سهام بانک‌های سیتی گروپ، جی پی مورگان چیس، مورگان استنلی و گولدمن ساش همگی بین هفت تا ۱۰ درصد ریزش کرد.

صنعت گردشگری هم از ضرر بی‌نصیب نبود و سهام هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی و شرکت‌هایی هواپیمایی کاهش چشمگیری پیدا کردند. ایرفرانس ۱۰ درصد، لوفتهانزا ۹.۲ درصد و امریکن ایرلاینز ۱۰.۸ درصد از ارزش سهامشان را از دست دادند.