جولیان لی، استراتژیست نفتی بلومبرگ طی گزارشی نوشت پنج ماه پس از لغو تحریم‌های ایران، به نظر می‌رسد، افزایش شدید تولید و صادرات نفت ایران به همان سرعتی که آغاز شد، پایان یافته است.

هرگونه کاهش تولید نفت ایران؛ متوازن‌سازی دوباره بازار جهانی عرضه و تقاضا را تسریع خواهد کرد و برآورد خالد الفالح، وزیر نفت عربستان مبنی بر «فزونی عرضه از بین رفته است» را موثرتر می‌کند.

مشاهده روند صادرات نفت ایران که در ماه‌های آوریل و می به 2 میلیون بشکه در روز رسید، نشان می‌دهد، این روند در 3 هفته نخست ماه ژوئن تقریبا 20 درصد کاهش یافت.

یکی از اهداف اولیه این کشور پس از اینکه محدودیت‌های فروش نفت برداشته شد، بازپس‌گیری بازار اروپا بود. پیش از آخرین تحریم‌ها در سال 2012، ایران حدود 600 هزار بشکه در روز به کشورهای اتحادیه اروپا نفت صادر می‌کرد و ایتالیا، اسپانیا و یونان بزرگ‌ترین خریداران نفت این کشور بودند.

تا ماه می، ایران بیش از نیمی از بازار اتحادیه اروپای را پس گرفت و بیش از 350 هزار بشکه نفت در روز صادر کرد و انتظارات بالا رفت که میزان صادرات به زودی به میزان پیش از تحریم‌ها بازگردد. به روز کردن پایانه اصلی بارگیری ایران در جزیره خارک نیز کامل شد و این پایانه اجازه یافت تا در یک زمان 9 کشتی بارگیری و 30 میلیون بشکه در روز نفت ذخیره کند.

اما تحویل محموله‌ها در 3 هفته نخست ماه ژوئن 285 هزار بشکه در روز کاهش یافت. چه اتفاقی افتاد؟

این تحلیلگر مدعی شد با رهگیری بارگیری نفت خام ایران توسط بلومبرگ می‌توان با جزئیات گفت که این نفت کجا می‌رود.

بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران، چین، هند، ژاپن و کره جنوبی، همچنان مهم‌ترین مشتریان ایران هستند اما الگوی فروش‌ها به اروپا اکنون بسیار متفاوت از دوره پیش از تحریم‌هاست.

اعتصاب در فرانسه که سبب بسته شدن بسیاری از پالایشگاه‌های فرانسه شد، به وضوح بر صادرات نفت ایران تاثیر داشته است. در مدت از این ماه، هیچ محموله‌ای به آنجا فرستاده نشد و 3 کشتی در بنادر فرانسه پهلو گرفته‌اند و منتظر تخلیه نفت ایران هستند.

اما به نظر می‌رسد، موضوع نگران‌کننده‌تر برای ایران، دشواری ترغیب بزرگ‌ترین خریداران پیش از تحریم‌های خود برای ازسرگیری خرید بوده باشد. ایتالیا، بهترین مشتری ایران در اروپا در گذشته، نخستین محموله‌اش را در نیمه ژوئن بارگیری کرد، 5 ماه پس از رفع محدودیت‌ها. خرید نفت اسپانیا و یونان نیز بسیار کمتر از سطح پیش از تحریم‌هاست.

خارج از اروپا، ایران نیز برای بازگرداندن مشتریانی که از دست داده است، چالش داشت. تحویل نفت در بندر تانزانیا در ماه مارس همچنان تنها فروش پساتحریم در آفریقاست درحالی‌که خرید نفت از ایران برای شرکت‌های آمریکایی همچنان ممنوع است.

ممکن است یک توضیح ساده برای این کاهش در صادرات وجود داشته باشد. این توضیح می‌تواند این باشد که ماه مقدس رمضان بر صنعت نفت ایران تاثیر گذاشته است هرچند که به نظر نمی‌رسد تاثیر مشابهی بر صادرات عراق گذاشته باشد یا ممکن است موضوع برنامه‌ریزی نفتکش‌ها برای پهلو گرفتن در بنادر ایران باشد اما ما داریم زمان را برای آخرین افزایش بارگیری برای افزایش متوسط صادرات سطح ماه می از دست می‌دهیم.

اگر افزایشی صورت نگیرد، یک کاهش در تولید پس از یک افزایش کوتاه‌مدت سبب می‌شود ایران کمتر از انتظار تحلیلگران در نیمه اول سال نفت تولید کرده باشد و این امر تنها به تسریع توازن عرضه تقاضا که تولیدکنندگان نفت مشتاقانه به دنبال آن هستند، کمک می‌کند.