قفل سوئیفت چند وقتی هست که به ظاهر باز شده است. اکنون کمتر فعال اقتصادی گلایه از عدم برقراری آن دارد اما اینکه بعد از برقراری در تسهیل مراودات بانکی ایران با دنیا چقدر کارآیی دارد، سئوال مهمی است. آنگونه که تجار می‌گویند اکنون بودن یا نبودن سوئیفت چندان فرقی به حالشان ندارد، چرا که هنوز روابط کارگزاری ایران با دنیا برقرار نیست.

چند سالی بود که بعد از تشدید تحریم‌های آمریکا و غرب علیه ایران، همه چیز باید از کانال غیر رسمی پیش می‌رفت اما بعد از اجرایی شدن برجام، همه چشم‌ها به برقراری مجدد روابط بانکی ایران با دنیا در یک کانال رسمی دوخته شده بود و اولین چیزی که جرقه‌های امید را در دل فعالان اقتصادی به وجود آورد، همین حل مشکلات بانکی از کانال رسمی با دنیا بود.

روزها گذشت تا کشمکش‌های دولت و فعالان اقتصادی بر سر برقرار بودن یا نبودن سوئیفت به نتیجه و یک حرف مشترک برسد که بالاخره سوئیفت وصل است یا نه؟ دولت می‌گفت ارتباط شبکه جهانی سوئیفت با ایران برقرار شده و حتی تور رسانه‌ای برای بازدید خبرنگاران از مراحل اجرایی شدن آن در مراودات بانکی برگزار شد اما با این همه فعالان اقتصادی می‌گفتند هنوز در عمل و واقعیت، نمی‌توانند از خدمات سوئیفت استفاده کنند.

حال اما دیگر کمتر کسی از برقرار نبودن سوئیفت گلایه دارد، همه چیز برقرار است اما اینکه بودن یا نبودنش چقدر به تعاملات تجاری ایران با دنیا کمک می‌کند هم خود نکته دیگری است. فعالان اقتصادی می‌گویند آن انتظاری که از برقراری سوئیفت در تسهیل مراودات بانکی شان داشتند، محقق نشده است.

محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران می‌گوید: سوئیفت اکنون برقرار شده ولی عملا کارآیی لازم را برای بنگاه‌های اقتصادی و تجار ندارد، چراکه هنوز روابط کارگزاری ایران با دنیا برقرار نیست. بانک‌های ایرانی هنوز نتوانسته‌اند روابط خوبی را با همتایان خارجی خود برقرار سازند، پس در عمل بودن یا نبودن سوئیفت گره اصلی مراودات بانکی ایران با دنیا را باز نکرده است.

او می افزاید: البته دیگر تبادلات پولی میان تجار ایرانی و خارجی آنگونه که در زمان تحریم اتفاق می‌افتاده، نیست و دلارهای لازم برای مبادلات تجاری به طرق قبل جابه جا نمی‌شود اما اصولا اینکه تصور شود سوئیفت برقرار شده و مشکلات بانکی ایران با دنیا بر سر نقل و انتقالات پول صد در صد حل شده، درست نیست.

البته فعالان اقتصادی بارها و بارها نسبت به عقب ماندگی بانک‌ها در برقراری روابط کارگزاری شان با دنیا هشدار داده بودند و از دولت می‌خواستند تا به بانک‌ها دستور دهد که خود را با شرایط امروز بانکداری دنیا تطبیق دهند اما گویا بازار تامین مالی داخلی و دریافت سودهای جذاب از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی بابت وام‌های پرداختی به اندازه کافی برای بانک‌ها جذاب هست که سرگرمشان کند.

در این میان، اسدااله عسگراولادی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین بر این باور است که سوئیفت بدون داشتن روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی با دنیا به درد اقتصاد ایران نمی‌خورد، بانک‌ها باید مشکل را ریشه‌ای حل کنند.

وی می‌افزاید: هنوز بانک‌های دنیا می‌ترسند با ایران کار کنند، چون آمریکا آنها را سرزنش می‌کند و حتی ممکن هم هست که جریمه شوند، پس آنها در برقراری روابط بانکی با ایران تردید می‌کنند و کار به کندی پیش می‌رود.

به هرحال نبض بازار و تجارت ایران با دنیا را هر کس که به خوبی حس نکند، فعالان اقتصادی آن را خوب می‌شناسند و سیگنال‌های تند و کند بودنش را به خوبی درک می‌کنند. آنها به خوبی می‌دانند که برقراری سوئیفت چندان دردشان را درمان نکرده، زیرا «معاملات دلاری» همچنان متوقف است و رایزنی‌ها با آمریکایی‌ها در این باره هم به نتیجه خاصی منجر نشده است.