با گذشت بیش از دو سال از خلع ید شرکت CNPC از پروژه توسعه میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی، یک شرکت فاینانسور هم از ادامه همکاری در طرح توسعه پالایشگاه نفت اصفهان از کار کنار گذاشته شد.

بر این اساس از حدود هفت سال قبل تاکنون مذاکرات متعددی بین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و یک شرکت فاینانسور چینی برای تامین منابع مالی طرح بهبود فرآیند و بهینه‌سازی پالایشگاه نفت اصفهان آغاز شد و قرار بود در مرحله اول این شرکت چینی فاینانسی به ارزش ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار برای این پروژه نفتی ایران بازگشایی کند.

با این وجود در طول این مدت و با وجود انجام مذاکرات متعدد هیچگاه شرکت چینی به تعهدات خود عمل نکرد و این پروژه استراتژیک صنعت پالایش نفت ایران با هداف افزایش ظرفیت تولید بنزین و گازوئیل با استاندارد یورو چهار اتحادیه اروپا عملیاتی و اجرایی نشد.

تاخیرهای چندین ساله فاینانسور چینی سال گذشته برای نخستین بار حتی کاسه صبر مسئولان وزارت نفت را هم لبریز کرد و مسئولان صنعت پالایش نفت کشور از اولتیماتوم نفتی به شرکت‌های چینی برای تعیین تکلیف قرارداد تامین فاینانس این طرح بزرگ پالایشگاهی ایران خبر داده و اعلام کردند: اگر چینی‌ها به وقت کشی ادامه دهند، سایر شرکت‌ها را جایگزین می‌کنیم.

در نهایت با گذشت بیش از ۶ ماه از اجرای برجام و بی نتیجه ماندن مذاکرات با فاینانسورهای چینی، ایران با شرکت دایلم کره جنوبی برای مشارکت و تامین منابع مالی طرح بهبود فرآیند و بهینه‌سازی پالایشگاه نفت اصفهان تفاهم نامه همکاری امضا کرد.

بر اساس امضای این تفاهم نامه مقرر شده است که به شرط تامین فاینانس توافق نامه نهایی انجام کار به EPC با شرکت دایلم کره جنوبی امضا شود و هم اکنون مذاکرات و توافق نهایی برای گشایش خط اعتباری حدود ۲ میلیارد دلاری در حال انجام بوده و مسئولان پیش بینی می‌کنند تا پایان سال‌جاری با همکاری وزارت اقتصاد زمینه بازگشایی خط اعتباری این طرح نفتی فراهم شود.

احتمال اخراج سومین شرکت نفتی چینی از ایران

با بازگشت شرکت‌های مختلف اروپایی و آسیایی به میز مذاکره، این روزها دست صنعت نفت برای انتخاب پیمانکار، فاینانسور و سرمایه گذار برای طرح‌های مختلف پالایشگاهی کشور باز شده به طوری‌که تاکنون مذاکرات مختلفی با شرکت‌هایی همچون «جی اس نیپون» و «جی. سی. سی. پی» ژاپن و «اس کی» کره جنوبی انجام شده است.

از این رو خرداد ماه سال جاری قرارداد آغاز عملیات امکان سنجی طرح توسعه پالایشگاه نفت تبریز با هدف کاهش تولید نفت کوره و افزایش ظرفیت تولید بنزین و گازوئیل به ارزش ۲۰ میلیون دلار با شرکت مهندسی و عمران «اس کی» کره جنوبی امضا شد.

همزمان با آغاز مذاکرات و امضای قراردادهای همکاری با شرکت های ژاپنی و کره جنوبی در صنعت پالایش نفت ایران به نظر می رسد روز به روز جا برای فاینانسورها و شرکت‌های نفتی چینی در این صنعت تنگ‌تر می‌شود، زیرا اخباری مبنی بر خلع ید سومین شرکت چینی این بار در طرح توسعه پالایشگاه نفت آبادان به گوش می‌رسد.

در همین حال عباس کاظمی معاون وزیر نفت سال گذشته با اشاره به وقت کشی و دفع الوقت‌های انجام شده در طرح تثبیت پالایشگاه نفت آبادان، اولتیماتوم سنگینی به این شرکت چینی داده شده است، تاکید کرده بود: در آخرین اولتیماتوم خود به این شرکت چینی اعلام کردیم که اگر بیش از این وقت را تلف کند، پیمانکار دیگری را انتخاب می‌کنیم که بعد از این اولتیماتوم فعال شده اند.

از سوی دیگر فردین علمداری مجری طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان اردیبهشت ماه امسال در تشریح آخرین وضعیت مذاکره با فاینانسور چینی این پروژه، گفته بود: فاینانس فاز اول این طرح به ارزش یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار قبلا از طریق شرکت‌های چینی تامین شده و پیش بینی می‌شود عملیات اجرایی پروژه تا ۶ ماه دیگر آغاز شود.

با این وجود به نظر می‌رسد با توجه به عدم آغاز عملیات اجرایی این پروژه پالایشگاهی و ادامه تاخیرهای چند ساله فاینانسورهای چینی، احتمال خلع ید چینی‌ها در طرح تثبیت پالایشگاه نفت آبادان دور از ذهن نخواهد بود که در این صورت سومین شرکت چینی از صنعت نفت ایران از کار برکنار خواهد شد.

هدف از طرح تثبیت پالایشگاه نفت آبادان تثبیت ظرفیت پالایشی این پالایشگاه ۱۰۰ ساله، تولید محصولات براساس استاندارد یورو ٥ اتحادیه اروپا، کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، افزایش تولید گازوئیل و بنزین با بهبود تکنولوژی تولید، همچنین کاهش تولید نفت کوره و جمع آوری مخازن و تاسیسات فرسوده اجرا خواهد شد.

وزارت نفت پیشتر اعلام کرده بود: قرارداد EPC مربوط به طرح توسعه پالایشگاه آبادان تاکنون نافذ نشده اما با امضا موافقتنامه Early Work بخش طراحی تفضیلی فاز EPC از تابستان ١٣٩٢ آغاز شده است.