با رفع تحریم‌ها این امید در دل ایرانیان زنده شد که اقتصاد ایران به سرعت روی ریل بهبود حرکت می‌کند و از رکود خارج و در بلندمدت وارد مسیر توسعه می‌شود و حال این پرسش مطرح است که آیا با برداشته شدن تحریم‌ها صنایع مادر در ایران رونق پیدا کرده‌اند؟ یا هنوز برای قضاوت نهایی به زمان بیشتری نیاز داریم؟

انبارهای مس خالی شد

احمد مرادعلی‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس در پاسخ به این پرسش که صنعت مس در پسابرجام در چه وضعیتی قرار گرفته، گفت: خوشبختانه بعد از برجام برای شرکت مس این فرصت فراهم شد که بار دیگر توانمندی‌های خود و امکان تجارت و توسعه سرمایه‌گذاری را با دیگر کشورها بسنجد. وی در ادامه افزود: شرکت مس مذاکرات خود را با شرکت‌های خارجی از اواخر ۲۰۱۵میلادی آغاز کرد و از طریق این مذاکرات فضای همکاری‌های بازرگانی برای شرکت مس به طور کلی باز شد. مرادعلی‌زاده تصریح کرد: شرکت توانست قراردادهای خوبی برای سال ۲۰۱۶میلادی منعقد کند و محصولات خود را به قیمت جهانی به فروش برساند. در دوران تحریم انبارهای شرکت مملو از محصولاتی بود که خریداری نداشت اما با لغو تحریم‌ها انبارهای شرکت خالی شدند.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس گفت: درحال‌حاضر روال کار عادی شده، هرچند هنوز شرایط ورود بانک‌های بین‌المللی به کشور فراهم نشده ولی شرکت مس با ایجاد سازوکاری در خارج کشور توانسته موقعیت‌های مناسبی ایجاد کند. ما با ایجاد شرکت‌های ترانزیتی در ترکیه و امارات توانستیم وجوه ناشی از فروش کالا را با کمترین هزینه انتقال دهیم. هر چند ریسک این کار بالا بود ولی در فاز نخست از نظر حقوقی با تمهیداتی که در نظر گرفتیم توانستیم تضمین‌های مناسبی از شرکت‌های ترانزیتی بگیریم. وی در ادامه افزود: شرایط جاری شرکت مس درحال‌حاضر متعادل است و بخش زیادی از بدهی‌های گذشته خود را پرداخته است.

به نظر من آنچه بیش از همه اهمیت دارد این است که توانستیم با وجود شرایطی که شرکت در آن قرار گرفته بود بخش قابل‌توجهی از بدهی‌های شرکت را پ‍رداخت کنیم. مرادعلی‌زاده افزود: شرکت مس بین سال‌های ۹۱تا ۹۳ حدود هزار و ۷۰۰میلیارد تومان از بانک‌های داخلی وام گرفت تا با کمک این اعتبارات بانکی به ادامه روند پروژه‌های خود امیدوار باشد. در اینجا می‌توانم این نوید را بدهم که بیش از ۶۰ درصد بدهی بانکی را پرداخت کرده‌ایم. در حال حاضر ۷۰۰میلیارد تومان به بانک‌ها بدهی داریم و این میزان بدهی ما را در وضعیت خوبی قرار داده است. وی درباره میزان فروش شرکت مس در سال ۹۵ گفت: در ۳ ماه نخست سال ۹۵ میزان فروش مس به ۲هزار و ۵۰ میلیارد تومان رسید. این میزان فروش بسیار خوب است. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس افزود: اگر شرایط بانک‌ها در سطح بین‌المللی کم‌کم فراهم شود می‌توانیم پروژه‌ها را در روال منطقی ادامه بدهیم و اینچنین تعهدات خود را در بخش توسعه عملی می‌کنیم. وی در پایان گفت: ایران به تعهدات خود وفادار است البته امریکا و بعضی از کشورهای اروپایی مشکلاتی ایجاد کرده‌اند و تندرویی‌هایی داشته‌اند اما بعید است اتفاق خاصی بیفتد. به هر حال برجام اتفاق مبارکی برای کشور و شرکت‌های بزرگی که اقتصاد کشور بر اساس آنها اداره می‌شود، است.

برای قضاوت زود است

محمد آشفته آج‌بیشه، مشاور آلومینیومی ایمیدرو در پاسخ به این پرسش که صنعت آلومینیوم در مدت زمانی که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شد چه روندی را در پیش گرفت، گفت: به نظر من اکنون زمان مناسبی برای قضاوت نیست و نمی‌توانیم با قاطعیت بگوییم شرایط عادی است. البته امیدواریم با برداشتن تحریم‌ها قراردادهای خوبی برای تهیه پودرآلومینیوم منعقد کنیم. وی در ادامه افزود: با توجه به اطلاعاتی که در دست دارم هنوز به طور قطعی تحریم‌ها در صنعت آلومینیوم برداشته نشده و کشورهایی مانند استرالیا به طور مستقیم با ایران تجارت و رابطه بانکی برقرار نکرده‌اند. آشفته آج‌بیشه اظهار کرد: با این حال آینده خوبی برای صنعت آلومینیوم می‌توانیم در نظر بگیریم باید ببینیم در نهایت کشمکش امریکا و اروپایی‌ها درباره ایران به کجا منتهی می‌شود. البته اروپایی‌ها با احتیاط بیشتری قدم برمی‌دارند. همان‌طور که می‌دانید دانش هرمزآل در ایران ایتالیایی و دانش المهدی آلمانی است.

دانش ایرالکو در ایران مشترک بین اروپا و چین است، ارتباط ما با چینی‌ها خوب است ولی در هرمزآل و المهدی ممکن است تحریم‌ها همچنان باقی بماند. مشاور آلومینیومی ایمیدرو در پایان گفت: متاسفانه در بحث سیستم‌های بانکی هنوز کشمکش وجود دارد و برای قضاوت نهایی زود است، به هر حال نسبت به گذشته شرایط بهتر شده است. در دوران تحریم برای خرید پودر آلومینیوم باید گرفتاری‌های زیادی متحمل می‌شدیم. همچنین برای انتقال پول دردسرهای زیادی پیش‌روی ما بود این اقدامات هزینه‌های زیادی داشت اما با برداشته‌شدن تحریم‌ها شرایط بهتر شده ولی هنوز موانعی سرراه صنعت آلومینیوم وجود دارد.

ارتباط بدون واسطه با شرکت‌های مادر

نادر غفاری، معاون فنی انجمن تولیدکنندگان سیمان درباره وضعیت سیمان در دوران پسابرجام گفت: به نظر من در صنعت سیمان تغییرات محسوسی ایجاد نشده است. اما با این حال ارتباطات بازرگانی ما نسبت به گذشته راحت‌تر شده. شرکت‌های مادر که قبل از برجام به ارتباط با ما اهمیت نمی‌دادند اکنون با میل بیشتری با ما معامله می‌کنند. غفاری اظهار کرد: بعد از برجام شرکت‌های مادر سلفون در اختیار ما قرار می‌دهند، خوشبختانه از این نظر مشکلی نداریم. در گذشته چون بیشتر شرکت‌های مادر اروپایی و امریکایی بودند ما به صورت مستقیم امکان معامله با آنها را نداشتیم و از طریق واسطه‌ها معاملات را انجام می‌دادیم. ولی در حال حاضر این مهم فراهم شده و مستقیم با شرکت‌های اصلی ارتباط برقرار می‌کنیم. معاون فنی انجمن تولیدکنندگان سیمان در ادامه گفت: بعد از برجام معاملات با شفافیت بیشتری انجام می‌شود، وقتی به‌صورت مستقیم از کمپانی مادر کالایی را خریداری می‌کنیم کالا اصالت بیشتری دارد. به نظر من وضعیت سیمان باید در دو مرحله بررسی شود؛ نخست سیمان در روابط بین‌المللی و دوم سیمان در مصرف داخلی. هر کدام از این مراحل مسائل خود را دارند. وی در پایان گفت: اگر می‌خواهیم وضعیت سیمان مناسب‌تر شود باید پروژه‌های عمرانی زیادی در دستور کار خود قرار دهیم و مصرف داخلی را بالا ببریم. همان‌گونه که می‌دانید سیمان کالای صادرات‌محور نیست و تنها بین ۵ تا ۷ درصد تولید کل سیمان جابه‌جا می‌شود. سیمان در همه کشورها مصرف داخلی دارد.