هنوز مدت زیادی از انتشار خبر تعطیلی برخی کارخانجات بزرگ و قدیمی کشور از جمله ارج نگذشته که اخیراً باخبر شدیم کارخانه ایرانیت که عمری 60ساله در تولید مصالح ساختمانی دارد، به‌دلیل بدهی مالی و سوء مدیریت تعطیل شده است. پیش از این 10 کارخانه دیگر سازنده ورق‌های سیمانی هم به‌دلیل مشکلات تولید و عدم تأمین مواد اولیه تعطیل شده بودند.

براساس اخبار رسیده از اوضاع و احوال کارخانه ایرانیت در تهران و اصفهان، مسئولین شرکت بدون برگزاری مزایده قانونی، اقدام به فروش برخی از دستگاه‌ها و تأسیسات زیربنایی شرکت به پیمانکاران ضایعات نموده‌اند، در حالی که این شرکت سهامی عام بوده و در فروش سلیقه‌ای اموال کارخانه منع قانونی وجود دارد.

همان‌طور که برخی کارگران بازمانده کارخانه ایرانیت تهران گفته‌اند، این کارخانه از دی ماه سال گذشته عملاً تولید ناچیز خود را متوقف کرده و این امر نارضایتی کارگران را به وجود آورده است. بسیاری از کارگران حقوق‌های معوقه داشته و سرنوشت استخدامی‌ها آنها هم معلوم نیست.

یکی از این کارگران گفت: اگر به این کارخانه سری بزنید اصلاً به کارخانه شباهت ندارد؛ دستگاه‌ها کهنه و آب و برق هم قطع شده است. البته بدهی‌های مالی و بِروز نکردن محصولات باعث شده بود این کارخانه از دو سال گذشته با وجود تأمین برخی مواد اولیه خود نتواند فعالیت کند و هر روز با مشکلات جدیدی روبه‌رو شود. امروز در دفتر مرکزی این کارخانه حدود 3 نفر مشغول هستند و بقیه یا خود را بازخرید کرده و یا به‌اجبار بیکار شده‌اند.

تعطیلی این واحد تولیدی در حالی به وجود آمده که این کارخانه در سال 1335 با یک خط تولید لوله 3متری و ورق 5/5 موج  و مصالح بتونی سبک آزبست و سیمانی فعالیت خود را آغاز کرد و پس از تأسیس کارخانه دوم در اصفهان در سال 54، در دهه 70 به اوج شکوفایی خود در این صنعت رسید به‌نحوی که جزو 100 شرکت برتر بورس شد. اما در اواسط دهه 80 این صنعت به‌دلیل استفاده از آزبست به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مواد اولیه برای تولیدات خود که مصرف آن در کشورهای اروپایی و آمریکایی به‌تدریج حذف شده بود با مشکل جدی جهت ادامه فعالیت روبه‌رو شد.

البته در تیرماه سال 90 ابلاغیه محیط زیست در جهت عدم ورود و استفاده آزبست به شرکت ایرانیت و دیگر شرکتهای مشابه اعلام شد و این کارخانه ناچاراً به‌دلیل عدم مواد جایگزین آزبست در مرداد سال 90 عملاً با توقف تولید روبه‌رو شد. کارخانه ایرانیت بعد از دو سال آزبست را که در صنعت ایرانیت‌سازی به‌عنوان یک مواد سمی و سرطان‌زا شناخته شده بود کنار گذاشت و با مواد جایگزین به فعالیت مجدد پرداخت.

قرار بود در فاز جدید طرح تغییر ساختار و تولید ایرانیت بدون آزبست کارخانجات ایرانیت از بحران و خطر ورشکستگی نجات پیدا کند اما تولید محصولات نامرغوب و ورود ورق‌های پلاستیکی باعث شد تا این کارخانه هر روز بازار خود را از دست داده و با بدهی‌های سنگین مواجه شود.

نوری یکی از فعالان بازار در رابطه با عملکرد این کارخانه می‌گوید: از همان زمان که استفاده از آزبست ممنوع شد این کارخانه در تأمین مواد اولیه با مشکل روبه‌رو شد و بی‌تدبیری مدیران باعث شد تا این واحد تولیدی نتواند به فعالیت خود ادامه دهد.

وی با بیان اینکه البته چند سالی است که حضور کارخانه ایرانیت در سطح بازار بسیار کم‌رنگ است، افزود: بیش از این نیروی انسانی زیادی در این واحد فعالیت می‌کردند اما به‌دلیل عدم بروزرسانی ماشین‌آلات و نبود سرمایه در گردش برای تولید محصولات جدید تعداد زیادی از کارگران این کارخانه بیکار شدند.