تنظیم بازار ماهها است که توپ سرگردانی میان دو وزارتخانه صنعت و کشاورزی است. هر جا که موضوع تنظیم بازار پیش می‌آید، تقریبا متولی مشخصی در مقابل مردم پاسخگو نیست و گرانی‌ها بدون نظارت و یا حتی گزارش مشخصی از سوی دولت به مردم، می‌آید و در بازار ماندگار می‌شود. هنوز معلوم نیست که بالاخره نظارت بازار با چه مقامی است و تامین و توزیع کالاها با چه وزارتخانه‌ای؟

روزهای سرگردانی تنظیم بازار

البته اگر قانون ملاک باشد، حتما باید وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی و مسئول تنظیم‌کننده، بازار را به دست بگیرد و هدایت کند، اما آنگونه که حداقل در ماههای گذشته و از زمان سپردن این مسئولیت به وزارت جهادکشاورزی می‌گذرد، حرکات منفعالانه سبب شده تا بازار اکثر روزها را با وضعیت پرتلاطمی سپری کند ؛ تلاطمی که اگرچه ممکن است نمود زیادی نداشته باشد، اما به هرحال نوسانات گسترده کالایی را هر هفته رقم می‌زند. این نوسانات در گزارشات بانک مرکزی هم  مشهود است.

نکته حائز اهمیت  عدم استفاده مناسب و به موقع از ذخایر استراتژیک است چرا که این ذخایر برای تمام دولتها همواره یک بازوی مناسب اجرایی جهت تنظیم بازار بوده است. با این وجود اما تجربه گرانی برنج و شکر در ماههای گذشته نشان داد که وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت استفاده از این ذخایر دچار ضعف است چرا که اگر به موقع از این ذخایر استفاده می‌کرد، بازار برنج و شکر آن روزهای بحرانی را تجربه نمی کرد.

تمام اینها در شرایطی است که همیشه ذخایر استراتژیک کالایی توانسته‌اند اوضاع بحرانی بازار را هدایت کنند؛ حتی توزیع هر چند اندک این ذخایر در بازار توانسته قیمتها را بشکند و اجازه بالا رفتن نرخ در بازار را ندهد. اما مدتها است که چنین نمی‌شود.

ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی کاهش می‌یابد

این در شرایطی است که به تازگی، وزیر جهاد کشاورزی دستور کاهش ذخایر کالاهای استراتژیک را صادر کرده که خود می‌تواند منجر به بروز تنش‌هایی در بازار در آینده شود؛ چراکه دلالان و واسطه‌ها، به شدت بازار را تحت رصد دارند و هر زمان که کوچکترین کمبودی را در بازار احساس کنند، وارد عمل می‌شوند و شرایط را به نفع خود تغییر می‌دهند. در اینجا است که مصرف‌کنندگان متضرران اصلی سیاست‌های دولت به شمار می‌روند.

نکته حائز اهمیت در این زمینه، آن است که قیمت مواد غذایی در بازارهای جهانی، مدتها است که به کمترین نرخ خود رسیده و شاید اکنون، بهترین زمان برای ذخیره‌سازی کالاهای استراتژیک باشد تا دولت بتواند با صرف منابع کمتر، کالای بیشتری را ذخیره کند. در این میان البته وزارت جهاد کشاورزی در کاهش میزان ذخایر استراتژیک کالاها، به این نکته هم اشاره می‌کند که تولید داخلی به اندازه‌ای هست که بتواند نیاز بازار را تامین کند، اما تجربه نشان داده که هیچگاه آمار درستی از میزان تولید و مصرف کالاها در دست نیست و همین موضوع مشکلات زیادی را همیشه پیش روی تنظیم بازار ایجاد می‌کند.

در این میان آمارهای مراجع رسمی هم نشانگر این است که قیمت کالاهای اساسی ظرف ماههای گذشته به صورت مرتب افزایش یافته و حتی هنوز هم بر سر تامین برخی کالاهای اساسی مشکلاتی وجود دارد. نمونه بارز آن هم شکر است که طی هفته‌های گذشته نوسانات زیادی را به خود دیده و اکنون، بعد از آنکه دولت قیمت را مصوب کرد، هنوز هم چالش‌هایی در بازار بر سر تامین آن وجود دارد.

روایت بازار از گرانی‌ها

به هرحال به نظر می‌رسد که باید دولت صراحتا در خصوص تنظیم بازار فکری کرده و شاید هم تلنگری به متولیان زند تا اوضاع تامین و توزیع کالا و نظارت بر قیمت را به صورت جدی‌تر دنبال کنند. بررسی‌های میدانی از فروشگاههای زنجیره‌ای به خوبی افزایش محسوس قیمت کالاهای اساسی در بازار را نشان می‌دهد. به خصوص اینکه همین گرانی‌ها سبب وسواس زیاد مردم در خرید کالاهای اساسی شده و به نوعی به رکود هم دامن می‌زند.

گوشت قرمز

گزارش میدانی نشانگر این است که هم اکنون هر کیلوگرم گوشت چرخکرده ممتاز گوساله ۲۷ هزار و ۲۲۰ تومان، ران گوساله ممتاز ۳۵ هزار و ۲۳۰ تومان، خورشتی گوساله ۳۰ هزار و ۹۲۰ تومان، راسته گوساله ممتاز ۳۶ هزار و ۶۰۰ تومان، ران گوسفندی ۸۰۰ گرمی ۴۶ هزار و ۷۰۰ تومان است.

همچنین قیمت هر کیلوگرم آبگوشتی گوسفندی ۳۲ هزار و۷۰ تومان، چرخکرده مخلوط گوساله و گوسفند ۲۷ هزار و ۵۵۰ تومان، گل ماهیچه گوساله ۳۷ هزار و ۳۰۰ تومان، گل ماهیچه سردست گوسفندی ۸۰۰ گرمی ۵۰ هزار و ۲۰۰ تومان و مغز ران گوسفندی ۸۰۰ گرمی ۵۰ هزار و ۲۸۰ تومان، ماهیچه پلویی گوسفند ۸۰۰ گرمی ۴۲ هزار و ۹۳۰ تومان و فیله گوسفندی یک کیلوگرمی ۷۱ هزار و ۷۹۰ تومان است.

مرغ و تخم مرغ

بررسی های میدانی از فروشگاههای زنجیره ای نشانگر این است که هر بسته ۱۸۰۰ گرمی سینه مرغ بدون پوست ۲۲ هزار و ۸۱۰ تومان، مغز ران ۱۸۰۰ گرمی ۲۴ هزار و ۲۵۰ تومان، فیله ساده ۹۰۰ گرمی ۱۸ هزار و ۲۴۰ تومان، چرخکرده سینه و ران بدون پوست و استخوان نیم کیلویی ۸۱۰۰ تومان، ران و سینه ۱۸۰۰ گرمی ۲۱ هزار و ۷۱۰ تومان، جوجه کباب بی استخوان ۹۰۰ گرمی ۱۶ هزار و ۹۲۰ تومان، بازوی مرغ ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و بال مرغ ۹۶۱۰ تومان است.

همچنین قیمت هر بسته ۶ عددی تخم مرغ ۳۲۰۰ تومان و ۳۰ عددی ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان است.

لبنیات

قیمت کره ۱۰۰ گرمی ۲۳۰۰ تومان، شیر استریل ۱.۵لیتر ۲.۵درصد چربی ۴۶۰۰ تومان، شیر نایلونی ۱.۵درصد چربی ۱۵۰۰ تومان، ماست سون ۱۵۰۰ گرمی ۵ درصد چربی ۷۵۰۰ تومان، پنیر یواف ۱۰۰ گرمی ۱۱۰۰ تومان، پنیر خامه‌ای ۴۰۰ گرمی ۷۲۰۰ تومان، پنیر پاستوریزه فتا ۱۵درصد چربی ۳۶۰۰ تومان، پنیر پروبیوتیک ۴۰۰ گرمی ۴۶۰۰ تومان، پنیر پاستوریزه یواف ۴۰۰ گرمی ۴۲۰۰ تومان، پنیر کم نمک ۴۰۰ گرمی ۴۳۰۰ تومان، پنیر تازه محلی هر نیم کیلوگرم ۱۴هزار و ۷۰۰ تومان است.

کشک شیشه‌ای ۵۰۰ گرم ۶هزار و ۴۵۰ تومان، کشک سنتی ۲۵۰ گرمی ۱۸۵۰ تومان است. همچنین خامه عسلی و خامه کاکائویی ۱۰۰ گرمی نیز ۱۳۰۰ تومان است.

برنج

هر کیسه ده کیلویی برنج پرمحصول ۷۲هزار تومان، طارم دمسیاه ۵ کیلویی ۴۷هزار و ۵۰۰ تومان، طارم معطر ۱۰ کیلویی  ممتاز ۱۳۹ هزار تومان، هاشمی درجه یک ۵ کیلویی ۶۲ هزار و ۵۰۰ تومان، شیرودی ۱۰ کیلویی ۱۰۳ هزار و ۵۰۰ تومان، هندی سوپرباسماتی ۹ کیلویی ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان و رمضانی ۵ کیلویی ۵۴ هزار تومان است.

هر بطری روغن مایع ۸۱۰ گرمی آفتابگردان ۴۹۰۰ تومان، روغن کنجد ۴۸۵ گرمی۱۸ هزار تومان، روغن ۲.۷ لیتری ۱۳ هزار و ۷۸۰ تومان، روغن سبوس برنج یک لیتری ۲۷ هزار تومان، روغن سرخ کردنی ۹۰۰ گرمی ۴۷۵۰ تومان، روغن جیوانی ۵۰۰ گرمی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان است.

حبوبات و رب گوجه فرنگی

قیمت هر بسته ۹۰۰ گرمی نخود ۱۱ هزار تومان، لوبیا کشاورزی ۱۰ هزار و ۳۰۰ تومان، عدس ۹۵۰۰ تومان، لوبیا چیتی ۱۲ هزار و ۲۰۰ تومان، لپه ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان، لوبیا قرمز ۹ هزار و ۹۰۰ تومان و لپه باقلا ۷ هزار و ۵۰۰ تومان است. هر قوطی رب ۸۰۰ گرمی نیز ۵۶۰۰ تومان است.

قند و شکر و خرما

قیمت هر بسته شکر ۹۰۰ گرمی۳۳۰۰ تومان و قند شکسته ۷۰۰ گرمی نیز ۳۶۰۰ تومان است.