ساماندهی صرافی ها طی چند سال اخیر در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته است، تشدید برخورد و نظارت بر عملکرد صرافی ها از سال گذشته با افزایش نرخ دلار و ایجاد نابسامانی هایی در بازار ارز جدی تر شد.

بانک مرکزی اسامی 626 صرافی را اعلام کرده است که برخی از آنها دارای مجوز و برخی در حال تمدید مجوز هستند، در عین حال مجوز تعدادی از صرافی ها فاقد اعتبار است یا اینکه مجوز صادره آنها باطل شده است.

اخیرا تعدادی از صرافی های متخلف و صرافی های غیرمجاز که بدون مجوز بانک مرکزی فعالیت می کنند یا مجوز خود را از سایر نهادها غیر از بانک مرکزی دریافت کرده اند، به تعطیلی کشیده شده و پلمپ شده اند.

بانک مرکزی نسبت به فعالیت صرافی ها زیر نظر بانک مرکزی هشدار داده و اعلام کرده است که باید صرافی ها برای فعالیت خود مجوز از بانک مرکزی دریافت نمایند و بر اساس قوانین و مقررات بانک مرکزی ناظر بر عملکرد صرافی ها خرید و فروش و فعالیت ارزی داشته باشند، در غیر اینصورت پلمپ می شوند.

در عین حال بانک مرکزی اعلام کرده است که بازرسان خود را به صورت نامحسوس روانه بازار کرده تا فعالیت صرافی های متخلف را بررسی و شناسایی کرده و برای پلمپ فعالیت آنها از طریق مراجع ذی صلاح مانند قوه قضائیه و نیروی انتظامی اقدام کند.

بانک مرکزی اخیرا نامه ای به فرماندهی نیروی انتظامی ارسال کرده و در آن با اعلام اسامی صرافی هایی که مجاز به خرید و فروش ارز نیستند و از بانک مرکزی مجوز دریافت نکرده اند، خواستار برخورد جدی با این افراد شده است.

از سوی دیگر سال گذشته در پی افزایش نرخ دلار، فعالیت دلالان در بازر ارز از سوی مجلسیان غیر قانونی اعلام شد و قوه مقننه خواستار برخورد جدی و دستگیری دلالان ارزی توسط نیروی انتظامی شد، بر این اساس بود که بانک مرکزی از نیروی انتظامی درخواست همکاری کرد.

گرچه به گفته مسئولان بانک مرکزی و نیروی انتظامی با فعالیت دلالان ارزی برخورد شده است و برخی از آنها دستگیر شده اند، اما هنوز دلالان در بازار ارز جولان می دهند. اما دلالان به راحتی ارز خرید و فروش می کنند و حتی در برخی از موارد با صرافان در نرخ دلاری که خرید و فروش می کنند، رقابت دارند.

گویا هشدارهای بانک مرکزی مبنی بر اینکه "فقط از صرافی های مجاز ارز خرید و فروش کنید" چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که بانک مرکزی ریسک خرید ارز از صرافی های بدون مجوز و بازار دلالی ارز را بر عهده خود افراد دانسته است.

حتی در برخی از موارد ارزهای جعلی که از طریق فعالیت دلالی ارزی و به صورت غیر قانونی وارد بازار شده است، گزارش شده و بانک مرکزی هم نسبت به اینکه تضمینی بابت جعلی بودن خرید ارز از بازار دلالی را نمی دهد، هشدار داده است. 

در مقطعی از سال گذشته که نرخ دلار آزاد به بالاترین قیمت رسیده بود و بازار ارز نوسانات بسیاری را تجربه می کرد، مجلسی‌ها فعالیت دلالان ارزی را غیرقانونی اعلام کردند. در پی این تصمیم، سودجویان بازار ارز خرید و فروش خود را برای مدتی به کوچه های مجاور میدان فردوسی تهران که مرکز خرید و فروش ارز است انتقال داند و مخفیانه به فعالیت می پرداختند.

پس از آن بانک مرکزی نرخ دلار را 1226 تومان اعلام کرد و بر اساس آن تنها صرافی های مجاز امکان خرید و فروش ارز را داشتند. در پی آن برخورد نیروی انتظامی با دلالان بازار ارز با هماهنگی بانک مرکزی آغاز شد و نیروی انتظامی برای برخورد با دلالان ارزی با لباس مبدل وارد بازار ارز شد.

علاوه بر نیروی انتظامی، سایر ارگانها و نهادهای نظارتی با بازرسان بانک مرکزی برای نظارت بر بازار ارز همکاری کردند، اما این کار پس از مدت کوتاهی به فراموشی سپرده شد و هم اکنون دلالان ارز به راحتی در این بازار اقدام به خرید و فروش می کنند و از نیروی انتظامی و برخورد نیز خبری نیست.

ارز دو نرخی

سال گذشته در مقطعی از زمان که بازار ارز با نابسامانی های شدیدی مواجه شده بود، رئیس کل بانک مرکزی نرخ ارز را 1226 تومان اعلام کرد و گفت که از این پس دلار تک نرخی است، اما گشتی در بازار ارز حاکی است که این وعده محقق نشده است.

گرچه برای مدتی دلار با نرخ آزاد از روی تابلوی صرافی ها رخت بربست، اما پیش از پایان سال دوباره نرخ دلار آزاد بر روی تابلوها حک شد و دلار دوباره دو نرخی شد و صرافی ها به راحتی نرخ دلار آزاد را بر روی تابلوهای خود اعلام می کنند.

این روزها نیز نرخ دلار کش و قوس های فراوانی را تجربه می کند و مدام در حال کاهش یا افزایش است، به طوریکه نرخ دلار که در  روز چهارشنبه هفته گذشته 1762 تومان بود، در روز شنبه با روندی افزایشی به 1810 تومان، یک شنبه به 1824 تومان، دو شنبه به 1812 تومان و سه شنبه به 1796 تومان کاهش یافت.

ابراهیم درویشی معاون نظارتی بانک مرکزی در گفتگو با مهر اعلام کرد: روند نرخ دلار در بازار ارز نزولی است و بانک مرکزی اطمینان و این خوشبینی را دارد که دو نرخ ارز مرجع و بازار آزاد به یکدیگر بسیار نزدیک تر شوند و هم اکنون نرخ ارز در بازار آزاد بسیار کاهش یافته است.