فرزین: یارانه 28 هزار تومانی به عنوان «عیدی مبعث» قابل برداشت شد
افزایش 3000 تومانی یارانه بدون اجرای فاز دوم
4 میلیون نفر از دریافت یارانه جدید محروم شدند

در واپسین روزهای فصل بهار و در حالی‌که پیش از این بر اساس گمانه‌زنی‌های صورت گرفته همگان منتظر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها از ابتدای تیرماه بودند، با تصمیم جدید دولت مبنی بر پرداخت یارانه نان به خانوارها و افزایش یارانه نقدی مرحله اول به 48 هزار و 611 تومان، زمان و چگونگی اجرای فاز دوم در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است.

بنا براعلام بهروز مرادی، معاون رییس‌جمهور و سرپرست سازمان هدفمندی یارانه‌ها، 28 هزار تومانی که پیشتر به عنوان مابه‌التفاوت یارانه نقدی مرحله اول و دوم هدفمندی به حساب خانوارها واریز شده بود از روز دوشنبه به عنوان «یارانه نان برای مدت 9 ماه» به ازای هر نفر (معادل ماهانه 3 هزار تومان) از حساب‌ها قابل برداشت شد که البته به گفته فرزین، دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها، این مبلغ به‌رغم میل باطنی دولت برای جبران هزینه افزایش قیمت نان تعیین شده و «به‌عنوان عیدی» به حساب 70 میلیون ایرانی واریزشده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد که در این مرحله بیش از 4 میلیون ایرانی از دریافت یارانه جدید نان محروم شده‌اند.

این در حالی است که پرداخت یارانه نان با موافقت دولت و مجلس صورت گرفته است؛ چه آنکه فرزین از «انجام توافقات قبلی میان لاریجانی و احمدی‌نژاد» مبنی بر افزایش یارانه نقدی نان خبر داده است. در همین حال رییس مجلس نیز در واکنش به قابل برداشت شدن یارانه 28 هزار تومانی گفته است: «پس از گرانی نان دولت یا باید یارانه نان را افزایش می‌داد یا با در نظر گرفتن سوبسیدهایی برای نانوایان، نان ارزان‌تر در اختیار مردم قرارمی‌داد که با توجه به بحث‌هایی که در دولت شده است یارانه ۲۸ هزار تومانی نان برای چندین ماه بوده که به یکباره به حساب خانوارها واریز شده است.»

28 هزار تومان از کجا آمد؟

با تصویب قانون بودجه سال 91 بسیاری بر این باور بودند که مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها اینک با تعیین ردیف بودجه‌ای در مجلس قابلیت اجرایی پیدا می‌کند. اما بودجه تصویبی از سوی مجلس برای این منظور، درآمدها و هزینه‌های اجرای فاز دوم را به کمتر از نصف بودجه‌ای رساند که دولت در نظر داشت. به این ترتیب همه برنامه‌هایی که دولت برای پرداخت یارانه در فاز دوم داشت به همراه میزان افزایش قیمتی که می‌خواست در قیمت حامل‌های انرژی ایجاد کند، به هم خورد و دولت را ناگزیر به تدوین برنامه‌ای جدید بر اساس بودجه تصویبی کرد. از همین رو وزیر اقتصاد در یک موضع‌گیری رسمی اعلام داشت که دولت هیچ زمان مشخصی را برای اجرای قانون در نظر ندارد.

اکنون در شرایطی که اجرای فاز دوم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، دولت تصمیم گرفته است که تکلیف 28 هزار تومان باقیمانده در حساب‌های سرپرستان خانوار را که غیر قابل برداشت بود مشخص کند و آن را به عنوان یارانه نان اختصاص دهد. این 28 هزار تومان در روزهای نخست سال 91 و طبق برنامه قبلی دولت برای اجرای فاز دوم هدفمندی به حساب اغلب خانوارها واریز شده اما غیرقابل برداشت بود.

اما دو روز قبل، بهروز مرادی، سرپرست سازمان هدفمندی یارانه‌ها گفت: یارانه 28 هزار تومانی واریزی به حساب سرپرستان خانوار از دوشنبه (روز گذشته) به عنوان یارانه نان قابل برداشت شد.بهروز مرادی در گفت‌وگو با مهر ادامه داد: متاسفانه قیمت نان برخلاف نظر دولت افزایش یافت و موجب نگرانی مردم شد. به گفته وی، افزایش یکباره قیمت نان را که باعث نگرانی مردم شد، ما احساس کردیم به مردم فشار وارد شد؛ به این منظور با نظر رییس‌جمهور و توافق رییس مجلس، قرار است افزایش هزینه تحمیلی به مردم جبران شود.

محرومیت 4 میلیون نفر از یارانه جدید

در همین حال دبیر ستاد هدفمند سازی یارانه‌ها نیز که پیش‌تر در پی افزایش قیمت نان در تهران و سایر استان‌ها اعلام کرده بود که افزایش قیمت نان هیچ ارتباطی به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها ندارد و یارانه‌ای هم به مردم بابت افزایش قیمت نان اختصاص پیدا نمی‌کند، در خصوص قابل برداشت شدن یارانه 28 هزار تومانی اعلام داشت که افزایش سه هزار تومانی ماهانه یارانه نقدی نان به معنی اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها نیست و فقط برای جبران افزایش قیمت نان پرداخت می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس و واحد مرکزی خبر، محمد رضا فرزین درباره اینکه آیا افزایش یارانه نان شامل کسانی که ابتدای سال مابه‌التفاوت یارانه‌ای (28 هزار تومان) به حساب آنها واریز نشده است، هم می‌شود، گفت: «28 هزار تومان یارانه اواخر سال گذشته به حساب سرپرستان خانوارهایی واریز شده است که مشمول مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها هستند که به حدود 70 میلیون نفر می‌رسد.» این در حالی است که براساس آخرین آمارهای دولت، در مجموع 74 میلیون نفر از جمعیت 76 میلیون نفری کشور یارانه می‌گیرند و بنابراین، حدود 4 میلیون نفر از دریافت یارانه جدید نان محروم شده‌اند.

تکذیب افزایش قیمت بنزین از شنبه

فرزین همچنین تاکید کرد که قیمت نان به‌رغم میل باطنی دولت گران شده بود و افزایش هزینه به مردم تحمیل می‌شد و این مبلغ از روز دوشنبه که عید مبعث است، به عنوان عیدی به مردم پرداخت می‌شود.
دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها همچنین درباره اجرای فاز دوم گفت: قاعدتا اگر بخواهیم مرحله دوم اجرای هدفمندی یارانه‌ها را شروع کنیم، اعتبار جدیدی اختصاص پیدا خواهد کرد و قبل از اجرای فاز دوم هدفمندی نیز اطلاع‌رسانی انجام خواهد شد. فرزین تصریح کرد: برخی آزادسازی یارانه 28 هزار تومانی را به معنای اجرای فاز دوم هدفمندی برداشت کرده و شایعه شده که قیمت سوخت از روز شنبه افزایش می‌یاید که اینگونه نیست.

دلایل تصمیم ناگهانی دولت

دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها درباره دلایل تصمیم ناگهانی دولت برای افزایش یارانه نان به مذاکرات پنج ماه پیش دولت در این باره اشاره کرد و گفت: توافق احمدی نژاد و لاریجانی در راستای 2 راهکاری بود که مجلس باید در جریان تصویب بودجه پیش‌بینی می‌کرد.

فرزین اظهار کرد: دو سه ماه قبل از عید این بحث مطرح شد که سال بعد ممکن است قیمت‌های تضمینی افزایش پیدا کند و اگر این اتفاق بیفتد، شرکت بازرگانی دولتی ناگزیر خواهد بود گندم را به قیمت بالاتری بخرد و بنابراین قیمت نهایی آرد افزایش پیدا خواهد کرد.

وی افزود: قاعدتا زمانی که در مجلس افزایش قیمت خرید تضمینی گندم مطرح بود باید فکری برای قیمت نهایی آرد می‌شد. وی تصریح کرد: برای این مساله دو راه وجود داشت یا مجلس پرداخت یارانه‌ای را بابت خرید گندم به شرکت بازرگانی دولتی تصویب می‌کرد تا شرکت بازرگانی دولتی گندم را بدون افزایش قیمت عرضه کند، یا یارانه‌ای را مصوب و به سازمان هدفمندی اختصاص می‌داد تا مابه‌التفاوت و افزایش هزینه خرید نان برای خانوار‌ها جبران و یارانه آن به حساب خانوار واریز ‌شود. دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها تصریح کرد: هر دوی این راه‌ها باید مصوبه‌ای در مجلس می‌داشت که بودجه آرد را افزایش دهد و نهایتا منجر به این شد که احمدی‌نژاد و لاریجانی مذاکره کردند و درباره راه دوم به توافق رسیدند.
فرزین در پاسخ به اینکه «مصوبه‌ای برای اختصاص این مبلغ به حساب خانوارها وجود ندارد و دولت بر چه اساسی این مبلغ را اختصاص داده است؟» گفت: در نشست رییس‌جمهور و رییس مجلس توافق شد به سرعت لایحه دو فوریتی در این باره به مجلس ارائه و تصویب شود. وی تاکید کرد: انجام این کار برای مدیریت فضای روانی جامعه لازم بود.

تعویق اجرای فاز دوم تا پایان شهریور؟

به دنبال افزایش ابهام در زمان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت: برداشت یارانه 28 هزار تومانی فاز دوم هدفمندی بابت گرانی نان و عدم افزایش قیمت بنزین در تیرماه، اجرای فاز دوم هدفمندی را تا قبل از واریز یارانه جدید بابت فاز دوم و حداقل تا پایان نیمه اول سال به تعویق انداخته است؛ چراکه دولت برای اجرای این مرحله از قانون حداقل یک ماه قبل از اجرا باید یارانه دیگری بابت فاز دوم به حساب مردم واریز کند.